Współpraca i relacje naszego kraju i polskich samorządów z państwami nordyckimi były tematem drugiego dnia IV posiedzenia Stałej Ogólnopolskiej Konferencji Współpracy Międzynarodowej Samorządów pn. „Polska – państwa nordyckie. Samorządowy wymiar współpracy międzynarodowej”, które odbyło się w Filharmonii Świętokrzyskiej. W dyskusji wzięli udział przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Arkadiusz Bąk oraz marszałek województwa, Adam Jarubas, którzy podkreślali korzyści, jakie może przynieść czerpanie z doświadczeń państw nordyckich.

Odbywające się w Kielcach spotkanie to już IV Edycja zapoczątkowanej w 2012 r. w Poznaniu Stałej Ogólnopolskiej Konferencji Współpracy Międzynarodowej Samorządów.

Uczestniczyli w nim m.in. przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Arkadiusz Bąk, marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas, Ambasador Danii J. E. Steen Hommel, I Sekretarz Ambasady Finlandii Santeri Eriksson oraz dyrektor Departamentu Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, Jacek Kowalczyk.

– Wczoraj dokonaliśmy analizy, audytu, relacji międzynarodowych, tworzonych na poziomie samorządów. Wskazaliśmy, że jest to bardzo pożądany kierunek, będący uzupełnieniem polityki zagranicznej szczebla centralnego. Dziś chcemy rozmawiać o możliwościach zdynamizowania relacji samorządów lokalnych z Polski i krajów nordyckich. Będziemy analizować obszary, które mogą być rozwijane z poziomu samorządowego i w których możemy doskonalić nasze regiony – mówił marszałek Adam Jarubas, podsumowując pierwszy dzień obrad, którego głównym zagadnieniem był samorządowy wymiar współpracy międzynarodowej.

Podczas spotkania nie zabrakło również przedstawicieli świata nauki, regionów partnerskich województwa świętokrzyskiego, przedstawicieli polskich samorządów i delegacji regionów w instytucjach Unii Europejskiej, samorządowców czy przedstawiciele organizacji pozarządowych.

– Imponuje mi poziom kapitału społecznego i zaufania w państwach nordyckich. Występuje tam idealny wzór relacji pomiędzy społeczeństwem a samorządami i państwem. Kraje nordyckie od lat zajmują czołowe miejsca w rankingach zamożności państw oraz w indeksach wdrażania nowych rozwiązań dla gospodarki. Relacje Polski z krajami nordyckimi są nadal niedoceniane. Z pewnością jest wiele dziedzin, w których doświadczenia nordyckie, mogą być wcielane w Polsce, przede wszystkim jeżeli chodzi o innowacje. Możemy też czerpać z doświadczeń państw nordyckich jeżeli chodzi o racjonalne podejście do wykorzystania zasobów – dodał marszałek Jarubas, odnosząc się do głównego tematu rozmów.

Była nim przeszłość i przyszłość relacji Polski z państwami nordyckimi – wyzwania stojące przed naszym krajem w najbliższych latach i narzędzia, jakimi współpraca z krajami nordyckimi ma być realizowana.

– Chcemy w praktyczny sposób nawiązać współpracę regionalną z krajami nordyckimi, przede wszystkim w zakresie gospodarczym. Znajdujące się w obu krajach przedsiębiorstwa chcą ze sobą współpracować. Nasi przedsiębiorcy już teraz współpracują z krajami nordyckimi, ale tej współpracy jest ciągle mało. Jej wzrost można osiągnąć właśnie w regionach. Zależy nam na pokazaniu, że Polska nie tylko musi gonić inne kraje, ale mamy dziedziny, w których przodujemy – mówił o konferencji przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, Arkadiusz Bąk.

Propozycje państw nordyckich i ich oczekiwania wobec polskich samorządów terytorialnych, uwzględniające współpracę gospodarczą, przedstawiali zagraniczni goście konferencji.

