U stóp Świętego Krzyża, jednej z największych atrakcji turystycznych regionu, zrealizowane zostaną trzy duże projekty edukacyjno-kulturowe o łącznej wartości ponad 70 mln zł. Rozbudowane zostaną: Park Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich oraz Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi, a także powstanie Centrum Edukacji Przyrodniczej Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Założenia projektów przedstawiono podczas konferencji z udziałem marszałka Andrzeja Bętkowskiego, która odbyła się w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Turystyki w Rudkach.

Rozbudowa i przebudowa Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Nowej Słupi wraz z zagospodarowaniem terenu przestrzeni z dostosowaniem do prowadzenia działalności kulturowej mają zapewnić poznawanie historii pradawnych hutników poprzez scenografię, multimedialne i interaktywne instalacje, bazujących na potencjale endogenicznym obszaru. Obiekt zyska większą powierzchnię zabudowy, która przełoży się na poprawę przestronności budynku. Ponadto przewidziane jest zwiększenia efektywności cieplnej budynku oraz przystosowanie budynku dla osób z niepełnosprawnościami. Teren wokół budynku zostanie uporządkowany, a sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej wymienione. W ramach projektu powstaną nowe produkty turystyczne: ścieżka edukacyjna, przy zastosowaniu nowoczesnych technik, kino 3D, całoroczne warsztaty archeologiczne, fontanna. Potencjałem gminy Nowa Słupia jest występująca w regionie ruda żelaza i wynikające z jej wykorzystania dziedzictwo historyczne i kulturowe, jako zasób endogeniczny, kluczowy do rozwoju funkcji turystycznej, powstawania nowych miejsc pracy i wzrostu dochodów mieszkańców. W wyniku realizacji projektu przybędzie 6 nowych miejsc pracy. Całkowita wartość projektu to 10 244 916 zł, zaś dofinansowanie wynosi 7 079 820 zł, a wkład własny 3 165 096 zł. Inwestycja ma zostać zrealizowana do końca marca 2021 roku.

Beneficjentem projektu pn. „Ochrona i promocja wielowiekowej spuścizny kulturowej Gór Świętokrzyskich poprzez rozbudowę Parku Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich na terenie Gminy Nowa Słupia” jest Park Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich „Łysa Góra”. Koszt całkowity inwestycji wynosi 21 256 325,61 zł, zaś dofinansowanie 13 161 748,07 zł, w tym dofinansowanie z EFRR 12 856 617,68 zł. Inwestycja zakłada rozbudowę amfiteatru wraz ze zmianą sposobu użytkowania na Park Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich w celu rozszerzenia działalności kulturalnej i turystycznej gminy Nowa Słupia. Zadaniem Parku będzie ochrona i promocja materialnego i niematerialnego dziedzictwa związanego z wielowiekową transmisją lokalnej spuścizny. Park ukazywał będzie szeroki kontekst kulturowy, w aspekcie prezentacji wielu lokalnych legend, baśni i mitów oraz ich nawiązania do bogatej i ciekawej historii Gór Świętokrzyskich. Park Dziedzictwa tworzył będzie w przyszłości jeden z obiektów wchodzących w skład Świętokrzyskiego Parku Nauki i Rozrywki. Prezentowane będzie w nim szerokie kompendium Legend Świętokrzyskich w formie skierowanej do odbiorcy w różnym wieku. Prezentowana tematyka będzie miała charakter uzupełnienia faktów i dziejów regionu z wykorzystaniem potencjału legendo twórczego w myśl stwierdzenia Gustawa Le Bona „Legendy nie są córkami logiki, ale są królowymi historii”. Edukacja poprzez poznawanie przeszłości zobrazowanej przez mity, baśnie i legendy związane z miejscem ich prezentowania, pozwala, poza podstawową jej funkcją, budować lokalną tożsamość kulturową. Adresatami programu realizowanego w Parku będą dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym, młodzież, studenci, nauczyciele i miłośnicy historii.

Planowane Centrum Edukacji Przyrodniczej Świętokrzyskiego Parku Narodowego będzie nowoczesnym ośrodkiem odgrywającym kluczowa rolę w edukacji ekologicznej oraz zapewnieniu najważniejszych potrzeb turystycznych zwiedzających Góry Świętokrzyskie i park narodowy. Edukacja prowadzona będzie poprzez wystawę stałą, różnorodne zajęcia edukacyjne i konferencje prowadzone w module edukacyjno – konferencyjnym. Oprócz tego turysta skorzysta z informacji turystycznej, będzie mógł zakupić regionalne pamiątki i wydawnictwa edukacyjno – krajoznawcze. Nowoczesny budynek będzie obiektem przyjaznym dla środowiska, energooszczędnym, wykorzystującym nowoczesne źródła ogrzewania. Budynek swoim wyglądem będzie nawiązywał do lokalnego krajobrazu świętokrzyskich pól – pasiaków, będzie posiadał zielonych dach, który posłuży jako taras widokowy. Szacowany koszt przedsięwzięcia to około 40 mln zł. Świętokrzyski park Narodowy planuje pozyskanie pieniędzy z funduszy zewnętrznych, m.in. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

– Te inwestycje pozwolą poznać jeszcze lepiej dziedzictwo tych terenów i wywołają pozytywny efekt w postaci coraz większej ilości odwiedzających nasze województwo. Cieszę się, że nad aspektami historycznymi czasów prasłowiańskich, chrześcijańskich połączonych z teraźniejszością będzie czuwał symbol naszego województwa – Święty Krzyż, u którego stóp się znajdujemy. Życzę aby wszystkie trzy składowe tego projektu zostały zrealizowane jak najszybciej – mówił podczas konferencji w Rudkach marszałek Andrzej Bętkowski.