W piątek 8 września w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach odbyła się uroczysta gala wręczenia Nagrody Muzealnej im. Tadeusza Włoszka. W tym roku nagrodzono wystawę Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu „Ars epistolandi. Kiedy pisanie listów było sztuką”, wydawnictwo Muzeum Historii Kielc ,,Kielce-Keltz. Historia społeczności żydowskiej’’, cykl edukacyjny ,,EtnoPonidzie – ożywione tradycje ludowe z Pińczowa i okolic’’ oraz konserwację portretów z zasobów Muzeum Narodowego w Kielcach. Nagroda honorowa za działalność muzealną została przyznana Muzeum Historyczno-Archeologicznemu w Ostrowcu Świętokrzyskim. Laureatom gratulowali marszałek Andrzej Bętkowski, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Henryk Milcarz oraz wiceminister sportu i turystyki Anna Krupka. Gratulacje złożył też senator Krzysztof Słoń.

Uroczysta gala

Gala wręczenia nagród im. Tadeusza Włoszka to czas uhonorowania pracy świętokrzyskich muzealników. Patronem wręczanej nagrody i świętokrzyskiego środowiska muzealników jest Tadeusz Włoszek, kustosz, regionalista, uczestnik powstania styczniowego, badacz kieleckiej kultury, krajoznawca, nauczyciel. Był inicjatorem, twórcą i przez 25 lat kustoszem kieleckiego oddziału Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, które było zaczątkiem Muzeum Świętokrzyskiego, przekształconego później w Muzeum Narodowe w Kielcach.

– Bardzo się cieszę, mogąc uhonorować dokonania muzealników, ich wkład w dokumentowanie historii regionu, wartościowe wydawnictwa, tworzenie inspirujących wystaw, doceniając osiągnięcia naukowe i działania, dążące do zachowania naszego kulturowego dziedzictwa – powiedział marszałek województwa Andrzej Bętkowski.

– Składam wszystkim państwu, w imieniu władz samorządowych województwa świętokrzyskiego, świętokrzyskich radnych, wyrazy uznania i podziękowania za realizację tej ważnej misji, jaką jest dbałość o nasze wspólne dziedzictwo narodowe – powiedział wręczając nagrody wiceprzewodniczący Sejmiku Henryk Milcarz.

W tym roku nagrody odebrali: dr Urszula Stępień – historyk sztuki, kustosz Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu za ekspozycję „Ars epistolandi. Kiedy pisanie listów było sztuką”, pracownicy Muzeum Historii Kielc: Leszek Dziedzic, Barbara Kasprzyk-Dulewicz, Marcin Kolasa, Paweł Wolańczyk za wydawnictwo ,,Kielce-Keltz. Historia społeczności żydowskiej’’, Dariusz Greń, archeolog Muzeum Regionalnego w Pińczowie za cykl spotkań ,,EtnoPonidzie – ożywione tradycje ludowe z Pińczowa i okolic’’, a także Małgorzata Misztal i Justyna Król z Muzeum Narodowego w Kielcach za konserwację portretu mężczyzny utożsamianego z Krzysztofem Komorowskim, portretu Katarzyny z Kretkowskich Ligęziny, portretu Felice Zacchii Rondanini. Nagrodę honorową za działalność muzealną odebrał dr Andrzej Przychodni dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Gala wręczenia nagród stanowiła jednocześnie inaugurację w regionie 31. Europejskich Dni Dziedzictwa. To projekt, pokazujący dziedzictwo historyczne, kulturowe, w tym roku położono szczególny nacisk na potrzebę promowania i upowszechniania niematerialnego dziedzictwa kulturowego, naszych zwyczajów, obrzędów, tradycji rodzinnych i lokalnych, rzemiosł, umiejętności. W województwie świętokrzyskim przygotowano blisko 30 przedsięwzięć, organizowanych przez świętokrzyskie instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe.

Nagrody

Kategoria wystawa – ekspozycja „Ars epistolandi. Kiedy pisanie listów było sztuką”.

Otwarcie wystawy w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu miało miejsce w październiku 2022r. Na wystawę wybranych zostało ponad sto listów pisanych ręcznie, związanych z dziejami ojczystymi i wybitnymi postaciami: władców, hetmanów, generałów, uczonych, artystów i pisarzy. Kolekcja ta nie była dotychczas przedmiotem zainteresowania badaczy, jest to również pierwsza jej publiczna prezentacja. Zaprezentowano też biurka podróżne, kałamarze i przyciski do papieru, podstawki na pióra. W jednej z sal wystawowych przygotowany został stół, przy którym zwiedzający mogą poćwiczyć pisanie piórem i atramentem. Ta część ekspozycji cieszy się dużym powodzeniem wśród zwiedzających. Autorem ekspozycji jest dr Urszula Stępień – historyk sztuki, kustosz Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, autorka wielu artykułów oraz wystaw, podejmujących tematy dotyczące przeszłości i dziedzictwa Sandomierza.

