Przyspieszenie procesów metropolizacji Kielc, zwiększenie roli i obszaru oddziaływania miast aglomeracji staropolskiej – Ostrowca Świętokrzyskiego, Starachowic i Skarżyska – Kamiennej, a także Sandomierza, jako ośrodków subregionalnych, zwiększenie potencjału rozwojowego małych miast – to niektóre ze wskazań „Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Świętokrzyskiego”. Plan zawiera też rekomendacje do dokumentów krajowych, m.in. budowę Regionalnego Portu Lotniczego Kielce w Obicach, dróg ekspresowych S7 i S74, a także przebudowę dróg krajowej nr 42 i 78. O szczegółach dokumentu mówili podczas konferencji prasowej członkowie Zarządu Województwa Kazimierz Kotowski i Piotr Żołądek, zastępca dyrektora Świętokrzyskiego Biura Rozwoju Regionalnego Ryszard Nagórny oraz dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Grzegorz Orawiec.

„Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa” jest opracowaniem urbanistycznym, określającym kierunki rozwoju struktury funkcjonalno – przestrzennej regionu na najbliższe 25 – 30 lat. Służy do prowadzenia regionalnej polityki przestrzennej w powiązaniu z polityką przestrzenną państwa ujęta w „Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju” oraz polityką rozwoju województwa określoną w „Strategii rozwoju województwa świętokrzyskiego do 2020 r.” Na najbliższej sesji dokument trafi pod obrady radnych.

Strategiczną misją „Planu” jest: Wzmocnienie spójności terytorialnej regionu oraz konkurencyjności jego struktur funkcjonalnych drogą poprawy dostępności komunikacyjnej, zwiększenia wpływu miast na sąsiadujące obszary wiejskie a także ułatwienia dostępu społeczeństwa do rynków pracy i wyżej zorganizowanych usług.

Tworząc dokument wzięto pod uwagę zarówno uwarunkowania zewnętrzne, m.in. wynikające z „Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju”, jak i wewnętrzne zagrożenia, w tym: niski poziom aktywności gospodarczej, wysokie bezrobocie, regres małych miast, zwłaszcza obsługujących obszary wiejskie i niekontrolowaną suburbanizację (wyludnienie się centrów miast i rozwój strefy podmiejskiej).

Do najważniejszych dziedzin zagospodarowania przestrzennego, których rozwój zadecyduje, jak będzie postrzegane nasze województwo zalicza się „Regionalny system osadnictwa”, którego głównym ogniwem jest obecnie 31 miast. Realizacja zadań polityki przestrzennej w tym zakresie powinna w efekcie doprowadzić do:

• przyspieszenia procesów metropolizacji Kielc;
• zwiększenia skali i obszaru oddziaływania pozostałych miast Aglomeracji Staropolskiej, zwłaszcza ośrodków subregionalnych;
• wzmocnienia powiązań stolicy województwa ze wszystkimi ośrodkami powiatowymi;
• zwiększenia potencjału rozwojowego i aktywności mieszkańców małych miast z jednoczesną poprawą dostępności do usług;
• zdecydowanej poprawy ładu przestrzennego i ochrony najcenniejszych krajobrazów.

Szczególna rola w systemie osadniczym przypada Kielcom, największemu miastu regionu, które powinno wzmocnić swoje funkcje metropolitalne. Ważne funkcje ośrodków subregionalnych winny spełniać Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko – Kamienna i Sandomierz. Przewiduje się również podwyższenie rangi do ośrodków subregionalnych dla miasta Końskie i Busko – Zdrój. Obszarem wsparcia polityki wojewódzkiej będzie także rozwój pozostałych miast powiatowych, które powinny uzyskać ponadlokalny standard obsługi.

Równie istotny dla rozwoju jest prawidłowo funkcjonujący nadrzędny system transportowy województwa. Elementami europejskiej sieci kompleksowej są: linia kolejowa nr 8, linia kolejowa nr 25, linia kolejowa nr 61, Centralna Magistrala Kolejowa oraz droga ekspresowa S-7 i droga ekspresowa S-74. Stanowią one połączenie Kielc z bazową siecią europejską, w tym z węzłami tej sieci: Warszawą, Łodzią, Katowicami i Krakowem.

