Proces kształcenia stanowi ważne źródło zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych do pełnienia w dorosłym życiu ról zawodowych i społecznych. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty do szkół dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) oraz dla dorosłych zaliczają się: szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne oraz szkoły policealne. Co na temat kształcenia dzieci i młodzieży w województwie świętokrzyskim mówią statystyki?

 

W roku szkolnym 2014/15 w 568 świętokrzyskich szkołach podstawowych dla dzieci i młodzieży (łącznie z 30 szkołami specjalnymi) kształciło się 70,9 tys. osób, tj. o 6,2% więcej niż rok wcześniej. W roku szkolnym 2014/15 na 100 chłopców przypadało 97 dziewczynek. Wprowadzenie obowiązku rozpoczęcia nauki dla dzieci urodzonych w pierwszej połowie 2008 r. sprawiło, że w roku szkolnym 2014/15 w I klasach rozpoczęło naukę 15,8 tys. pierwszoklasistów, tj. o 51,0% więcej niż rok wcześniej. Przeciętna liczebność klasy w szkole podstawowej (bez szkół specjalnych) wyniosła 16,9 uczniów. Oddziały szkół podstawowych w województwie były mniejsze niż średnio w skali kraju. Na jedną szkołę przypadało w naszym regionie 131 uczniów (w kraju – 179), znacznie więcej w miastach – 302, podczas gdy na wsi – 88. Do szkół podstawowych (bez szkół specjalnych) dowożonych było ok. 21% wszystkich uczniów (przeciętnie w kraju prawie 14%). Zdecydowanie częściej odbywało się to na terenach wiejskich.

W roku szkolnym 2014/15 w 257 gimnazjach woj. świętokrzyskiego (ze specjalnymi) uczyło się 35,8 tys. uczniów. Wprawdzie liczba szkół wzrosła w porównaniu z poprzednim rokiem szkolnym (o 3 placówki), jednak liczba uczniów obniżyła się (o 4,4%). Wpływ na to miała malejąca liczba dzieci w przedziale wiekowym 13–15 lat. Większość gimnazjów zlokalizowana była na wsi. Obszary miejskie skupiały natomiast większość uczęszczających do gimnazjów uczniów – 19,4 tys. Struktura dzieci i młodzieży według płci była podobna jak w szkołach podstawowych. W roku szkolnym 2014/15 na 100 chłopców przypadało 91 dziewczynek. Gimnazja znajdujące się na terenach wiejskich województwa miały prawie dwukrotnie mniejszą liczbę dzieci przypadających na szkołę niż gimnazja w miastach. Do gimnazjów w województwie świętokrzyskim dowożony był częściej niż co trzeci uczeń.

Z początkiem września 2014 r. na obszarze województwa świętokrzyskiego absolwenci szkół gimnazjalnych mogli kontynuować naukę w 232 szkołach ponadgimnazjalnych (łącznie ze szkołami specjalnymi). Do tego typu placówek uczęszczało 44,6 tys. uczniów (mniej o 2,7% niż w roku szkolnym 2013/14). Najbardziej popularne wśród młodzieży były technika, które skupiały blisko połowę uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Niewiele mniejszym zainteresowaniem cieszyły się licea ogólnokształcące. Kobiety rzadziej wybierały szkoły techniczne niż mężczyźni. W liceach ogólnokształcących stanowiły one prawie 2/3 wszystkich uczących się,
w technikach 38,3%, a w zasadniczych szkołach zawodowych – 27,9%.

W roku szkolnym 2014/15 największą popularnością wśród młodzieży uczęszczającej do techników cieszyły się takie profile kształcenia jak: usługi dla ludności, inżynieryjno-techniczne oraz technologie teleinformacyjne. W szkołach zasadniczych dominowały natomiast kierunki: inżynieryjno-techniczne, usługi dla ludności oraz architektura i budownictwo.

Coraz ważniejszym elementem edukacji w systemie kształcenia jest nauka języków obcych. W Świętokrzyskiem, częściej niż przeciętnie w całej Polsce, obowiązkowym językiem nauczania w roku szkolnym 2014/15 był angielski. Ponadto województwo wyróżniało się stosunkowo wysokim udziałem osób uczących się obowiązkowo języka rosyjskiego, rzadziej natomiast: francuskiego, niemieckiego oraz hiszpańskiego.

Świętokrzyskie szkoły zapewniały uczniom również liczne zajęcia pozalekcyjne w ramach szkolnych kół, klubów i zespołów, mając na celu pogłębienie ich wiedzy, rozwój talentów artystycznych i zainteresowań, czy doskonalenie umiejętności sportowych. W roku szkolnym 2014/15 we wszystkich typach szkół działało łącznie 9,1 tys. szkolnych kół, klubów i zespołów prowadzących zajęcia pozalekcyjne i nadobowiązkowe, w których uczestniczyło 102,0 tys. dzieci i młodzieży. Największą popularnością cieszyły się koła przedmiotowe, sportowe  i artystyczne, które łącznie skupiały blisko 80% wszystkich uczestników zajęć pozalekcyjnych. Prawie połowa wszystkich kół i zespołów szkolnych funkcjonowała w szkołach podstawowych, a 31,6%
w gimnazjach.