21 i 22 września 2023 roku odbędzie się VI konferencja naukowa pt. „Wieś polska podczas II wojny światowej – rok 1943 na polskiej wsi”. W programie znalazło się niemal 20 referatów badaczy z całego kraju. Pierwszy dzień konferencji odbędzie się w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, a drugi w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach.

Celem konferencji jest przedstawienie w szerokim kontekście historycznym oraz społecznym losów ludności zamieszkującej obszary wiejskie w okresie II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem zbrodni niemieckich popełnionych w 1943 r. Prelegenci poruszą zagadnienia dotyczące terroru i pacyfikacji polskich wsi, omówią stan badań nad procesami gospodarczymi, w tym wzrostu obciążeń ekonomicznych. Ponadto w programie konferencji znalazły się referaty ukazujące łączność życia wsi z działalnością podziemia niepodległościowego.

Konferencja rozpocznie się 21 września 2023 r. o godzinie 10.00 w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Blok tematyczny otwierający obrady dotyczy polityki gospodarczej realizowanej przez okupanta. Prelegenci przedstawią problematykę mało znaną, tj. przebieg wysiedleń ludności wiejskiej pod tworzone poligony wojskowe. W drugim panelu wieś polska zostanie zaprezentowana jako zaplecze dla organizacji konspiracyjnych (m.in. BCh), a także jako miejsce świadczenia różnych form pomocy. Panel zamykający pierwszy dzień obrad ma na celu przedstawienie polskich i niemieckich źródeł historycznych. Referenci sięgną do analizy zapisów prasy podziemnej oraz artykułów pism niemieckojęzycznych.

Drugiego dnia, 22 września 2023 r. od godziny 10.00 obrady odbywać się będą w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach. Na początku przedstawione zostaną jednostki policyjne i wojskowe, które realizowały akcje represyjne na polskiej wsi. Oprócz udziału niemieckich zmotoryzowanych oddziałów żandarmerii zostanie poruszony temat wojsk węgierskich i ich stosunku do polityki terroru stosowanej wobec Polaków. Jeden z prelegentów przedstawi temat eksterminacji Polaków na terenach dzisiejszej Białorusi. Kolejny panel będzie dotyczyć Lubelszczyzny, a w szczególności przebiegu akcji wysiedlania ludności polskiej z terenów Zamojszczyzny. Interesującym uzupełnieniem tej części obrad będzie analiza mniej znanych źródeł jakimi pozostają okupacyjne dzienniki posiedzeń sołtysów. W bloku tematycznym kończącym obrady prelegenci omówią przykłady zbiorowych i jednostkowych zbrodni niemieckich dokonanych w 1943 r. Podsumowaniem panelu będzie referat omawiający zagadnienie ścigania zbrodniarzy niemieckich. W trakcie wykładu zostanie zaprezentowana spuścizna Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kielcach, a także stan badań, charakterystyka źródeł i postulaty badawcze.

Organizatorzy:

• Muzeum Wsi Kieleckiej, Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach, Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Partner konferencji: Lasy Państwowe