– Przez kilkadziesiąt ostatnich lat byliśmy w stanie rozwijać w krajach nordyckich innowacyjne technologie z poszanowaniem przyrody i chcemy podzielić się naszymi doświadczeniami w tym zakresie, podobnie jak wiedzą w zakresie spraw socjalnych, aktywizacji ludzi. Wszystkie kraje są różne, czasem te różnice są podawane jako wymówka braku działania, ale w ten sposób do niczego się nie dojdzie. Trzeba powiedzieć sobie „czemu nie” i próbować. Nie można jednocześnie patrzeć wyłącznie na bezpośrednie skutki tych działań w teraźniejszości, ale zobaczyć, co mogą nam pośrednio zapewnić w przyszłości. Mowa tu na przykład o energetyce. Duńska wydajność energetyczna jest o około 40% wyższa niż Polski. Wymagało to wielkich inwestycji, nakładu pracy i czasu, ale opłaciło się. Polska przez ostatnie 25 lat wykonała ogromny postęp w tej materii i wierzymy, że dzięki dialogowi i współpracy, uda się osiągnąć jeszcze więcej – mówił Ambasador Danii J. E. Steen Hommel.

– Współpraca Regionu Centralnej Finlandii ze Świętokrzyskim trwa już od 11 lat i jest to wzór współpracy pomiędzy regionami. Jest ona prowadzona na wielu polach – edukacji, kultury, gospodarki. Również współpraca krajów, Polski i Finlandii jest perfekcyjna. W ciągu 10 lat nasz eksport do Polski został podwojony, rośnie liczba przedsiębiorstw działających w Polsce, w której dokonujemy nowych inwestycji – podkreślał I Sekretarz Ambasady Finlandii Santeri Eriksson.

Działalność swojej organizacji – Green Business Norway, przedstawiał jej dyrektor naczelny, Thor Sverre Minnesjord – Cieszę się, że spotykamy się tu i rozmawiamy odnoście technologii środowiska i odnawialnych źródeł energii. Nasza organizacja została założona w 2003 roku, działamy non profit i chcemy prezentować proekologiczne rozwiązania dla biznesu. Działamy również aktywnie na polu międzynarodowym, w Polsce jesteśmy obecni od około 8 lat – mówił Thor Sverre Minnesjord.

O polskiej prezydencji w Radzie Państw Morza Bałtyckiego mówiła natomiast Kinga Dudzińska, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

– W czasie naszej prezydencji chcemy skupiać się przede wszystkim na bezpieczeństwie i efektywności energetycznej oraz bezpieczeństwie cywilnym. Pod tymi punktami znajduje się bardzo duża liczba projektów, realizowanych na poziomie rządowym i regionalnym. To, na co stawia Polska w chwili obecnej, to gospodarka oparta na wiedzy, i innowacjach. Chodzi nam o zaangażowanie jak największej liczby przedsiębiorstw w nasze projekty, co przyczyni się nie tylko do ich rozwoju, ale również wzrostu roli Polski – mówiła Kinga Dudzińska.

O dotychczasowych doświadczeniach, najlepszych praktykach i perspektywach na przyszłość przy współpracy polsko-nordyckiej jednostek samorządu terytorialnego mówiła dr Magdalena Ratalewska, adiunkt w Katedrze Przedsiębiorczości i Polityki Przemysłowej Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, która kładła szczególny nacisk na dane zawarte w przygotowanym przez jej zespół opracowaniu „Samorządowy i gospodarczy wymiar współpracy polsko-nordyckiej”.

– Chcieliśmy zbadać zasięg i terytorium współpracy, poznać przyczyny, określić efekty finansowe i pozafinansowe tej współpracy oraz poznać jej kierunki rozwoju. Najczęściej podstawowym motywem podejmowania współpracy są okazje rynkowe, negocjacje cenowe i innowacyjne rozwiązania. Zdecydowana większość polskich przedsiębiorców bardzo docenia współpracę z krajami nordyckimi, którą w 90% oceniają jako korzystną pod względem finansowym – mówiła dr Magdalena Ratalewska.

