Co zrobić, by wytwarzać jak najmniej odpadów, a te, które już powstają, w jak największym stopniu zagospodarować?  Odpowiedź na to pytanie starali się znaleźć goszczący dzisiaj w urzędzie marszałkowskim w Kielcach przedsiębiorcy, którzy zarządzają w naszym województwie Regionalnymi Zakładami Zagospodarowania Odpadów. Gospodarka obiegu zamkniętego to wyzwanie, które stawia przed nami Unia Europejska, ale też  świadomość ekologiczna i chęć pozostawienia dla kolejnych pokoleń możliwie jak najmniej zużytego środowiska naturalnego. Uczestników spotkania przywitała marszałek województwa Renata Janik. 

– Witam Państwa bardzo serdecznie w urzędzie marszałkowskim, mam nadzieję, że to spotkanie będzie dla Państwa bardzo owocne – mówiła marszałek Renata Janik, witając uczestników spotkania poświęconego tematyce gospodarki obiegu zamkniętego. – Mamy dzisiaj gości z Warszawy, którzy przekażą swoje doświadczenia z zakresu zagospodarowania odpadów. A wiemy doskonale, że wciąż mamy z tym problem, że zbyt mało odpadów przetwarzamy. Dlatego trzeba szukać rozwiązań, które będą dobre dla gospodarki, ale też pozwolą nam zachować czyste powietrze, nieskażoną wodę i ziemię. Również z myślą o kolejnych pokoleniach, które z takiego czystego środowiska chciałyby korzystać – podkreślała marszałek Renata Janik. ­ – Mam nadzieję, że poruszane dzisiaj kwestie zainspirują Państwa do dalszych działań na rzecz środowiska.

Zorganizowane w urzędzie marszałkowskim spotkanie służyć miało skutecznemu poszukiwaniu rozwiązań, które z jednej strony wspierać będą rozwój regionalnej gospodarki, z drugiej przybliżać województwo do osiągnięcia ambitnych celów środowiskowych, a docelowo – prowadzić do gospodarki o obiegu zamkniętym. Uczestniczyli w nim zarządzający Regionalnymi Zakładami Zagospodarowania Odpadów, w których ponownemu zagospodarowaniu podlegają odpady komunalne wytwarzane przez mieszkańców naszego województwa.

Gospodarka o Obiegu Zamkniętym – to model gospodarczy, w którym produkty, materiały oraz surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane. Idea ta uwzględnia wszystkie etapy cyklu życia produktu, zaczynając od jego projektowania, poprzez produkcję, konsumpcję, zbieranie odpadów, aż do ich zagospodarowania. GOZ stanowi narzędzie do realizacji idei Europejskiego Zielonego Ładu.

Przed Polską, w tym województwem świętokrzyskim, ale też innymi krajami Unii Europejskiej stoi poważne wyzwanie – po  2035 roku  tylko 10 procent wytwarzanych odpadów będzie mogła trafiać na składowiska, reszta musi być gospodarczo wykorzystana.  Celem strategicznym dla całej Unii jest GOZ – gospodarka o obiegu zamkniętym, która ma stanowić narzędzie do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu.

– GOZ jest strategicznym wyzwaniem i ono już zostało ujęte w wojewódzkim planie gospodarki odpadami. Ale musimy mieć świadomość, że to radykalne wyzwanie dla całej Polski i innych krajów Unii Europejskiej –  podkreślał dr inż. Piotr Manczarski z Politechniki Warszawskiej. – Tym bardziej, że wyczerpują się zdolności przerobowe polskich składowisk i w najbliższych latach będzie rosły potrzeb dotyczące składowania. W Polsce za dużo odpadów się składuje, a za mało zagospodarowuje; za mało przekształca termicznie – konkludował.

Piotr Leszczyński, dyrektor zarządzający Przedsiębiorstwa „BYŚ” z Warszawy przedstawił propozycję współpracy w zakresie realizacji przedsięwzięć wynikających z „Planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego (WPGO)”. Z kolei pracownicy Departamentu Rolnictwa, Klimatu i Środowiska urzędu marszałkowskiego omówili  kwestie rozwoju Gospodarki Obiegu Zamkniętego w zakładach, samowystarczalności energetycznej oraz możliwości dofinasowania zielonych inwestycji ze środków publicznych, w tym z Funduszy Europejskich dla Świętokrzyskiego 2021-2027.

W trakcie spotkania dyskutowano również o szansach i zagrożeniach związanych z osiąganiem przez gminy określonych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych oraz o wpływie systemu kaucyjnego na działalność Regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów.

W spotkaniu zorganizowanym przez Departament Rolnictwa, Klimatu i Środowiska urzędu marszałkowskiego uczestniczyły: Sylwia Kanios, dyrektor departamentu oraz jej zastępczyni – Wioletta Czarnecka.

Plan Gospodarki Odpadami – Zarząd województwa opracowuje i przedkłada sejmikowi województwa w celu uchwalenia projekt wojewódzkiego planu gospodarki odpadami (WPGO). Plan ten jest wyrazem polityki regionalnej ukierunkowanej na zapobieganie powstawaniu odpadów oraz ich ponowne wykorzystanie. Załącznikiem do niego jest plan inwestycyjny, określający infrastrukturę konieczną do skutecznego zagospodarowania odpadów komunalnych. Istotne znaczenie ma z jednej strony oszczędzanie surowców naturalnych, a z drugiej wykorzystanie potencjału surowcowego odpadów, np. pozyskanie z nich surowców krytycznych i energetycznych, w duchu gospodarki o obiegu zamkniętym. Takie podejście do planowania gospodarki odpadami znajduje oparcie w dokumentach strategicznych obowiązujących w Unii Europejskiej, a także na poziomie krajowym oraz regionalnym, takich jak Europejski Zielony Ład, Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego 2030+ czy Regionalna Strategia Innowacji Województwa Świętokrzyskiego 2030+.

Zgodnie z postanowieniami Europejskiego Zielonego Ładu należy dążyć do rozwijania nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki. Z kolei ”Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy” zakłada, że produkty, materiały i surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a odpady – jeśli już powstaną – traktowane jako surowce wtórne, które należy poddać recyklingowi, przetworzyć i ponownie wykorzystać.