– Przed nami stoją ogromne wyzwania, takie jak depopulacja, infrastruktura komunikacyjna i społeczna czy gospodarka wodno-ściekowa – mówił marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski podczas konsultacji Umowy Partnerstwa, które odbyły się w czwartek, 4 lutego. To właśnie ten dokument określi, ile środków na realizację celów ważnych dla rozwoju regionu otrzymamy z funduszy unijnych w latach 2021-2027.

Trwają konsultacje społeczne Umowy Partnerstwa, najważniejszego dokumentu określającego wydatkowanie funduszy europejskich w latach 2021-2027. W czwartek, 4 lutego, spotkanie poświęcone projektowi tego dokumentu odbyło się w formule online w województwie świętokrzyskim. Uczestniczyli w nim: marszałek województwa Andrzej Bętkowski, wicemarszałkowie Renata Janik i Marek Bogusławski oraz członek Zarządu Województwa Tomasz Jamka. Stronę rządową reprezentowała Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister funduszy i polityki regionalnej.

Zrównoważony rozwój – szansą dla regionu

– Region świętokrzyski wciąż boryka się z problemami rozwojowymi, wciąż nie zbliża się nawet do średniej europejskiej w wartości PKB na jednego mieszkańca, dlatego, oprócz Regionalnego Programu Operacyjnego, będzie korzystał w nowej perspektywie również z programu Polska Wschodnia – podkreśliła wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Zgodnie z projektem Umowy Partnerstwa do naszego województwa trafi 1,106 mld euro, czyli 5,2 proc. z całej puli, która już została rozdysponowana między wszystkie regiony. W przeliczeniu na jednego mieszkańca świętokrzyskiego jest to kwota 891 euro, co daje nam pierwsze miejsce w kraju. Jest więc z czego się cieszyć, ale gra toczy się jeszcze o rezerwę, którą ministerstwo podzieli w czasie negocjacji kontraktu programowego. Liczymy na dodatkowe środki w wysokości 444 mln euro.

– Algorytm, który zastosowano przy podziale unijnych środków, jest wyrazem faktycznej realizacji zasady zrównoważonego rozwoju, o której mowa w strategii premiera Mateusza Morawieckiego – podkreślił marszałek Andrzej Bętkowski. – Wyrazem zasady wyrównywania szans jest także utrzymanie Programu Operacyjnego Polska Wschodnia, dzięki któremu w naszym województwie zaszły już ogromne zmiany, świadczące o wielkiej determinacji w wykorzystaniu środków unijnych. Zapewniam, że tej determinacji nie zabraknie nam również w obecnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej.

Nowe, ambitne wyzwania

Jak dodała wicemarszałek Renata Janik, kończąca się perspektywa unijna i ta, która właśnie się rozpoczyna, upływają w cieniu pandemii, która postawiła przed regionem nowe wyzwania.

– Skala naszych potrzeb jest ogromna, w sferze społecznej uwypukliły się takie problemy, jak choćby starzejące się społeczeństwo, trudna sytuacja na rynku pracy czy depopulacja. Liczymy, że ministerstwo zauważy je i będziemy mogli liczyć na dodatkowe środki z funduszy unijnych.

Jak przypomniała minister Jarosińska-Jedynak, cele unijnej polityki spójności realizowane w Umowie Partnerstwa koncentrują się wokół sześciu zadań: Bardziej inteligentna Europa, Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa, Lepiej połączona Europa, Europa o silniejszym wymiarze społecznym, Europa bliżej obywateli, umożliwienie regionom i obywatelom łagodzenia społecznych, gospodarczych i środowiskowych skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu.

Wydajemy sprawnie, czekamy na nowe rozdanie

Jak w te cele wpisuje się region świętokrzyski i jak zamierzamy rozdysponować unijne środki? Na te pytania szukano odpowiedzi w drugiej części czwartkowych konsultacji. Jak przypomniał Jacek Sułek, dyrektor Departamentu Inwestycji i Rozwoju Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, w kończącej się unijnej perspektywie finansowej nasz region jest jednym z liderów w wykorzystaniu funduszy europejskich.

– Zakontraktowaliśmy już 5,5 mld zł, podpisaliśmy 4343 umowy z beneficjentami. Ogromne środki przeznaczyliśmy na walkę z pandemią – 73,6 mln euro powędrowało na wsparcie gospodarki, zaś 11,2 mln euro  do służby zdrowia – wyliczył dyrektor Jacek Sułek dodając, że na etapie końcowym jest przygotowanie Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego 2030+, która silnie skorelowana będzie z celami polityki spójności Unii Europejskiej, a jednocześnie będzie odpowiedzią na kluczowe problemy regionu.

Zagwarantowany już dla województwa świętokrzyskiego 1 mld 106 mln euro, został podzielony na dwa obszary: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (829 mln euro) i Europejski Fundusz Społeczny (277 mln euro). Władze samorządowe regionu liczą jednak, że unijne wsparcie w ramach RPO nie zakończy się na tej kwocie, dlatego tak ważne jest przygotowanie dobrych projektów, które mają szansę na dofinansowanie z funduszy unijnych.
Gdzie położone zostaną akcenty w nowym Regionalnym Programie Operacyjnym? Opracowane priorytety pokazują, że Świętokrzyskie stawia na konkurencyjną gospodarkę, region przyjazny dla środowiska, dostępność komunikacyjną, działania w zakresie zdrowia, edukacji, infrastruktury w turystykę i kulturę oraz tworzenie dla mieszkańców regionu przyjaznej przestrzeni.

Rozwiązać problemy społeczne

W zakresie tzw. projektów miękkich współfinansowanych z EFS+ najistotniejsza będzie odpowiedź na wyzwania społeczne. Jak podkreśliła wicemarszałek Renata Janik, planowane w perspektywie 2021-2027 zadania zostały skupione wokół następujących, ambitnych celów: aktywni na rynku pracy, edukacja na wszystkich etapach życia, wsparcie rodzin i włączenie społeczne, profilaktyka i ochrona zdrowia mieszkańców.

Minister Jarosińska-Jedynak nie kryła, że region świętokrzyski stawia sobie bardzo ambitne cele.

– Jestem pod wrażeniem zadań, które zaplanowało wasze województwo na najbliższe lata – podkreśliła. – W kończącej się perspektywie UE dowiedliście, że potraficie sprawnie wydawać unijne pieniądze i to nie tylko te z RPO, ale również z programów krajowych. Przypomnę, że do świętokrzyskiego wpłynęło z tej puli 4 mld zł.

Warto dodać, że czwartkowym konsultacjom towarzyszyła seria pytań o szczegóły nowej unijnej perspektywy. Wszelkie uwagi do Umowy Partnerstwa można zgłaszać do 22 lutego za pomocą specjalnego formularza znajdującego się na stronie internetowej Funduszy Europejskich.