11 marca obchodzimy Dzień Sołtysa. To wyjątkowy urzędnik, bo bez wyznaczonych stałych godzin pracy i bez biurka, za to najbliżej ludzkich spraw. W Świętokrzyskiem funkcję tę piastuje prawie 2300 osób, około 30 procent to kobiety. To ludzie zaangażowani w sprawy społeczności lokalnej, niekwestionowani liderzy naszych “małych ojczyzn”, dzięki którym wieś zmienia swoje oblicze.

W ostatnich latach Dzień Sołtysa staje się coraz popularniejszy w gminach. Święto ma na celu wyrażenie uznania wszystkim sołtysom za ich pracę i zaangażowanie oraz zwrócenie uwagi społeczeństwa na rolę sołtysa w polskiej wsi.

Sołtysi pojawili się już w średniowieczu – wyznaczani byli przez feudalnych panów, a ich głównymi obowiązkami było zbieranie czynszu i przewodniczenie ławie wiejskiej. Pełnili oni również rolę wiejskich sędziów. Z czasem ich mocna pozycja została częściowo ograniczona. W latach 1954-1972 sołtys był pośrednikiem między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową, po 1973 między mieszkańcami a gminną radą narodową oraz naczelnikiem gminy. Obecnie sołtysa wybierają mieszkańcy danego sołectwa – zwykle zostaje nim osoba z miejscowej społeczności. Współcześnie do obowiązków sołtysów, oprócz reprezentowania sołectwa na zewnątrz, należy m.in. zwoływanie zebrań wiejskich, realizowanie uchwał rady gminy czy też pobieranie podatku rolnego i leśnego.
W Polsce jest ponad 40 tysięcy sołtysów. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu sołtysami byli praktycznie wyłącznie mężczyźni, dziś panie – sołtyski – stanowią prawie jedną trzecią tej grupy.