Dziś w Centrum Edukacyjnym w Wólce Milanowskiej odbyła się konferencja pn. „Teraz i przyszłość Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego” z udziałem wójtów gmin, burmistrzów, prezydentów miast z województwa świętokrzyskiego. Poruszono zagadnienia związane ze zmianami reorganizacyjnymi infrastruktury technicznej Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego w kontekście optymalizacji kosztów jej utrzymania, ale też dostosowania do realiów wynikających z obecnie obowiązujących uregulowań prawnych.

Tematem przewodnim konferencji były kwestie związane z planowaniem przestrzennym, wykorzystaniem Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego i narzędzi GIS ( Systemu Informacji Geograficznej) w realizacji zadań własnych przez jednostki samorządowe szczebla gminnego, w szczególności w obszarze planowania i zagospodarowania przestrzennego w związku z ustawowym obowiązkiem nałożonym na gminy w zakresie odpowiedniego przygotowania tworzonych dokumentów planistycznych zagospodarowania przestrzennego.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nakłada na gminy m.in. obowiązek odpowiedniego przygotowania tworzonych aktów planistycznych, które m.in. mają uwzględniać atrybuty lokalizacji przestrzennej w postaci wektorowej z nadaną georeferencją w obowiązującym państwowym systemie odniesień przestrzennych. Gminy mają również obowiązek udostępniać te dane publicznie, aby kontynuować przetwarzanie i aktualizację dokumentów planistycznych zagospodarowania przestrzennego w Systemie Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego.

– Województwo Świętokrzyskie przygotowało propozycję wsparcia dla gmin, które muszą w dość krótkim czasie przygotowywać dokumentację planistyczną tak, by odpowiadała normom określonym przez ustawodawcę. Z perspektywy każdej gminy naszego województwa to przedsięwzięcie posiada same zalety – począwszy od kontynuacji bardzo dobrej współpracy nawiązanej podczas wspólnej budowy Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego, bo przecież razem zwiększaliśmy zakres danych, poprzez wykorzystanie istniejącej sprzętowej infrastruktury informatycznej wraz z zainstalowanym dedykowanym dla gmin oprogramowaniem, a skończywszy na minimalizacji kosztów finansowych co do dalszych działań w zakresie planistyki. W połowie tego roku zakończył się 5-letni okres trwałości projektu e-świętokrzyskie Budowa Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego. Z dokumentów planistycznych umieszczonych w SIPWŚ korzystają nie tylko jednostki samorządu terytorialnego, ale też pozostali partnerzy projekt: Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach, Wojewódzka Komenda Policji w Kielcach, Lasy Państwowe z Regionalną Dyrekcją w Radomiu, a także szereg użytkowników instytucjonalnych, firm, jak też mieszkańców regionu świętokrzyskiego – powiedział Robert Janus, dyrektor Departamentu IT Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

Reorganizacja infrastruktury technicznej polega na likwidacji centrów przetwarzania danych w powiatach i przeniesieniu zasobów bazodanowych gmin do województwa. W tym celu Samorząd Województwa zakupił dodatkowe macierze, aby pomieścić wszystkie dane z serwerów powiatowych na serwerach Urzędu Marszałkowskiego.

– Udostępnianie informacji przestrzennych dla administracji i użytkowników prywatnych, w tym firm i obywateli jest bardzo ważne. Uzmysłowiła nam to liczba wejść na stronę geoportalu woj. świętokrzyskiego w roku pandemicznym – prawie 90 tysięcy, a w latach ubiegłych odnotowywaliśmy liczbę wejść na poziomie 50 tys. Kilka lat temu pytaliśmy pracowników samorządowych, czy wprowadzanie pewnych norm informatycznych do zapisu dokumentów planistycznych ma sens? To znaczy, żeby pojawiały się one w formie cyfrowej z nadaną georeferencją, aby np. można je było porównać z innymi danymi, takimi jak działki czy tereny zalewowe. Wychodząc w 2013 roku naprzeciw oczekiwaniom samorządów, które poszukiwały wykonawców dokumentów planistycznych, podjęliśmy się jako urząd koordynacji przeprowadzenia procesu zdigitalizowania dokumentów. Obecnie ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nakłada obowiązek wytwarzania dokumentów planistycznych z nadaną georeferencją. Umożliwia to porównywanie jednych danych z innymi danymi przestrzennymi. Chodzi o to, żeby w jednym miejscu tj. geoportalu, znalazło się wiele informacji pochodzących z różnych źródeł. Po konsultacji z marszałkiem województwa doszliśmy do wniosku, że pomożemy gminom dostosować dokumenty planistyczne do nowej postaci cyfrowej wymaganej przez ustawodawcę – powiedział Piotr Czarnecki, kierownik oddziału Eksploatacji i Rozwoju SIPWŚ Departamentu IT UMWŚ.

– Czekają nas nowe wyzwania. Danych jest coraz więcej i nie będzie łatwo uporządkować te wszystkie rejestry planów przestrzennych, trzeba będzie stworzyć ich wersję wektorową. Największym atutem systemu jest fakt samego porównania jednej informacji z drugą i wyciągnięcie z tego wniosków oraz upublicznienie tych informacji wszystkim zainteresowanym. Inaczej mówiąc, z analizy warstw podstawowych powstaną warstwy wtórne. Na bazie tych warstw stworzymy gotowe kompozycje dla konkretnych użytkowników, np. portale budżetowe dla obywateli, żeby wiedzieli, co jest np. w fazie przetargu, a co jest w fazie budowy. Przy pomocy kompozycji będzie można np. przeprowadzać konsultacje społeczne planowanych inwestycji drogowych. W tym celu pokażemy inwestycje na fotomapie. Planujemy również stworzyć stanowisko dyspozytora miejskiego, który mógłby przetwarzać zgłoszenia napływające od mieszkańców – przedstawił swoje doświadczenia i osiągnięcia we wdrażaniu Systemu Informacji Przestrzennej Robert Widz, zastępca burmistrza Urzędu Miasta i Gminy w Piasecznie.

Z kolei o wykorzystaniu narzędzi GIS w Straży Pożarnej mówił bryg. Marcin Nyga, naczelnik Wydziału Operacyjnego Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach.

– Zaletą tego systemu jest szybkość przekazywania danych wykorzystywanych bezpośrednio w akcjach ratowniczo-gaśniczych i Urząd Marszałkowski udostępnia nam te wszystkie dane. Pozwala to dyżurnemu na szybką decyzję, jak w sposób optymalny rozdysponować ludzi i sprzęt w chwili zagrożenia. Potem dowódca akcji już będąc na miejscu np. pożaru, korzystając z systemu, ustala, gdzie są najbliższe punkty czerpania wody, hydranty – niezbędne do kontynuowania akcji gaśniczej. Mając dostęp do map, może w szybki sposób dowiedzieć się np. z jakim rodzajem lasu ma do czynienia, jaki jest rodzaj podszycia i czy nie jest to np. młodnik, który może stanowić śmiertelne zagrożenie dla strażaków w momencie np. zmiany kierunku wiatru. Szukamy szybkiego, prostego w obsłudze i komplementarnego narzędzia, tak aby podjąć najszybsze decyzje w ekstremalnych sytuacjach – powiedział naczelnik Marcin Nyga.

W dyskusji udział wzięli również: Katarzyna Grabowska z Departamentu IT, Grzegorz Szczęsny z Departamentu Edukacji, Sportu, Turystyki i Spraw Zagranicznych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego oraz dr Grzegorz Wałek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.