O tym, że fundusze z Unii Europejskiej mogą być poważnym finansowym zastrzykiem, sprzyjającym rozwojowi gospodarstwa, świętokrzyscy rolnicy zdołali się już przekonać. Zwłaszcza niektóre działania, z wdrażanego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem wśród gospodarzy. Rekordy popularności bił tzw. młody rolnik – działanie ułatwiające start zawodowy młodym gospodarzom, czy program umożliwiający zdobycie bezzwrotnych funduszy na inwestycje w gospodarstwach. Pierwsza edycja PROW realizowana była w latach 2004 – 2006. W latach 2007 – 2013 realizowana będzie kolejna edycja programu. Co prawda poszczególne działania pomocowe będą uruchamiane stopniowo ( a mające w nich obowiązywać rozwiązania prawne wciąż są jeszcze uzgadniane), ale już teraz warto poznać je i przygotować się do tych, z których będziemy chcieli skorzystać.

Z punktu widzenia indywidualnego rolnika czy grupy producentów rolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich najważniejsza jest tzw. oś pierwsza, czyli „Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego”. To w niej znajdują się te najpopularniejsze działania o charakterze pomocowym: „Ułatwienie startu młodym rolnikom”, „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Renty strukturalne” czy „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych rolnictwie i leśnictwie”.

    Szkolenia zawodowe dla rolników
Zaczynają się już od połowy października. Z pewnością będą dobrą okazją do zdobycia wiedzy m.in. na temat nowoczesnych technologii w rolnictwie i leśnictwie, proekologicznych metod produkcji rolnej czy ekonomiki i zarządzania gospodarstwem rolnym. Ale szkolenia można też wykorzystać do zasięgnięcia informacji o wszystkich unijnych programów pomocowych adresowanych do polskich rolników i mieszkańców wsi. Kursy prowadzić będą specjaliści ze Świętokrzyskiej Izby Rolniczej oraz Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Bezpłatne szkolenia organizowane będą w gminach i powiatach. Bliższych informacji na ten temat udzielają pracownicy biura Świętokrzyskiej Izby Rolniczej w Kielcach oraz Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.

    Dla młodych rolników
Jednorazową premię w wysokości 50 tysięcy złotych może otrzymać młody rolnik, który po raz pierwszy samodzielnie rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego. Pieniądze przeznaczone są na modernizację gospodarstwa czy uruchomienie produkcji. Taką pomoc można uzyskać w ramach działania „Ułatwienie startu młodym rolnikom”. Mogą się o nią starać osoby, które dotychczas nie prowadziły samodzielnie działalności rolniczej, bądź też młodzi rolnicy ( poniżej 40 roku życia), którzy co prawda działalność rolniczą prowadzili, ale w ciągu ostatnich 18 miesięcy stali się właścicielami nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 hektara użytków rolnych ( gruntów rolnych, łąk, pastwisk czy sadów). Uzyskanie pomocy w ramach „młodego rolnika” oznacza, że co najmniej przez 5 lat od dnia wypłaty dotacji, rolnik zobowiązany jest do prowadzenia gospodarstwa objętego unijnym wsparciem.

    Na modernizację gospodarstw rolnych
 300 tysięcy złotych to kwota o jaką może starać się rolnik, który zamierza zainwestować w rozwój swojego gospodarstwa. Modernizacja gospodarstwa może iść w kierunku zwiększenia efektywności produkcji, wprowadzenia nowych technologii czy poprawy jakości produkcji. Pieniądze mogą być wykorzystane także na dostosowanie gospodarstwa do wymogów dotyczących ochrony środowiska, higieny produkcji czy dobrostanu zwierząt. Ważne jest zastrzeżenie, że gospodarstwo, którego właściciel ubiega się o unijne wsparcie w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” musi być żywotne pod względem ekonomicznym, a prowadzący je rolnik winien posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Trzeba też pamiętać, że unijna pomoc w ramach tego działania nie jest przewidziana na rozwój produkcji rybnej i leśnej!

    Dla starszych – renty strukturalne
Możliwość skorzystania z unijnych rent rolniczych to oferta dla rolników, którzy ukończyli 55 rok życia i chcą zaniechać działalności rolniczej, przekazując swoje gospodarstwo następcy lub innemu gospodarzowi. Renta strukturalna wynosi 150 procent kwoty najniższej emerytury ( 896 złotych i 19 groszy). Wraz z dodatkami na małżonka i za przekazanie młodemu rolnikowi ponad 10 hektarowego gospodarstwa może ona wynieść maksymalnie 265 procent kwoty najniższej emerytury, czyli 1583 złote i 27 groszy miesięcznie. Unijne renty wypłacane są przez maksimum 10 lat, ale nie dłużej niż do osiągnięcia przez rolnika – rencistę 65 roku życia. Trzeba też pamiętać, że osoba pobierająca rentę strukturalną zobowiązana jest do opłacania składek na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Fundusze przyznane na renty strukturalne na ten rok już się kończą. Rolnicy, którzy chcą się ubiegać o to świadczenie, już teraz powinni zacząć szykować wnioski, by byli gotowi na uruchomienie kolejnej puli pieniędzy w roku przyszłym.