Postuluje się wykreowanie w granicach regionu nowego korytarza transportowego na kierunku północ — południe w celu uzyskania połączenia Kielce-Tarnów i podjęcie starań o włączenie go do sieci TEN-T przy okazji najbliższej weryfikacji tego programu. Korytarz ten winien obejmować planowaną drogę ekspresową S-73 oraz linię kolejową nr 73 wymagającą budowy nowego odcinka Busko-Zdrój — Żabno z przeprawą mostową przez Wisłę w rejonie Nowego Korczyna. Zewnętrzna spójność transportowa powinna być osiągnięta głównie w wyniku pełnej realizacji dróg ekspresowych S-7 i S-74, oraz docelowo – S73, przebudowy linii kolejowej nr 8 Warszawa-Kraków oraz budowy łącznicy kolejowej linii nr 61 z magistralą CMK. W celu zrównoważenia mniej korzystnych niż w innych województwach powiązań z siecią europejską TEN-T konieczna jest również budowa Regionalnego Portu Lotniczego Kielce w Obicach oraz realizacja dodatkowych przepraw mostowych na Wiśle w rejonie Nowego Korczyna, Koćmierzowa.

W zaktualizowanym Planie województwa uwypuklono narastające problemy demograficzne związane ze znaczącym ubytkiem ludności. Dużą wagę w projekcie tego dokumentu przywiązano do poprawy jakości zasobów ludzkich, co wiąże się decydująco z sytuacją na rynku pracy oraz podniesieniem kwalifikacji zawodowych. Zadaniem samorządu województwa będzie wsparcie słabszych strukturalnie obszarów wiejskich oraz gmin peryferyjnych o niskim potencjale rozwojowym, posiadających najsłabiej rozwinięty rynek pracy oraz utrudniony dostęp do edukacji zawodowej.

Na obszarach tych przewiduje się ukształtowanie nowych, prorynkowych struktur i powiązań przestrzennych sprzyjających aktywności lokalnej i tworzeniu nowych segmentów rynku pracy, przy wykorzystaniu dostępnych środków pomocowych. Równolegle wspierane będą działania służące podnoszeniu kwalifikacji zawodowych i aktywnej polityce wzrostu zatrudnienia.

Na obszarze województwa świętokrzyskiego Plan wyodrębnia:

• Miejski Obszar Funkcjonalny Ośrodka Wojewódzkiego (MOF OW),
• Obszar o niekorzystnych warunkach gospodarowania w rolnictwie predysponowany do wielokierunkowej aktywizacji społeczno-gospodarczej,
• Podobszar recesji przestarzałej bazy przemysłowej, predysponowany do wielokierunkowej aktywizacji społeczno-gospodarczej w oparciu o funkcje nierolnicze, do którego należą m.in. miasta tracące swoje dotychczasowe funkcje,
• Podobszary kumulacji działań w zakresie poprawy dostępności do usług,
• Obszary o największym potencjale rolniczym,
• Obszary o największym potencjale przyrodniczo-krajobrazowym: Obszar turystyczny Gór Świętokrzyskich i Obszar turystyczno-uzdrowiskowy ,
• Staszowski obszar aktywności gospodarczej,
• Podobszary o największym potencjale rozwoju wydobycia i przetwórstwa surowców mineralnych,
• Podobszar Doliny Wisły.

W Planie przedstawiono wykaz najważniejszych zadań inwestycyjnych. Zadania te wykraczają poza możliwości finansowe i kompetencje Samorządu Województwa i powinny być podjęte na płaszczyźnie krajowej. Są to:

• Budowa Regionalnego Portu Lotniczego Kielce w Obicach,
• Budowa dróg ekspresowych S7 i S74,
• Przebudowa drogi krajowej nr 42 do parametrów GP,
• Przebudowa drogi krajowej nr 78 do parametrów GP ( docelowo droga ekspresowa),
• Budowa przepraw mostowych przez Wisłę (Połaniec w ciągu dróg woj. nr 764 i 983, Nowy Korczyn związane z przełożeniem drogi kraj. nr 73, Nowy Korczyn — most kolejowy na linii kolejowej nr 73, Koćmierzów w ciągu drogi ekspr. S-74),
• Wykreowanie nowego korytarza transportowego obejmującego przebudowywaną drogę krajową nr 73 oraz przedłużoną linię kolejową nr 73 Busko–Zdrój – Żabno, docelowo przewiduje się budowę drogi ekspresowej S73,
• Budowa łącznicy kolejowej w miejscowości Czarnca koło Włoszczowy, połączenie z CMK ,
• Realizacja linii 400kV stacja systemowa Kielce – Rogowiec (elektrownia Bełchatów),
• Realizacja linii 220 kV Radkowice – Kielce Piaski,
• Powiększenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego.