Delta Nidy znów zapełni się unikalnymi gatunkami roślin, ptaków, płazów i ryb. W środę, 27 marca w siedzibie Zespołu Parków Krajobrazowych w Kielcach odbyła się konferencja inaugurująca projekt LIFE pn. „Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy”. Z udziałem marszałka Andrzeja Bętkowskiego oraz członka Zarządu Województwa Marka Jońcy zaprezentowano przedsięwzięcie oraz działania planowane w ramach jego realizacji.

W spotkaniu uczestniczyli także prof. Tadeusz Zając z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Andrzej Wójciak z Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Pińczów, Piotr Kacprzak, zastępca dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu oraz Jacek Koba, starszy specjalista w wydziale ochrony lasu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.

LIFE jest instrumentem finansowym Unii Europejskiej, który poświęcony jest wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony i poprawy jakości środowiska oraz wpływu człowieka na klimat i dostosowania się do jego zmian.  Spośród 41 beneficjentów z Polski, który wzięli udział w konkursie ogłoszonym przez Komisję Europejską w kwietniu 2017 roku, jedynie trzech wnioskodawców otrzymało dofinansowanie na realizację przedsięwzięć, w tym projekt pn. „Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy”.
Beneficjentem koordynującym jest Województwo Świętokrzyskie – Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, natomiast współbeneficjentami: Polska Akademia Nauk – Instytut Ochrony Przyrody w Krakowie, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie oraz Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Pińczów.

Całkowita wartość przedsięwzięcia to 23 miliony 132 tyś i 247 złotych. Dofinansowanie z funduszy unijnych wynosi 60 procent, z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 30 procent, zaś wkład własny beneficjenta to tylko 10 procent.
Śródlądowa delta Nidy w okolicy Umianowic to jeden z najbogatszych przyrodniczo obszarów w Europie, który w wyniku błędnych prac melioracyjnych przeprowadzonych w latach 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku, został poważnie naruszony.

– Województwo Świętokrzyskie jest beneficjentem koordynującym ten ważny dla naszego regionu projekt. Myślę, że pieniądze włożone w ten pomysł zaowocują i po sześciu latach starorzecze Nidy będzie wyglądało tak, jak za mojego dzieciństwa – czyli  zostanie odbudowane środowisko naturalne tych okolic. Cieszę się także, że przedsięwzięcie przywróci wiele dziedzin rolniczych, jak na przykład wypas krów – mówił – Andrzej Bętkowski marszałek województwa świętokrzyskiego.

Z inauguracji projektu cieszył się także członek Zarządu Województwa Marek Jońca, który podkreślił, jak bardzo ważne zadanie mają do spełnienia beneficjenci tego projektu, który będzie realizowany przez sześć lat. – To pokazuje, że osoby, które pisały ten projekt zdają sobie sprawę, jak ważną rzeczą jest ratowanie polskiej, przepięknej przyrody. Cieszę się, że wspólnie odtworzymy i pokażemy, jak na przestrzeni dziejów i historii to życie biologiczne w tamtych okolicach funkcjonowało – mówił Marek Jońca

Projekt przewiduje odtworzenie stabilnego reżimu hydrologicznego, który stworzy warunki do przywrócenia unikalnych walorów przyrodniczych w obrębie delty śródlądowej Nidy w rejonie wsi Umianowice, gmina Kije. Będzie to realizowane między innymi poprzez odbudowę w Umianowicach hodowli bydła (w ramach projektu zakupione zostanie 60 sztuk bydła mięsnego) i prowadzenie wypasów krów, które od kilkudziesięciu lat na tym terenie nie były prowadzone, co w konsekwencji doprowadziło do zarastania delty Nidy. Prowadzenie wypasu pozwoli na utrzymanie siedlisk przyrodniczych we właściwym stanie i doprowadzi do renaturyzacji delty oraz umożliwi utworzenie nowych miejsc pracy.

– Projekt wpłynie także na aktywizację lokalnej społeczności w zakresie podniesienia świadomości ekologicznej, związanej z zagrożeniem i potrzebą ochrony jednego z najcenniejszych ekosystemów Ponidzia. Powstanie wieża widokowa, ścieżki edukacyjne, kładki czy czatownia. Realizacja przedsięwzięcia potrwa sześć lat, a działania obejmą obszar około 400 hektarów – mówił Tomasz Hałatkiewicz, dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, który jest beneficjentem koordynującym projekt  pn. „Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy”.

                                                                                                                                                             Umianowice

 

 

Planowane działania w ramach projektu to między innymi:
– czynna ochrona starorzeczy w obrębie „delty umianowickiej”,
– czynna ochrona lasów łęgowych, zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych, łąk użytkowanych ekstensywnie, odtworzenie murawy kserotermicznej,
– czynna ochrona bociana białego i bielika oraz ptaków trzcinowisk, turzycowisk i otwartych łąk,
– inicjacja wypasu krów,
– reintrodukcja żółwia błotnego, restytucja populacji kumaka nizinnego, traszki grzebieniastej, skójki gruboskorupowej, zatoczka łamliwego i poczwarówki jajowatej,
– kanalizowanie ruchu turystycznego poprzez instalację małej infrastruktury turystycznej (platformy obserwacyjne, czatownie, wiaty, kładki i tablice informacyjno-edukacyjne),
– kompleksowy monitoring siedlisk przyrodniczych i populacji zwierząt podlegających ochronie,
– realizacja warsztatów edukacyjnych, szkoleń, festynów skierowanych do dzieci, młodzieży i dorosłych.

-Mam nadzieje, że wspólnymi siłami uda nam się zatrzymać niekorzystne przemiany i wrócić do bogactwa przyrodniczego Nidy – podkreślił prof. Tadeusz Zając z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, która jest współbeneficjentem projektu.