Kategoria Publikacja – wydawnictwo ,,Kielce-Keltz. Historia społeczności żydowskiej’’

Wydawnictwo przygotowane w języku polskim oraz angielskim opracowali pracownicy Muzeum Historii Kielc: Leszek Dziedzic, Barbara Kasprzyk-Dulewicz, Marcin Kolasa, Paweł Wolańczyk. Towarzyszy ono wystawie pod tym samym tytułem. Jest to największy jak do tej pory katalog poświęcony historii i kulturze Żydów w Kielcach. W publikacji przedstawiono początki osiedlania się Żydów w Kielcach, scharakteryzowano ludność żydowską na terenie miasta w okresie II Rzeczypospolitej. Zaprezentowano także szkolnictwo żydowskie, aktywność gospodarczą, życie polityczne, problem emigracji oraz nie zawsze łatwe relacje polsko-żydowskie, losy rodzin żydowskich w okresie II wojny światowej oraz ślady, jakie po społeczności żydowskiej można do dziś odnaleźć w mieście.

Kategoria Edukacja Muzealna. ,,EtnoPonidzie – ożywione tradycje ludowe z Pińczowa i okolic’’

Projekt przygotował Dariusz Greń, archeolog Muzeum Regionalnego w Pińczowie. Na projekt składało się 7 cyklicznych spotkań, które polegały na ożywieniu poszczególnych tradycji ludowych. Pokazano tradycje wielkanocne na Ponidziu, tradycje majówkowe śpiewania pieśni maryjnych pod przydrożnymi figurami, zwyczaje związane z przesileniem wiosenno-letnim, ślubem i założeniem rodziny, dożynkami, jesiennymi pracami: kiszeniem kapusty oraz darciem pierza. Każdy z wykładów został wzbogacony o żywe, naoczne odtworzenie danej tradycji przez członków Stowarzyszenia Ludowego ‘’Chata Bogucka’’, oraz autora Dariusza Grenia.

Kategoria Konserwacja zbiorów. Konserwacja: portret mężczyzny utożsamianego z Krzysztofem Komorowskim, portret Katarzyny z Kretkowskich Ligęziny, portret Felice Zacchii Rondanini. Autorki prac konserwatorskich – Małgorzata Misztal, Justyna Król z Muzeum Narodowego w Kielcach

Nagrodzono działania przedstawicielek Pracowni konserwatorskiej Muzeum Narodowego w Kielcach, których efektem było nie tylko zabezpieczenie i przywrócenie dawnego blasku zabytkowym portretom, ale także poddanie dzieł gruntownej analizie, pozwalającej na poczynienie nowych ustaleń m.in. co do ich datowania, czy prawdopodobnego autora.

Nagroda honorowa „Za działalność muzealną”. Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim

Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim to instytucja kultury działająca na terenie powiatu ostrowieckiego od 3 grudnia 1966 roku, od roku instytucja jest współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Posiada dwa oddziały: Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki, Pomnik Historii, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, oraz Pałac Wielopolskich w Częstocicach. Działalność merytoryczna Muzeum Historyczno-Archeologicznego skoncentrowana jest w działach: Archeologii, Historii, Sztuki i Rzemiosła Artystycznego, Dziale Edukacyjno-Promocyjnym, Archiwum i Bibliotece. Składa się na nią organizacja wystaw stałych i czasowych, badań naukowych, lekcji muzealnych, warsztatów, odczytów, konferencji oraz koncertów. Muzeum jest również wydawcą publikacji naukowych i katalogów wystaw. W 2022 r. zorganizowało „Obchody 100-lecia odkrycia kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach”. Złożyły się na nie trzy wydarzenia: Krzemionkowskie Spotkania z Epoką Kamienia i Wehikuł Czasu (16-24 lipca), Ostrowiecki Festiwal Kultury Prehistorycznej i Antycznej (13-15 sierpnia) oraz konferencja naukowa “Krzemionki. 100 lat od odkrycia” (6 i 7 października). Nagrodę odebrał dyrektor muzeum dr Andrzej Przychodni.

W uroczystym spotkaniu wzięły udział także m.in. Małgorzata Rudnicka dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego oraz Anna Ciulęba dyrektor Gabinetu Marszałka.

Uroczystą galę uświetnił koncert w wykonaniu folk-rockowego zespołu Redlin.