Finanse publiczne w regionie świętokrzyskim
Z danych Urzędu Statystycznego w Kielcach wynika, iż dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego województwa świętokrzyskiego, na które składają się: dochody województwa, powiatów, miasta na prawach powiatu oraz gmin, wyniosły w 2014 r. 6063,9 mln zł i w porównaniu z 2013 r. były wyższe o 181 tys. zł. Jednocześnie stanowiły 3,1% zagregowanych dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w kraju.
Głównym źródłem wpływów do budżetów jednostek samorządu terytorialnego były dochody własne, ich udział w dochodach ogółem wyniósł w 2014 r. przeszło 37%, pozostała część przypadała na dochody obce tj. subwencje ogólne, dotacje celowe i pozostałe dotacje. Wysoki udział dochodów własnych w dochodach ogółem oznaczał większą niezależność samorządów w dysponowaniu środkami budżetowymi. W budżetach gmin wskaźnik ten był zróżnicowany i wahał się od 17,8% w Mniowie do 72,8 % w Sitkówce-Nowinach. W 2014 r. dochody ogółem samorządu województwa świętokrzyskiego na 1 mieszkańca wyniosły 500 zł, dało to 7 lokatę wśród 16 województw w Polsce. Miasto Kielce w rankingu 66 miast na prawach powiatu znalazło się na 17 miejscu z dochodami i wydatkami budżetów na 1 mieszkańca (odpowiednio 5295 zł i 5557 zł). Spośród wszystkich powiatów w naszym kraju (bez miast na prawach powiatu) powiat opatowski zajął 5 lokatę pod względem wysokości dochodów budżetów powiatów na 1 mieszkańca (1572 zł). W woj. świętokrzyskim gmina o najniższych dochodach per capita osiągnęła ok. 70% średnich dochodów budżetów gmin w kraju.
W 2014 r. wydatki ogółem jednostek samorządu terytorialnego w województwie świętokrzyskim były wyższe o 3,2% w porównaniu z wydatkami zrealizowanymi w 2013 r. i wyniosły 6170,5 mln zł. Głównym obciążeniem budżetów jednostek samorządu lokalnego były wydatki bieżące, które stanowiły blisko 80% wydatków ogółem. Z ogółu wydatków na inwestycje najwięcej przeznaczyła gmina Nowy Korczyn (50,2%), a najmniej Łopuszno – 2,0%. Wśród powiatów udział wydatków inwestycyjnych osiągnął najwyższe wartości w powiatach: kieleckim i opatowskim odpowiednio 26,5% i 22,1%, podczas gdy w powiecie ostrowieckim stanowił 8,0%.
Pod względem wysokości wydatków na 1 mieszkańca (492 zł) samorząd naszego województwa zajął w 2014 r. 8 pozycję spośród wszystkich województw. Wśród gmin naszego regionu najwyższe wydatki w przeliczeniu na 1 mieszkańca poniosły gminy: Sitkówka–Nowiny (5716 zł), Nowy Korczyn (5594 zł) oraz Tuczępy (4941 zł), natomiast najmniejsze kwoty wydatkowały: Suchedniów (2234 zł), Kazimierza Wielka (2379 zł) i Ostrowiec Świętokrzyski (2515 zł). W powiatach: opatowskim, kazimierskim i skarżyskim odnotowano największą kwotę poniesionych wydatków na 1 mieszkańca (między ok. 1300-1600 zł), najmniejszą zaś w powiecie kieleckim (694 zł).
Analiza wydatków według poszczególnych działów wskazuje, że największą pozycję w budżetach jednostek samorządu terytorialnego w 2014r. zajmowała oświata i wychowanie. Samorządy gminne i powiatowe przeznaczyły na ten cel odpowiednio 34,1% i 29% swoich wydatków, podczas gdy województwo 4,2%. Najwięcej środków na oświatę i wychowanie przeznaczono w powiecie: staszowskim, jędrzejowskim i ostrowieckim.
W 2014 r. w woj. świętokrzyskim 47 jednostek samorządu terytorialnego osiągnęło nadwyżkę budżetową, a w 69 odnotowano deficyt.