Zarząd Województwa Świętokrzyskiego przyjął założenia Regionalnej Strategii Badań i Innowacji oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014 – 2020. Marszałek Adam Jarubas oraz członkowie Zarządu Jan Maćkowiak i Kazimierz Kotowski prezentowali je podczas konferencji prasowej.

Innowacyjność, przedsiębiorczość, konkurencyjność – na to stawiamy w przyszłej perspektywie 2014-2020, o czym mówią oba dokumenty. W ramach RPO do rozdysponowania będzie ponad 5,5 mld zł, a najistotniejsze obszary wsparcia to: sektor małych i średnich przedsiębiorstw, wzmocnienie otoczenia biznesu, transport, ochrona środowiska, projekty turystyczne, infrastruktura społeczna i energetyka.

– Najważniejszym priorytetem na najbliższe lata jest gospodarka, nie tylko z uwagi na to, że kryzys uświadomił nam, jak ważne jest wspieranie miejsc pracy. Ich liczba zależy od kondycji sektora biznesu w regionie, stąd bardzo mocne akcenty na przedsiębiorczość i największe alokacje pieniędzy – mówi marszałek województwa Adam Jarubas.

Na wsparcie firm działających w świętokrzyskim w ramach RPO jest 1,5 mld zł. – Jest to zgodne z nową odsłoną unijnej polityki spójności, która główny nacisk kładzie na zwiększenie efektywności realizowanych projektów oraz na większe niż dotychczas ukierunkowanie ich na sferę gospodarczą. Unia stawia na innowacje, przedsiębiorczość, energetykę i projekty z zakresu społeczeństwa informacyjnego. Na te projekty, według wytycznych Komisji Europejskiej, w RPO WŚ 2014-2020 będzie przeznaczona niemal połowa środków zarezerwowanych na projekty inwestycyjne – dodaje Kazimierz Kotowski, członek Zarządu Województwa.

Program będzie finansowany z dwóch funduszy strukturalnych: z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – projekty infrastrukturalne oraz z Europejskiego Funduszu Społecznego – projekty społeczne i pro-zatrudnieniowe.

Zapisy Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 wynikają z dwóch podstawowych dokumentów rozwojowych: zaktualizowanej „Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do 2020 r.” oraz regionalnej „Strategii Badań i Innowacji (RIS3). Od absorpcji do rezultatów – jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020”.

Cel tej ostatniej – jak podkreśla Jan Maćkowiak – został sformułowany ambitnie i konkretnie: : „do roku 2020 w województwie świętokrzyskim zapanuje kultura sprzyjająca innowacjom, przedsiębiorczości i konkurencyjności, która pomoże stworzyć nowe i trwałe miejsce pracy dla wysoko wykwalifikowanych pracowników oraz wesprze wzrost gospodarczy, który będzie szybszy niż średnia krajowa”. Żeby go osiągnąć, potrzeba zgody i wysiłku wielu podmiotów – władz samorządowych, przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu i nauki.

– Najważniejszym i chyba najbardziej spektakularnym wynikiem wieloletniej pracy i efektem Strategii jest wskazanie tzw. inteligentnych specjalizacji, czyli obszarów, do których będziemy kierować zasadniczy strumień wsparcia. Są to: zasobooszczędne budownictwo, przemysł metalowo-odlewniczy, turystyka zdrowotna i prozdrowotna, nowoczesne rolnictwo i przetwórstwo spożywcze. Specjalizacjami horyzontalnymi są: technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT), zrównoważony rozwój energetyczny, branża targowo-kongresowa – informuje Jan Maćkowiak.

Strategia Badań i Innowacji będzie przedmiotem obrad podczas najbliższej sesji Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, która odbędzie się w najbliższy poniedziałek, 24 lutego.

Najważniejsze obszary wsparcia w RPO WŚ 2014 – 2020:

W RPO WŚ 2014-2020 aż 1,5 mld PLN trafi na: wsparcie firm działających w województwie świętokrzyskim, w szczególności sektora MŚP, wzmocnienie otoczenia biznesu, umożliwienie przedsiębiorstwom realizacji wspólnych przedsięwzięć, również ze światem nauki, wypromowanie oferty eksportowej świętokrzyskich firm, uzbrajanie przez samorządy terenów inwestycyjnych z myślą o przyciągnięciu kapitału zewnętrznego i wsparcie dla osób chcących założyć działalność gospodarczą (w tym absolwentów). Należy podkreślić, że do firm trafią nie tylko bezzwrotne dotacje, lecz również preferencyjne pożyczki i poręczenia. Dzięki temu kapitał inwestycyjny dla przedsiębiorstw będzie pracował dla gospodarki województwa przez wiele lat po zakończeniu realizacji programów operacyjnych.

Ważnym kierunkiem wsparcia w RPO WŚ 2014-2020 jest sektor transportu, na finansowanie którego trafi około 720 mln PLN. Środki te przede wszystkim przeznaczone zostaną na finansowanie kompleksowych projektów dotyczących budowy i modernizacji dróg wojewódzkich, uzupełniających sieć autostrad, dróg ekspresowych i krajowych finansowanych z poziomu krajowego. Dofinansowanie uzyskają też projekty usprawniające przyjazny dla środowiska transport publiczny w regionie oraz podnoszące jakość systemu komunikacyjnego miast.

