Wakacje za progiem, wielu młodych mieszkańców województwa świętokrzyskiego – przede wszystkim studentów – pragnie ten czas wykorzystać na zarobienie własnych pieniędzy i odciążyć w ten sposób budżety domowe rodziców. Miesiące letnie to, zarówno w kraju jak i za granicą, czas intensywnych prac sezonowych m.in. w rolnictwie, budownictwie i gastronomii, a tym samym – najlepsza pora na odwiedzenie agencji pośrednictwa pracy. Jak nie dać się oszukać agencji zatrudnienia i na co zwracać szczególną uwagę podpisując umowę? Za co agencja może pobierać pieniądze i kiedy to może robić? O tym w rozmowie z Andrzejem Lato, dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach.

– Uczestnictwo Polski w Unii Europejskiej umożliwia obywatelom naszego kraju podejmowanie zatrudnienia, nauki oraz zamieszkania we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a także w Norwegii, Islandii, Liechtensteinie oraz Szwajcarii. Jak młody człowiek powinien zabrać się za poszukiwanie wakacyjnej, sezonowej pracy poza granicami naszego kraju?

– Warto podkreślić, iż nie ma jednego, uniwersalnego, dobrego dla wszystkich sposobu poszukiwania pracy za granicą. Ważne, by ofert pracy zacząć szukać jeszcze w Polsce. Osoby zainteresowane uzyskaniem informacji na temat wolnych miejsc pracy, warunków życia i pracy w krajach Unii Europejskiej mogą je uzyskać w Wojewódzkim Urzędzie Pracy oraz w każdym Powiatowym Urzędzie Pracy. Wiele osób poszukując odpowiedniego zatrudnienia korzysta nie tylko z ofert urzędów pracy, ale także poszukuje pracy „na własną rękę” lub przez agencje zatrudnienia. Poszukując pracy samodzielnie należy unikać ofert pracy pochodzących z niesprawdzonego źródła, a także  ofert proponowanych przez dopiero co poznane osoby oraz tych, w których do kontaktu podany jest jedynie adres mailowy lub numer telefonu.

– Ofert pracy za granicą można szukać m.in. poprzez powołana przez Komisję Europejską sieć EURES. Czym w istocie jest EURES? 

– EURES jest siecią współpracy pomiędzy publicznymi służbami zatrudnienia oraz ich partnerów na rynku pracy. Zadaniem EURES jest udzielanie informacji i doradztwo z zakresu pośrednictwa pracy, warunków życia i zatrudnienia na terenie Unii Europejskiej. Usługi EURES są ogólnodostępne, bezpłatne i skierowane do osób zainteresowanych wyjazdem do innego kraju w celach podjęcia pracy oraz do pracodawców, którzy chcą prowadzić rekrutację pracowników z zagranicy. W województwie świętokrzyskim usługi EURES świadczą Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach oraz Miejski i Powiatowe Urzędy Pracy.

Poszukiwanie pracy warto rozpocząć od spotkania z doradcą EURES w Wojewódzkim Urzędzie Pracy lub skontaktować się z najbliższym Miejskim lub Powiatowym Urzędem Pracy. Ponadto, chcąc zdobyć informacje na temat sytuacji na rynku pracy w danym kraju warto odwiedzić Europejski Portal Mobilności Zawodowej (portal EURES) www.eures.europa.eu – najważniejszy portal Unii Europejskiej dotyczący mobilności na rynku pracy, oferujący dostęp do ofert pracy publicznych służb zatrudnienia w krajach UE/EOG. Portal daje osobom poszukującym pracy możliwość znalezienia zatrudnienia, a pracodawcom pozwala na rekrutację pracowników. Wchodząc na portal sieci EURES, można znaleźć między innymi bazę ofert pracy pracodawców zainteresowanych rekrutacją pracowników z zagranicy, bazę CV osób zainteresowanych podjęciem zatrudnienia za granicą oraz bazę informacyjną zawierającą opis warunków życia i pracy w krajach członkowskich.
Warto dodać, iż codziennie ukazuje się tam łącznie ponad 1 mln ofert pracy. Jest to również platforma z której pracodawcy mogą rekrutować osoby poszukujące pracy, które umieściły na portalu swoje CV.

– Ofert pracy można również szukać poprzez niepubliczne agencje zatrudnienia świadczące usługi w zakresie kierowania do pracy za granicą. Niestety, bardzo często słyszymy o nieprawidłowościach, a nawet oszustwach dokonywanych przez tego rodzaju pośredników. Jak zatem nie dać się oszukać?

– Prowadzenie działalności agencji zatrudnienia wymaga uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia (KRAZ) i posiadania odpowiedniego certyfikatu. Wykaz certyfikowanych polskich agencji zatrudnienia znajduje się na stronie internetowej www.kraz.praca.gov.pl. Należy się również upewnić, czy dana agencja posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i czy ma doświadczenie w kierowaniu do pracy za granicą.
Należy bezwzględnie pamiętać, że agencja nie może pobierać od poszukujących pracy za granicą żadnych opłat, za wyjątkiem kwot z tytułu faktycznie poniesionych kosztów (np. za tłumaczenie dokumentów, koszty podróży, wydanie wizy, badania lekarskie). Pobieranie przez agencję opłat za pośrednictwo pracy jest naruszeniem prawa.

Agencja zatrudnienia kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy pisemną umowę. Umowa taka musi zawierać m.in.: informacje o zagranicznym pracodawcy, okresie zatrudnienia, rodzaju oraz warunkach pracy i wynagradzania, przysługujących świadczeniach socjalnych, warunkach ubezpieczenia społecznego, obowiązkach i uprawnieniach osoby kierowanej do pracy oraz agencji pośrednictwa pracy. Więcej informacji można znaleźć na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy www.wup.kielce.pl w zakładce „Nie płać za pośrednictwo pracy”.

– Jakie są największe zagrożenia podczas wyjazdu zagranicznego do prac sezonowych? Na co należy przede wszystkim uważać?

– Niebezpieczeństwo wyjazdu może się wiązać z nieznajomością lub słabą znajomością języka kraju, do którego osoba chce się wyjechać i podjąć pracę. Trudno w takim przypadku o dochodzenie swoich praw w związku z podjętą pracą. Innym zagrożeniem jest przypadek kiedy na miejscu może okazać się, że proponowana praca jest pracą „na czarno” lub pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia  za pracę. Dlatego osoba, która podejmie decyzję o wyjeździe, powinna: zabrać ze sobą życiorys oraz dokumenty potwierdzające umiejętności i kwalifikacje zawodowe przetłumaczone na język zrozumiały dla przyszłego pracodawcy, ubezpieczyć się indywidualnie od następstw nieszczęśliwych wypadków, uzyskać z oddziału NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, zabrać ze sobą wystarczającą sumę pieniędzy „na wszelki wypadek”, sprawdzić gdzie mieści się polski konsulat najbliższy miejscu pracy w danym kraju, poinformować najbliższych o wyjeździe i planowanym miejscu pobytu, wykonać i zostawić w domu kopie dokumentów, zabrać ze sobą telefon komórkowy oraz ustalić częstotliwość kontaktów z najbliższymi. Należy pamiętać by nie oddawać nikomu oryginałów dokumentów potwierdzających tożsamość.
W przypadku, gdy podczas pobytu za granicą zajdą nieprzewidziane okoliczności należy zgłosić sprawę policji w danym kraju lub poprosić o pomoc polski konsulat.