19 listopada – 28 lutego, Kielce

Muzeum Narodowe w Kielcach zaprasza na wystawę „Pożegnanie taboru”. Zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć  fotografie wykonywane w l. 60. ubiegłego wieku przez Andrzeja Polakowskiego, utrwalające przełomowy moment w historii narodu romskiego, przechodzenie z wędrownego na osiadły tryb życia. Fotograf odwiedził ostatnie obozowiska wędrownych Cyganów, aby dać świadectwo świata, który wkrótce zniknie z krajobrazu kulturowego Polski.
Pretekstem do powstania zdjęć była realizacja materiału fotograficznego do reportażu literackiego znanego lubelskiego dziennikarza Zdzisława Kazimierczuka pt. „Pożegnanie taboru”, który miał na celu przekonać opinię publiczną do zalet osiadłego trybu życia i zarazem wskazać korzyści społeczne, które niesie ze sobą osiedlenie Cyganów.
Tuż po II wojnie światowej władze Polski Ludowej przykładem Związku Radzieckiego próbowały raz zachętą, raz przymusem doprowadzić do zakończenia cygańskiego nomadyzmu. Efekty tych działań udaje się zaobserwować pod koniec lat 60. i w latach 70. XX wieku, kiedy to Cyganie powoli zaczynają godzić się z „nieuchronnością losu” i zamieszkiwać w „cywilizowanych warunkach”, w mieszkaniach, domach, barakach… Na zdjęciach Polakowskiego widzimy piękne, bogato zdobione wozy pozbawione kół, stojące na cegłach.
Ogromną zasługą fotografa jest naturalność, z jaką wstąpił do świata Cyganów, który jeszcze w tamtym okresie stanowił zupełnie egzotyczny element Polski. Dzięki zaufaniu, jakim obdarzyli go bohaterowie fotografii, możemy zobaczyć cygańską codzienność życia wędrownego, wspólne posiłki, handel, wróżby, a w następstwie działań aparatu PRL, pierwsze kroki wśród społeczeństwa obywatelskiego, m.in. urządzanie się w nowych domostwach. Uzupełnieniem kolekcji są zdjęcia artystów estrady romskiej, piosenkarki Randii, Edwarda Dębickiego, Sylwestra Masio Kwieka, i in., którzy cieszyli się popularnością w latach 60. i 70. XX wieku.
Wernisaż wystawy oraz spotkanie z autorem odbędzie się 19 listopada o godz. 16.00 w Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach. Na godz. 17.00 zaplanowano koncert muzyki cygańskiej „Kała Białe” . Wystawa będzie czynna dla zwiedzających do 28 lutego 2018 roku.

Źródło: Muzeum Narodowe w Kielcach