Prace konserwatorskie m.in. w Kaplicy Oleśnickich, Zakrystii oraz w krużgankach Klasztoru na Świętym Krzyżu, a także rozbudowa Osady Średniowiecznej, gdzie powstanie Świętokrzyska Zagroda Kultury to elementy projektu „Podwyższenie walorów dziedzictwa kulturowego oraz rozbudowa infrastruktury kulturalnej i turystycznej poprzez rewitalizację Zespołu Klasztornego na Świętym Krzyżu wraz z rozbudową Osady Średniowiecznej”. We wtorek, 9 sierpnia 2016 roku, w klasztorze na Świętym Krzyżu marszałek województwa Adam Jarubas oraz wójt Bielin Sławomir Kopacz podpisali pre-umowę na dofinansowanie projektu z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.

Wartość całego projektu to 15 mln 44 tys. zł, a kwota dofinansowania z RPOWŚ 2014-2020 (działanie 4.4 „Zachowanie dziedzictwa naturalnego i kulturowego”) – 12 mln 35 tys. zł, co stanowi 80 proc. dofinansowania kosztów kwalifikowalnych. Przedsięwzięcie będzie realizowane przez gminę Bieliny w partnerstwie z Zakonem Misjonarzy Oblatów na Świętym Krzyżu (pierwsza część) oraz Wojewódzkim Domem Kultury w Kielcach (druga część).

Celem projektu jest zwiększenie atrakcyjności turystycznej Świętego Krzyża, a w konsekwencji zwiększenie ruchu turystycznego w miejscu będącym sercem Gór Świętokrzyskich, a także w atrakcjach położonych u podnóża Świętego Krzyża, skupionych wokół „Osady Średniowiecznej” w Hucie Szklanej, w gminie Bieliny.

– Jest to kolejny ważny etap rewitalizacji tego miejsca. Jako duchowa stolica Świętokrzyskiego ma ono ogromny potencjał, aby być najważniejszym miejscem na ziemi świętokrzyskiej również w wymiarze turystycznym. Już dziś wielu turystów zaczyna zwiedzanie regionu od odwiedzenia Świętego Krzyża. Projekt jest krokiem, żeby Święty Krzyż jeszcze bardziej umacniać, aby był prawdziwą stolicą duchową nie tylko Świętokrzyskiego, ale i całej Polski – mówił marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas.

Służyć temu mają prace rewitalizacyjne zabytkowego Zespołu Klasztornego oraz rozbudowa istniejącej infrastruktury. W samym Sanktuarium przeprowadzone zostaną prace konserwatorskie w Bazylice, Kaplicy Oleśnickich, Zakrystii, krużgankach i w przedsionku (w tym dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych). Projekt obejmie również prace ogólnobudowlane w tych pomieszczeniach oraz zakup wyposażenia.

– Jest to bardzo ważny etap, bo kończymy nim to wszystko, co jest rewitalizacją zabytku. Jesteśmy zgromadzeniem zakonnym, które jest otwarte na gości, pielgrzymów, turystów, dlatego umożliwiamy pobyt w klasztorze. Dziś posługujemy się terminologią, zgodnie z którą możemy mówić o turystyce pielgrzymkowej, bo te wrażliwości się przenikają: pielgrzym staje się turystą, a turysta staje się pielgrzymem – podkreśla superior Klasztoru Misjonarzy Oblatów MN o. Zygfryd Wiecha. Ta część projektu powinna zostać zrealizowana do końca 2018 roku.

Z kolei w ramach rozbudowy Osady Średniowiecznej powstanie Świętokrzyska Zagroda Kultury prezentująca niematerialne dziedzictwo kultury Ziemi Świętego Krzyża. Zagroda będzie całorocznym, czterokondygnacyjnym obiektem, o powierzchni 2000 m kw. W piwnicach zostanie przygotowana sala mieszcząca 400 osób, natomiast na dwóch piętrach znajdą się ekspozycje multimedialne dotyczące niematerialnego i materialnego dziedzictwa kulturowego Gór Świętokrzyskich. Ekspozycja zostanie utrzymana w stylu XIX-wiecznej wsi świętokrzyskiej, a także z początku XX wieku. Natomiast na poddaszu zostanie przygotowana sala gier i zabaw dla dzieci, również nawiązująca do XIX –wiecznych tradycji świętokrzyskich wsi.

– Obecnie dużym problemem jest to, że sezon turystyczny w Osadzie Średniowiecznej trwa od maja do października i w okresie zimowym nie mamy oferty dla turystów. Ten projekt pozwoli na przygotowanie takiej oferty, przybliżającej kulturę i tradycje świętokrzyskiej wsi – mówił wójt gminy Bieliny Sławomir Kopacz. Obecny na spotkaniu Jarosław Machnicki, dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury, podkreślał, że prace merytoryczne nad przygotowaniem zagospodarowania Świętokrzyskiej Zagrody Kultury to ogromne wyzwanie, przy realizacji którego WDK wykorzysta wieloletnie doświadczenie nad badaniem, dokumentowaniem i zachowywaniem dziedzictwa kulturowego świętokrzyskiej wsi.

Jak podkreśla marszałek Adam Jarubas, projekt był bardzo dobrze przygotowany, został najwyżej oceniony na liście rankingowej. Konkurencja była ogromna, bo do dyspozycji w tym działaniu było 60 mln zł, a wartość wszystkich złożonych projektów przekraczała 300 mln zł. – Mogły zwyciężyć tylko te najlepsze. Na pewno doceniono partnerstwo z gminą Bieliny i Wojewódzkim Domem Kultury, liczyły się też status tych zabytków, liczba odwiedzających turystów oraz komplementarność projektu – podkreśla marszałek.

W poprzednim okresie programowania 2007-2013 przy dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego gmina Bieliny w partnerstwie z Zakonem Misjonarzy Oblatów zrealizowała projekt, który obejmował pierwszą część prac konserwatorskich w Klasztorze oraz powstanie u stóp Świętego Krzyża Osady  Średniowiecznej.