Fundacja Banku Ochrony Środowiska we współpracy z Polską Akademią Nauk oraz Fundacją “Dzieło Nowego Tysiąclecia” uruchomiła projekt edukacyjny “Tradycyjny Sad”. Jest on skierowany do uczniów i nauczycieli ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych.

“TRADYCYJNY SAD” to projekt edukacyjny skierowany do szkół zainteresowanych problematyką restytucji i promocji starych odmian drzew owocowych realizowany w formie międzyszkolnej rywalizacji zespołowej. Organizowany jest przez Fundację Banku Ochrony Środowiska z myślą o zachowaniu różnorodności biologicznej Polski i zdrowiu społeczeństwa. Polega na poznaniu sadowniczego dziedzictwa polskich ziem i restytucji starych odmian drzew w formie mini sadu składającego się z co najmniej 5 drzew sadzonych swobodnie na ogólnodostępnym terenie. Może zostać założony przy szkole, kościele lub na działce należącej do gminy. Powinien on być prowadzony w sposób naturalny tj. z doborem odpornych odmian dostosowanych do polskich warunków oraz zastosowaniem takiego sposobu ochrony roślin, który nie szkodzi środowisku.

Organizatorzy dążą do tego, aby nie zaginęła tradycja starych drzew owocowych, które przez stulecia były podstawą funkcjonowania społeczności polskiej i żeby zwiększyć pulę genetyczną drzew owocowych. Stare drzewa rosną powoli, ale owocują przez lata. Jeszcze dziś możemy znaleźć 100–letnie jabłonki w dobrym stanie. W ostatnich pięćdziesięciu latach wyginęło ponad 80% stanu drzew starych odmian. Wyginęły, bo nastała moda na sady produkcyjne = towarowe = przemysłowe. Więcej, szybciej, lepiej! Natura nie lubi drogi na skróty i niechybnie wystawia rachunek. Im mniejsza pula odmian drzew tym łatwiej radzą sobie z nimi szkodniki. Tym więcej trzeba użyć środków chemicznych, aby uzyskać wysokie plony. Owoce z sadów poddanych wielokrotnym zabiegom chemicznym nie posiadają takich walorów prozdrowotnych jak owoce uprawiane naturalną metodą, w tradycyjnym sadzie przyzagrodowym. Powrót do tradycji może być właśnie furtką do zdrowia młodego pokolenia w przyszłości.

Projekt “Tradycyjny Sad” to szansa dla uczniów i nauczycieli na uczestniczenie w nowoczesnym przedsięwzięciu wychodzącym poza ramy nauczania programowego i pozwalającym na zdobycie dodatkowej wiedzy i umiejętności. Zaczyna się w szkole od zebrania grupki uczniów pod opieką nauczyciela.

Dodatkowym walorem udziału w projekcie „Tradycyjny Sad” jest uczestniczenie w jego ramach w projekcie pomologicznym prowadzonym przez Polską Akademię Nauk – Ogród Botaniczny-Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej. Dotyczy on tworzenia banku genów ginących już odmian historycznych. Polega na zbieraniu informacji o starych drzewach tradycyjnych odmian i katalogowaniu w postaci ogólnopolskiej mapy ich stanowisk. Działania w konkursie szkolnym wspomogą odzyskiwanie naturalnego dziedzictwa Polski.