Na wsparcie przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska przeznaczone jest w nowym RPO przeznaczone jest 420 mln PLN – głównie na projekty związane z oczyszczaniem ścieków komunalnych oraz efektywne gospodarowanie odpadami (priorytetowo traktowane będą projekty kompleksowe, oparte na współpracy samorządów i rozwiązywaniu problemów w szerszej skali).

Z kolei na finansowanie projektów turystycznych, wspierających najatrakcyjniejsze walory naturalne i kulturowe regionu trafi 350 mln PLN.

Kontynuowane będzie wsparcie dla przedsięwzięć z sektora infrastruktury społecznej, na ten cel w nowym RPO zaplanowano 350 mln PLN. Finansowane będą m.in. projekty z zakresu ochrony zdrowia, pomocy społecznej, edukacji, kształcenia przez całe życie, szkolnictwa zawodowego. Pożądana będzie realizacja wzajemnie uzupełniających się projektów infrastrukturalnych (finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) i nieinwestycyjnych (z Europejskiego Funduszu Społecznego).

Ok. 700 mln PLN przeznaczonych zostanie na projekty energetyczne, wpisujące się strategie niskoemisyjne w miastach (m.in. dotyczące ekologicznego taboru autobusowego, dworców i centrów przesiadkowych, wymiany oświetlenia ulicznego, tras rowerowych, modernizacji systemów ciepłowniczych), czy też zakładające wzrost efektywności energetycznej zarówno w sferze gospodarczej jak i publicznej oraz przewidujące wykorzystanie efektywnych źródeł energii.

Rewitalizacja: dla wszystkich samorządów w regionie dostępne będą środki, w wysokości 220 mln PLN na przedsięwzięcia rewitalizacyjne, w których nacisk będzie położony na aspekty społeczne i gospodarcze.

Na dalszą informatyzację instytucji sfery publicznej, wykorzystanie technik informatycznych m.in. w administracji, medycynie, kulturze itp., co ma podnieść jakość i ułatwić dostęp do wielu usług publicznych w ramach RPOWŚ 2014-2020 przeznaczone jest 140 mln PLN.

Komisja Europejska wymaga też, by środki unijne w Programach Operacyjnych były skoncentrowane na obszarach, wymagających najpilniejszego wsparcia. W tym celu w RPOWŚ 2014-2020 zidentyfikowano tzw. Obszary Strategicznej Interwencji, charakteryzujące się pewnymi wspólnymi cechami, posiadające specyficzne potrzeby i potencjał. Obszarami tymi są: obszar funkcjonalny Kielc, obszary funkcjonalne miast tracących swe dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze (Ostrowiec Świętokrzyski, Skarżysko Kamienna, Starachowice), obszary wiejskie o najgorszym dostępie do usług publicznych, obszar uzdrowiskowy, czy też obszar Gór Świętokrzyskich.

Kielecki Obszar Funkcjonalny: szczególne wsparcie skierowane zostanie na rzecz Miasta Kielce oraz gmin wchodzących w skład jego obszaru funkcjonalnego, na projekty mające w sposób zintegrowany rozwiązywać problemy na tym terytorium. Służy temu nowy mechanizm – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, oparte na realizacji celów wspólnej Strategii dla obszaru funkcjonalnego Kielc. Środki zarezerwowane w RPO WŚ 2014-2020 na ten cel to 340 mln PLN.

Niemal 30% alokacji RPO WŚ 2014-2020 stanowią środki Europejskiego Funduszu Społecznego, finansujące projekty podnoszące poziomu kapitału społecznego w regionie. Przedsięwzięcia te skoncentrowane będą m.in. na walce z wykluczeniem społecznym, poprawie dostępu usług publicznych (m.in. żłobki, przedszkola, opieka zdrowotna, edukacja szkolna), zapewnieniu dostępu do zatrudnienia osobom poszukującym pracy, wsparciu samozatrudnienia w formie dotacji i mikropożyczek, wysokiej jakości doradztwo i szkolenia zawodowe dla przedsiębiorców i pracowników.

Odpowiedź na problemy demograficzne
Jednym z najpoważniejszym zagrożeń dla rozwoju gospodarczego regionu są niekorzystne prognozy demograficzne, wskazane w wyraźny sposób w Strategii rozwoju województwa. Przyczyny tego trendu to: migracja młodych osób poza województwo na etapie studiów, bądź dotycząca absolwentów szkół wyższych, a także ujemny przyrost naturalny (wynikający m.in. z trudnej sytuacji młodych osób na rynku pracy oraz niedostatku żłobków i przedszkoli, które ułatwiają godzenie kariery zawodowej z obowiązkami rodzicielskimi. W RPOWŚ 2014-2020 zaprojektowano spójny pakiet przedsięwzięć, które mają zniwelować najpoważniejsze czynniki decydujące o niekorzystnych prognozach demograficznych. Wsparcie trafi m.in. na realizację projektów dotyczących zakładania i rozwoju przedsiębiorstw (tworzenie nowych miejsc pracy), przewidujących pomoc absolwentom w znalezieniu pracy lub utworzenie własnej działalności gospodarczej, dotyczących tworzenia żłobków i przedszkoli, jak również poprawiających dostęp do opieki zdrowotnej (ważne także w przypadku seniorów), umożliwiających przekwalifikowanie, aktualizację swoich kwalifikacji zawodowych w celu sprostania wymogom rynku pracy.