Pierwszy panel dyskusyjny, który był moderowany przez prof. zw. dr hab. Ryszarda M. Czarnego, kierownika Katedry Krajów Europy Północnej na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach i byłego Ambasadora RP w Królestwie Szwecji, Królestwie Norwegii i Republice Islandii, dotyczył uwarunkowań społeczno-politycznych, związanych z relacjami Polski z państwami nordyckimi.

– Współpraca Polski z krajami nordyckimi zawsze była ważna, ale teraz jest do niej zdecydowanie najlepszy klimat. Częściej poznajemy wzajemnie swoje walory i możliwości i szukamy obszarów, w których możemy wspólnie działać. Ważne jest również to, aby Polacy, którzy wyjechali do krajów nordyckich wrócili i byli w stanie korzystać z doświadczeń tam zdobytych. My w kraju musimy znacznie zwiększyć nasze zdolności adaptacyjne do nowych wyzwań – podkreślał prof. Ryszard M. Czarny.

W dyskusji w tym panelu wzięli udział Ambasador Danii J. E. Steen Hommel, prezes Zarządu Fundacji Naukowej Norden Centrum prof. zw. dr hab. Włodzimierz Anioł, profesor w Katedrze Krajów Europy Północnej na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach prof. dr hab. Krzysztof Kubiak, dyrektor Departamentu ds. współpracy międzynarodowej Uniwersytetu Folkuniversitetet w Uppsali Ali Rashidi, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Polsko – Norweskiego Dariusz Geller oraz analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Kinga Dudzińska.

Województwo świętokrzyskie już od wielu lat współpracuje z partnerami ze Szwecji nad wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań nie tylko w gospodarce. Podkreślał to dyrektor Departamentu ds. współpracy międzynarodowej Uniwersytetu Folkuniversitetet w Uppsali (Szwecja) Ali Rashidi.

– Nasza współpraca zaczęła się w 2009 roku. Od tego czasu aktywnie działamy nie tylko przy realizacji europejskich projektów. Nasz departament skupia się na Kielcach, gdzie chcemy skłonić młodzież do lepszego przygotowania na potrzeby pracodawców. Chcemy również coraz mocniej włączać w naszą współpracę przedsiębiorców – mówił Ali Rashidi.

Druga część debaty dotyczyła uwarunkowań politycznych naszej współpracy z krajami nordyckimi, a jej moderatorem był Tadeusz Pęczek. Zabierali w niej głos I Sekretarz Ambasady Republiki Finlandii w Polsce Santeri Eriksson czy dyrektor Naczelny Green Business Norway, Thor Sverre Minnesjord.

Poza zaplanowanymi debatami i wystąpieniami ekspertów program dwudniowej konferencji obejmował również wydarzenie artystyczne – koncert w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Świętokrzyskiej pt. „Inspiracje” (oczywiście polsko-nordyckie). Podczas konferencji było można również zapoznać się z wystawą przygotowana przez Kancelarię Prezydenta RP w ramach obchodów 25-lecia samorządności „Samorząd. Demokracja. Wolność. JA, TY, MY = SAMORZĄD”, dostępną do 30 listopada 2015 r. w Filharmonii Świętokrzyskiej. Do 23 listopada będzie tam można także obejrzeć wystawę przygotowaną przez Ambasadę Danii „The Happy Danes” – dostępną w Sali im. Karola Anbilda.

Stała Ogólnopolska Konferencja Współpracy Międzynarodowej Samorządów jest wydarzeniem organizowanym corocznie w innym regionie Polski. Stanowi ona ważne forum wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk w obszarze współpracy międzynarodowej pomiędzy polskimi jednostkami samorządu terytorialnego wszystkich szczebli administracyjnych a administracją rządową.

Wydarzenie było organizowane przez Departament Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP pod patronatem Prezydenta RP „25 lat Samorządności”.

Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Wsparcie wymiaru samorządowego i obywatelskiego polskiej polityki zagranicznej 2015”.