    Oferta dla grup producentów
 Rolnicy zrzeszeni w grupy producentów mogą skorzystać w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich z dotacji na działania informacyjne i promocyjne na rynku Unii Europejskiej. Podstawowym celem tego programu jest zwiększenie popytu na produkty rolne oraz pogłębienie wiedzy konsumentów o zaletach tych produktów, np. o ich wysokiej jakości czy specyficznych metodach produkcji. Grupa producentów, która prowadzi takie działania informacyjne może liczyć na refundację 70 procent kosztów kwalifikowanych takiej promocji. W przypadku tej formy unijnego wsparcia pomoc będzie realizowana przez pierwsze pięć lat funkcjonowania grupy producentów, a refundacja przekazywana w formie rocznych płatności.

Rolnicy, którzy chcą skorzystać z unijnej pomocy w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich powinni zasięgnąć bliższych informacji w biurach powiatowych i oddziel regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w Świętokrzyskiej Izbie Rolniczej lub w Świętokrzyskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego.

Opinie:

Adam Jarubas, marszałek województwa: – Fundusze pomocowe z Unii Europejskiej mogą być poważnym zastrzykiem finansowym dla gospodarstw rolnych. Dlatego zachęcam świętokrzyskich rolników do korzystania z programów oferujących unijne dotacje na modernizację gospodarstw, ułatwiających start zawodowy młodym rolnikom czy sprzyjających działaniom grup producentów. To prawda, że starania o bezzwrotne dotacje z Unii związane są z koniecznością przygotowania wielu dokumentów, wykonania „papierkowej roboty”, której wiele osób nie lubi. Ale naprawdę warto przez to przejść, by później czuć zadowolenie, widząc jak nasze gospodarstwo się rozwija. Mimo, iż obniżone i trudniejsze w uzyskaniu, to jednak proponowane starszym rolnikom renty strukturalne są korzystne nie tylko dla samych gospodarzy, ale też przyspieszają zmiany strukturalne na wsi. Powiększa się powierzchnia gospodarstw, poprawia ich ekonomika – to dobry kierunek, sprzyjającym rozwojowi świętokrzyskiej wsi. Adresowane do rolników programy Unii Europejskiej, jak każda nowinka przyjmowane były z pewnym dystansem. Myślę, że dzisiaj tego dystansu już nie ma. Rolnicy przekonali się, że z tego co dobre, warto korzystać. A my, jako przedstawiciele samorządu negocjujemy z rządem, by programy oferowane rolnikom były dla nich jak najkorzystniejsze.

Marek Gos, członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego: – Pieniądze unijne, począwszy od 2004 roku zaczęły trafiać na Polską wieś i do gospodarstw rolnych głównie w ramach dwóch programów „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich” oraz „ Planu rozwoju obszarów wiejskich” – edycje 2004-2006. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się choćby takie działania, jak wspieranie gospodarstw niskotowarowych, renty strukturalne, inwestycje w gospodarstwach rolnych, czy ułatwienie startu młodym rolnikom, w których pula środków okazała się niewystarczająca i gdzie obowiązywała zasada ”kto pierwszy, ten lepszy”. Były też działania, które z różnych przyczyn okazały się mniej popularne jak np. wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt. Generalnie należy stwierdzić, że zainteresowanie ze strony rolników unijną pomocą, w tym dopłatami bezpośrednimi, jest duże. Po okresie dłuższej stagnacji w rolnictwie związanej z brakiem wsparcia, zjawisko to jest widoczne gołym okiem. Należy więc być w miarę spokojnym o wykorzystanie unijnej pomocy przez rolników w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Pod warunkiem jednak, że zapisy uzgadnianego ciągle programu określające warunki, które musi spełnić beneficjent, nie okażą się zbyt wyśrubowane. Samorząd województwa bierze aktywny udział w procesie legislacyjnym, związanym z przyjęciem ostatecznie takiej wersji PROW, która pozwoliłaby rolnikom świętokrzyskim na korzystanie z możliwie szerokiej gamy działań i pozyskanie na świętokrzyską wieś jak najwyższej kwoty środków pomocowych.