Rozmowa z Adamem Jarubasem, marszałkiem województwa świętokrzyskiego.

– Samorząd Województwa otrzymał w tym roku z budżetu państwa niespełna 3 miliony złotych na zadania związane ze wsparciem osób niepełnosprawnych. Czy to wystarczająca kwota?

– Biorąc pod uwagę potrzeby – zdecydowanie za mała. Na wszystkie zadania samorządu województwa, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych otrzymaliśmy na 2009 rok dokładnie 2 miliony 804 tysiące złotych. To mniej niż przed rokiem, chociaż potrzeby są większe, bo ustawa przypisała nam nowe duże zadania związane ze wsparciem osób niepełnosprawnych. Podczas marcowych obrad Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego radni jednogłośnie zdecydowali, że przyznane dla województwa pieniądze przeznaczone zostaną na trzy podstawowe działania. Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jednym z głównych zadań samorządu województwa jest dofinansowanie prac budowlanych w obiektach służących rehabilitacji – na ten cel przeznaczona została w tym roku kwota 987 tysięcy złotych. Z kolei na dofinansowanie działalności dwóch istniejących w regionie zakładów aktywności zawodowej przeznaczyliśmy 1 milion 517 tysięcy złotych. Natomiast 300 tysięcy złotych chcemy wydać na dofinansowanie zadań zleconych różnego typu organizacjom pozarządowym, między innymi na organizację imprez kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych dla osób niepełnosprawnych, czy prowadzenie szkoleń i zajęć z osobami niepełnosprawnymi oraz ich opiekunami.

– Czy już wiadomo, gdzie trafią pieniądze na inwestycje budowlane, prowadzone z myślą o osobach niepełnosprawnych?

– W tym zakresie decyzja również należała do radnych Sejmiku, którzy wybrali zadania związane z dofinansowaniem robót budowlanych w obiektach służących rehabilitacji osób z dysfunkcją narządu ruchu. Dofinansowanie otrzymają m.in. gmina Strawczyn na rozbudowę Ośrodka Zdrowia w Strawczynie ( wartość całego zadania to ponad 2,5 miliona złotych, nasza  dotacja – 300 tysięcy złotych), natomiast Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia dostanie blisko 248 tysięcy złotych na roboty budowlane w budynku przeznaczonym do zamieszkania i rehabilitacji osób starszych oraz dzieci z Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Pacanowie.  To również duża inwestycja, jej całkowita wartość przekracza 2 miliony złotych.

 Niestety niewielkie środki, jakie mamy w tym roku na ten cel, czyli niecały 1 milion złotych, spowodowały, że możemy dofinansować jedynie pięć z 17 projektów, które wpłynęły do Urzędu Marszałkowskiego. Te dwa o których wspominałem dotyczą inwestycji wieloletnich. W tym wypadku, ze względu na zakres prac i wielkość finansową  zadań,  musieliśmy podpisywać umowy dwuletnie, na lata 2009 – 2010, choć wcześniej tego typu inwestycje zawsze dotowaliśmy w cyklu rocznym.

– Mówimy o poważnych inwestycjach znoszących bariery architektoniczne, ułatwiających dostęp do świadczeń z zakresu rehabilitacji. Ale czy Urząd Marszałkowski ma sposoby, by zachętach osoby niepełnosprawne do aktywniejszego uczestniczenia w życiu społecznym?

– Myślę, że sposobem na to jest wydany przez Urząd Marszałkowski przewodnik „Świętokrzyskie bez barier”. To informator przybliżający i zachęcający osoby niepełnosprawne, głównie z dysfunkcją narządu ruchu, do uprawiania aktywnej turystyki i poznawania piękna Ziemi Świętokrzyskiej. Adresowany jest on głównie do osób poruszających się samochodami osobowymi lub w grupach zorganizowanych autokarami. Wydawnictwo zawiera opis ośmiu tras po wybranych miejscach i obiektach województwa, dostępnych lub częściowo dostępnych dla osób niepełnosprawnych ruchowo. W przewodniku oprócz tak popularnych miejsc jak: uzdrowiska w Busku-Zdroju i Solcu – Zdroju, Park Jurajski w Bałtowie, Park Etnograficzny w Tokarni, sandomierska starówka czy dąb “Bartek” znalazły się obiekty, często pomijane w trakcie planowania wycieczek, np. Żywe Muzeum Porcelany w Ćmielowie, “Ogród na Rozstajach” w Młodzawach, Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach, Muzeum Minerałów i Skamieniałości w Świętej Katarzynie.

Jestem przekonany, że turystyka jest doskonałą formą rehabilitacji nie tylko w sferze fizycznej, lecz także, a może przede wszystkim psychicznej. Jest również ważną płaszczyzną integracji społecznej osób niepełnosprawnych i ich rodzin z osobami zdrowymi. Myślę, że ta idea integracji powinna przyświecać organizatorom turystyki i mobilizować ich do poprawy przygotowania szlaków turystycznych i przystosowania obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych.

 – Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała Iwona Sinkiewicz