19 lat temu, 27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze w powojennej historii naszego kraju demokratyczne wybory do samorządu terytorialnego. O rozwoju samorządności w województwie świętokrzyskim i swojej przygodzie z samorządem mówi Tadeusz Kowalczyk, przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego.

– Jak Pan ocenia funkcjonowanie samorządu na przestrzeni tych lat? 

Tadeusz Kowalczyk: – Po 19 latach można wysnuć już konkretne wnioski na temat funkcjonowania samorządu terytorialnego. Najdłuższą historię ma samorząd gminny. Samorządy powiatów i województw w ubiegłym roku obchodziły dopiero jubileusz 10. lecia istnienia.
W ciągu niecałych 20 lat, jakie upłynęły od pierwszych wyborów do samorządu terytorialnego nastąpiły znaczące przeobrażenia: społeczne i gospodarcze. Tworzą się zręby społeczeństwa obywatelskiego, mieszkańcy coraz lepiej orientują się w działaniach organów gminnych, powiatowych czy wojewódzkich. Dostrzegają znaczenie pracy przedstawicieli władzy samorządowej na rzecz społecznosci lokalnych. Kiedy spojrzymy na stan konkretnej gminy czy miasta przed laty i porównamy je do stanu obecnego, z pewnością dostrzeżemy pozytywne efekty działania samorządów. Szereg dobrych inwestycji, urządzeń, udogodnień w naszej lokalnej przestrzeni, które wydają się oczywistością, są właśnie efektem odpowiedzialnych działań samorządów.
Śmiało więc możemy stwierdzić, iż samorządność w Polsce rozwija się w dobrym kierunku, o czym świadczą nowe drogi, wodociągi i cała infrastruktura, a także piękniejące osiedla w miastach i obejścia na wsiach.

Oceniając funkcjonowanie samorządu na przestrzeni tych lat na pierwszym miejscu postawiłbym dobrą współpracę wszystkich struktur samorządu terytorialnego, które w atmosferze poszanowania suwerenności i niezależności poszczególnych samorządów, potrafiły skierować cały swój wysiłek na budowanie infrastruktury służącej poprawie warunków życia mieszkańców regionu i jego gospodarczemu rozwojowi. Tym działaniom towarzyszy duży wysiłek i zaangażowanie, ponieważ finanse nie zawsze zabezpieczają wszystkie potrzeby i zadania.

– Na rozwój samorządności w znaczący sposób wpłynęła nasza obecność w Unii Europejskiej. Do gmin, powiatów i województwa trafiły znaczące pieniądze z  funduszy unijnych. Jak świętokrzyskie samorządy wykorzystały tę szansę?
 
Tadeusz Kowalczyk: – Świętokrzyskie samorządy udowadniają, że potrafią zagospodarować każde euro. Dzięki funduszom strukturalnym, po które samorządy sięgają  bardzo chętnie, w świętokrzyskich miastach i wioskach powstają nowe drogi, wodociągi, obiekty sportowo-rekreacyjne. Jednym z głównych instrumentów wzmacniających rozwój gospodarczy i społeczny był  Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006, dzięki któremu nastąpiły istotne zmiany w regionie: właśnie nowe drogi, wodociągi, oczyszczalnie, zmodernizowane zostały obiekty oświatowe, kulturalne, podwyższone walory turystyczne. Obecnie, pierwsze pieniądze napływają do samorządów w wyniku wdrażania Programów Unii Europejskiej realizowanych w kolejnym okresie programowania 2007-2013, w tym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego.
I obecnie, dla uzyskania najlepszego efektu gospodarczego i społecznego regionu, potrzebna jest ścisła obustronna współpraca z samorządami lokalnymi – głównymi  beneficjentami środków unijnych. Tak więc utrzymywanie obustronnych więzi samorządu regionalnego z samorządami powiatowymi jest niezbędne również ze względów społeczno-edukacyjnych.
Spotykając się z mieszkańcami gmin zauważam, że oceniają oni nadal, iż pomoc  wiejskim społecznościom pochodzi przede wszystkim z gmin, mniejsza z powiatów,  a najmniejsza lub żadna ze strony Samorządu Województwa. Opinia ta wynika między innymi z braku orientacji w działaniach struktur powiatowych i wojewódzkich. Problem ten  powinien zatem zwrócić naszą uwagę  na lepszą komunikację ze społecznościami lokalnymi, podjęcie działań, które przybliżałyby rolę, znaczenie i udział Samorządu Województwa w rozwoju obszarów wiejskich.

Przykładem dobrych działań informacyjnych  o Samorządzie Województwa są organizowane przez Biuro Komunikacji Społecznej Urzędu Marszałkowskiego spotkania z uczniami szkół  ponadgminazjalnych ze świętokrzyskich powiatów, tzw. „lekcje o samorządzie”, podczas których młodzież ma okazję zapoznać się z kompetencjami Sejmiku – naszego regionalnego parlamentu oraz Marszałka i Zarządu Województwa.

Z pewnością atrakcyjną  formą przybliżenia mieszkańcom kompetencji Samorządu Województwa będzie Piknik Rodzinny “Samorządowcy Dzieciom”, który odbędzie się w sobotę, 30 maja  w Parku Miejskim w Kielcach z okazji Dnia Samorządu Terytorialnego. Serdecznie zapraszam mieszkańców Kielc i regionu świętokrzyskiego na spotkanie z Gospodarzami Regionu Świętokrzyskiego.
 
– A jak zaczęła się Pana przygoda z samorządem?

Tadeusz Kowalczyk: – Chęć działania rzecz społeczności lokalnych jest  mi bliska już od lat 70 –tych, kiedy jako młody człowiek kierowałem komitetem osiedlowym. W latach 80-tych, przez dwie kadencje byłem radnym w Miejskiej Radzie Narodowej w Skalbmierzu, tam też pełniłem funkcję wiceprzewodniczącego rady. A z Samorządem Województwa jestem związany od 10 lat, czyli od początku jego istnienia. Jestem radnym Sejmiku od jego pierwszej kadencji. Takim stażem może się pochwalić niewielu kolegów radnych.
 
 Z okazji Dnia Samorządu Terytorialnego, w  imieniu Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego chciałbym serdecznie podziękować Panu Marszałkowi, Zarządowi Województwa i pracownikom Urzędu Marszałkowskiego za  ich ciężką i mozolną pracę.  Obecny kształt naszej „małej Ojczyzny”,  którą jest Województwo Świętokrzyskie  w coraz większym stopniu jest efektem Państwa aktywności i podejmowanych dobrych decyzji.
 Życzymy, abyście w dalszym ciągu w duchu odpowiedzialności, ale i z odwagą działali dla dobra społeczności lokalnej. By mieszkańcy naszego regionu odczuwali coraz większą satysfakcję z działań samorządów i samorządowców.