Celem międzynarodowego projektu BIOWIND „Zwiększenie akceptacji społecznej dla energii wiatrowej w regionach UE poprzez planowanie oparte na środowisku i społeczności lokalnej”, którego partnerem jest Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, jest wspieranie wymiany doświadczeń, nowatorskich rozwiązań i budowa potencjału instytucji uczestniczących w przygotowaniu  i realizacji polityk rozwoju regionalnego dotyczących energetyki wiatrowej.

W ostatnich latach sektor energetyki wiatrowej stał się obszarem intensywnych działań w zakresie poszukiwania nowych, zrównoważonych rozwiązań. Zespół projektowy, składający się z pracowników Departamentu Przyrody i Klimatu oraz Departamentu Inwestycji i Rozwoju dokonał doboru i oceny dobrych praktyk z zakresu świadomości społecznej dotyczącej energetyki wiatrowej w naszym regionie. Dzięki tej pacy w raporcie wydanym przez hiszpańską fundację FAEN, w ramach w/w projektu, Polska została wyróżniona jako kraj, który podzielił się niemal największą ilością dobrych praktyk w tym obszarze. Województwo Świętokrzyskie zasłynęło na arenie europejskiej innowacyjnymi rozwiązaniami w zdobywaniu akceptacji społecznej dla projektów energii wiatrowej, szczególnie na etapach planowania, wydawania pozwoleń oraz eksploatacji farm wiatrowych.

Województwo Świętokrzyskie świeci przykładem

Województwo Świętokrzyskie przedstawiło szereg dobrych praktyk, które zdobyły uznanie na poziomie międzynarodowym. Należy do nich nawiązywanie dobrych relacji z władzami lokalnymi i społecznością w przypadku farmy wiatrowej w gminie Bogoria oraz angażowanie się w potrzeby lokalnej społeczności przy budowie Farmy Elektrowni Wiatrowych “Szerzawy” o mocy 10 MW w gminie Pawłów.

Z kolei w  Lubelskim, Trade OFF zaproponowało strategię komunikacji ze społecznością dla farmy wiatrowej oraz program Gminy Choczewo, który wspierają inwestycje w morskie farmy wiatrowe.

Obszary wdrażania dobrych praktyk

Raport FAEN wyróżnił trzy główne obszary wdrażania dobrych praktyk. Dobre praktyki zostały ocenione pod względem największego potencjału i stopnia ich implementacji w innych regionach, wpływu na ogólną rentowność projektu farmy wiatrowej oraz skuteczności w zwiększaniu akceptacji społecznej dla energii wiatru. Na podstawie ogólnych wyników oceny można wyróżnić pewne rodzaje dobrych praktyk zidentyfikowanych przez partnerów. Należy do nich jedenaście najwyżej ocenianych dobrych praktyk, z których każda uzyskała łączny wynik powyżej 80%. W każdym z obszarów znalazły się praktyki pochodzące z Polski, w tym głównie z województwa świętokrzyskiego:

1. Etap procedur planowania i wydawania pozwoleń:
   • Nawiązanie do dobrej praktyki farmy wiatrowej w gminie Bogoria, gdzie strategia komunikacji i podnoszenie świadomości lokalnej społeczności odegrały kluczową rolę.
2. Systemy wynagrodzeń i sprawiedliwy podział korzyści:
   • Wprowadzenie prosumenta wirtualnego energii odnawialnej zgodnie z przepisami wynikającymi z ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.
3. Ochrona różnorodności biologicznej:
   • Program Gminy Choczewo, wspierający inwestorów morskich farm wiatrowych i promujący lokalne inicjatywy w ramach zwiększenia ochrony różnorodności biologicznej.

Bariery i rekomendacje

Województwo świętokrzyskie nie uniknęło pewnych wyzwań związanych z budową farm wiatrowych. Główne zidentyfikowane bariery to:

• kolizje ptaków z turbinami,
• brak przejrzystości i transparentności w procesie wydawania pozwoleń,
• brak zaufania do kluczowych podmiotów (inwestorów, władz lokalnych, wykonawców itp.),
• trudności w uzyskaniu rzetelnych informacji na temat projektów.

W odpowiedzi na te wyzwania, zarekomendowano m.in. wprowadzenie specjalnego koordynatora w urzędzie gminy do kontaktu w sprawie projektów farm wiatrowych (inspirowane praktyką z Finlandii), zastosowanie specjalnych radarów do wykrywania ptaków oraz tworzenie miejsc pracy na etapie budowy farm i wspieranie lokalnej infrastruktury oraz usług w celu zachowania dziedzictwa kulturowego (praktyki z Finlandii i Hiszpanii).

Województwo świętokrzyskie wyróżnia się jako region aktywnie angażujący się w rozwój odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza w obszarze farm wiatrowych. Dobre praktyki, które wypracowano na tym obszarze, są nie tylko wzorcem dla innych regionów Polski, ale także cieszą się uznaniem międzynarodowym. Dzięki współpracy oraz wymianie doświadczeń z partnerami zagranicznymi w ramach projektu Biowind, województwo może kontynuować rozwijanie innowacyjnych rozwiązań, które przyczynią się do transformacji energetycznej oraz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego.

Zachęcamy do zapoznania się z tekstem raportu:

GOOD PRACTICE REPORT Activity A1.3 “Exchange of practices on improving social acceptance for wind, aligned with biodiversity conservation requirements”

Projekt BIOWIND – „Increasing social acceptance for wind energy in EU regions through environmental and community based planning”, czyli „Zwiększenie akceptacji społecznej dla energii wiatrowej w regionach UE poprzez planowanie oparte na środowisku i społeczności lokalnej” realizowany jest w ramach programu Interreg Europa 2021-2027, który finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Partnerami projektu jest Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego  – Departament Inwestycji i Rozwoju przy współpracy z Departamentem Przyrody i Klimatu.