Samorząd Województwa Świętokrzyskiego aktywnie włączył się w prowadzenie działań na rzecz usuwania wyrobów azbestowych z terenu województwa. Przykładem są liczne akcje informacyjno-edukacyjne.

Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest zakazała wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyrobów zawierających azbest i azbestu, produkcji wyrobów zawierających azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest.
Przeprowadzona 6 lat później ocena wykazała, iż proces usuwania wyrobów azbestowych przebiega zbyt wolno. Z ogółu użytkowanych na terenie kraju wyrobów azbestowych, których ilość szacuje się na ok. 15,5 mln ton, w latach 2003 – 2008 usunięto zaledwie ok. 1 mln ton.
Mając na względzie ten problem, 14 lipca b.r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032”. Program Oczyszczania Kraju z Azbestu (POKzA) utrzymuje cele przyjęte w poprzednim „Programie …” jak również określa nowe zadania niezbędne do oczyszczenia kraju z azbestu w okresie 24 lat (do 31 grudnia 2032 r.).
Zadania przewidziane w POKzA do realizacji pogrupowano w pięć bloków tematycznych:
1) zadania legislacyjne,
2) działania edukacyjno-informacyjne skierowane do dzieci i młodzieży, szkolenia pracowników administracji rządowej i samorządowej, opracowywanie materiałów szkoleniowych, promocja technologii unicestwiania włókien azbestowych, organizacja krajowych i międzynarodowych szkoleń, seminariów, konferencji, kongresów i udział w nich,
3) zadania w zakresie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych, z obiektów użyteczności publicznej, terenów byłych producentów wyrobów azbestowych, oczyszczania terenów nieruchomości, budowy składowisk oraz instalacji do unicestwiania włókien azbestowych,
4) monitoring realizacji Programu przy pomocy elektronicznego systemu informacji przestrzennej,
5) działania w zakresie oceny narażenia i ochrony zdrowia.

Samorząd Województwa Świętokrzyskiego aktywnie włączył się w prowadzenie działań na rzecz usuwania wyrobów azbestowych z terenu województwa. Jednym z nich są akcje informacyjno-edukacyjne, które obejmują m.in.:
• współpracę z mediami
• współpracę z organizacjami ekologicznymi (współpracowano z Federacją Zielonych GAJA w ramach projektu „Azbest nie jest OK” poprzez zamieszczenie na stronie internetowej urzędu informacji o punkcie internetowym punkcie konsultacyjnym oraz nad organizacją w siedzibie Urzędu wystawy edukacyjnej na temat azbestu)
• współpracę z instytucjami naukowymi (współpracowano z Wydziałem Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, z IGSMiE Polskiej Akademii Nauk w Krakowie oraz z ekspertami z Ministerstwa Gospodarki)
• organizację szkoleń i konferencji (zorganizowano międzynarodową konferencję pt: „Zarządzanie odpadami w Europie”, współorganizowano szkolenie pt: „Ochrona środowiska w zakresie dotyczącym problematyki związanej z azbestem”, zorganizowano konferencję z udziałem gości zagranicznych pt: „Dobre praktyki w zarządzaniu odpadami komunalnymi w Polsce i Wielkiej Brytanii”)

Ponadto na stronach internetowych Urzędu zamieszczano informacje dotyczące pomocy finansowej WFOŚiGW w Kielcach na usuwanie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w postaci materiałów zawierających azbest. Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego współpracował z WFOŚiGW w Kielcach również przy okazji opiniowania zasad udzielania i umarzania pożyczek oraz udzielania dotacji ze środków Funduszu oraz w sprawie ustalenia listy przedsięwzięć priorytetowych. Obecnie działania z zakresu gospodarowania odpadami zawierającymi azbest na które jednostki samorządu terytorialnego mogą pozyskać środki finansowe obejmują usuwanie (demontaż i transport) i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych zawierających azbest z obiektów budowlanych użyteczności publicznej oraz realizację programów usuwania wyrobów zawierających azbest.

W ostatnich latach zaobserwowano, iż coraz więcej gmin uchwala gminne programy usuwania azbestu; na chwilę obecną prawie połowa gmin z terenu województwa posiada już uchwalone programy. Widoczny jest również wzrost ilości przeprowadzonych inwentaryzacji wyrobów azbestowych. Dzięki prowadzonym przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego działaniom w 2009 r. 100 % gmin z terenu województwa świętokrzyskiego przysłało informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska.
Proces usuwania wyrobów azbestowych z terenu województwa jest sukcesywnie realizowany, jakkolwiek w niektórych gminach przebiega zbyt powolnie. Ostatnio jednak, obserwuje się wzrost zainteresowania ze strony gmin pozyskaniem środków na usuwanie wyrobów zawierających azbest co pozwala sądzić, iż ostateczny termin ich usunięcia z użytkowanych instalacji lub urządzeń (tj. 31 grudnia 2032 r.) zostanie dotrzymany.

Mając na uwadze wspomaganie gmin w realizacji POKzA oraz zachęcenie ich do działań w zakresie usuwania wyrobów zwierających azbest Sejmik Województwa Świętokrzyskiego ogłaszając X edycję konkursu „Na najbardziej ekologiczną gminę województwa świętokrzyskiego” jednym z głównych elementów konkursu ustanowił ocenę realizacji „Programu usuwania azbestu”. Ostateczny termin naboru zgłoszeń upłynął 31 maja b.r., jednak decyzją Komisji Konkursowej został przedłużony do 31 października 2009 r.  Zachęcamy wszystkie gminy do wzięcia udziału w konkursie.