7 października o godz. 10.30 w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku odbędzie się wernisaż wystawy IPN Aktion „Reinhardt” 1942–1943 oraz konferencja naukowa Akcja „Reinhardt” w regionie kieleckim.

W 1942 r. niemieckie władze okupacyjne przystąpiły do planowego wymordowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich w tzw. Generalnym Gubernatorstwie i Bezirk Białystok. Operacji tej nadano kryptonim „Reinhardt”. W jej wyniku od marca 1942 r. do listopada 1943 r. zginęło około 2 mln. Żydów.
W dystrykcie radomskim, w granicach którego znajdowała się Kielecczyzna, „Aktion Reinhardt” rozpoczęła się w dniach 4/5 sierpnia 1942 r. od wysiedlenia ludności żydowskiej z małego getta na Glinicach w Radomiu. Getto kieleckie zostało wysiedlone w dniach 20–24 sierpnia. W największym getcie na tym terenie, w Częstochowie, akcja wysiedleńcza trwała od 22 września do 7 października 1942 r. Każdej akcji towarzyszyła ogromna brutalność i przemoc. Osoby chore, kalekie, starsze, kobiety w ciąży były bez pardonu mordowane na ulicach. Pozostałych formowano w kolumny marszowe i odtransportowano do najbliższej stacji kolejowej, gdzie czekały już posypane wapnem bydlęce wagony, kierowane następnie do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. W związku z tym, że część Żydów próbowała wszelkimi sposobami uniknąć wywózki 10 listopada 1942 r. ukazało się niemieckie zarządzenie tworzące żydowskie enklawy tzw. getta wtórne, w których zgromadziło się kilkanaście tysięcy Żydów. W styczniu 1943 r. zostały one zlikwidowane, a ich mieszkańcy zamordowani w obozach zagłady. W kolejną fazę (tzw. trzecią) Zagłada przeszła po okresie „wysiedleń” z lata i jesieni 1942 r. W tym okresie Niemcy sukcesywnie likwidowali getta szczątkowe, ogłaszając kolejne miejscowości „Judenfrei”, natomiast uciekinierów żydowskich skazali na natychmiastową zagładę w ramach „Judenjagd” – polowania na Żydów.
Szacuje się, że w wyniku przeprowadzonego przez państwo niemieckie ludobójstwa w dystrykcie radomskim, w ramach „Aktion Reinhardt”, wywieziono na śmierć 360 tys. Żydów. Wiele tysięcy zginęło podczas towarzyszących wszystkim akcjom wysiedleńczym masowych rozstrzeliwaniach.

Miejsce wydarzenia:

Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku przy ul. Wspólnej 14

Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli:

Minister Spraw Zagranicznych Zbigniew Rau oraz Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich
Patronat medialny: TVP 3 Kielce, Telewizja Świętokrzyska, Lokalna TV, Radio Kielce, Radio eM Kielce, Echo Dnia, Kurier Chmielnicki
Organizatorami wydarzenia są Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”.