Budżety gospodarstw domowych w województwie świętokrzyskim
Sytuacja materialna gospodarstw domowych w województwie świętokrzyskim w 2014 r. nieznacznie się poprawiła – wynika z danych Urzędu Statystycznego w Kielcach. Uzyskiwane dochody zwiększyły się w porównaniu z rokiem poprzednim. Pomimo że więcej również wydawano, nadwyżka dochodów nad wydatkami pozostała na zbliżonym poziomie jak w 2013 r. Gospodarstwa domowe były lepiej niż rok wcześniej wyposażone w dobra trwałego użytkowania nowej generacji. Konsekwencją tych zmian było coraz lepsze postrzeganie własnej sytuacji materialnej.
W 2014 r. przeciętne gospodarstwo domowe w województwie świętokrzyskim posiadało miesięczny dochód rozporządzalny wynoszący średnio 1199,74 zł/osobę. W porównaniu z rokiem 2013 zwiększył się on o 4,0% (w kraju o 3,2%). Wyższa dynamika przyrostu przeciętnego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę w województwie niż w całej Polsce widoczna była także w dłuższym okresie czasu. W stosunku do 2010 r. zwiększył się on o 16,4%, podczas gdy w skali kraju w analogicznym okresie jego wzrost wyniósł jedynie 11,6%. W rezultacie wartość dochodu rozporządzalnego na 1 osobę w województwie świętokrzyskim zwiększyła się w 2014 r. do 89,5% średniej krajowej.
Struktura dochodu rozporządzalnego gospodarstw domowych z poszczególnych źródeł w ciągu ostatniego roku nie uległa istotnej zmianie. W 2014 r. tworzyły go przede wszystkim dochody z pracy najemnej oraz dochody ze świadczeń społecznych. Z pracy najemnej, podobnie jak rok wcześniej, pochodziło 49,2% dochodu rozporządzalnego. Nie zmienił się także udział dochodów uzyskiwanych ze świadczeń społecznych, który kształtował się na poziomie 32,0%. Relatywnie zmalało natomiast znaczenie środków pochodzących z pracy na własny rachunek oraz z gospodarstwa rolnego. W 2014 r. stanowiły one odpowiednio 7,1% i 7,3% dochodu rozporządzalnego ogółem.
W 2014 r. przeciętne gospodarstwo domowe w województwie świętokrzyskim wydawało miesięcznie – w przeliczeniu na 1 osobę – 969,83 zł (w kraju 1078,74 zł), z tego ponad 96% przeznaczono na towary i usługi konsumpcyjne. W porównaniu z rokiem poprzednim wydatki te były wyższe o 5,1%. Największy wzrost odnotowano w zakresie restauracji i hoteli – o 41,4% oraz w grupie wydatków związanych z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa domowego (o 27,3%). Znacznie więcej niż przed rokiem wydatkowano także na transport (o 15,4%) oraz odzież i obuwie (o 13,5%). Zwiększyły się środki przeznaczane na rekreację i kulturę (o 4,6%), a także zdrowie (o 3,9%) i łączność (o 3,1%). Zmalały natomiast dwie największe pozycje w wydatkach. Na użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii gospodarstwa domowe przeznaczano o 1,1% mniej niż przed rokiem, a na żywność i napoje bezalkoholowe (o 1,4%). Obniżyły się również środki wydatkowane na napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe (o 4,7%).
W 2014 r., podobnie jak w latach ubiegłych, dominujący udział w strukturze wydatków stanowiła żywność i napoje bezalkoholowe (prawie 27%). Przeciętnie na 1 osobę w gospodarstwie domowym wydatkowano z tego tytułu blisko 259 zł. Opłaty za użytkowanie mieszkania i korzystanie z nośników energii to druga, co do wielkości grupa wydatków obciążająca w znacznym stopniu budżet gospodarstwa domowego. W przeliczeniu na 1 osobę w gospodarstwie wyniosły one ponad 201 zł, co stanowiło około 21% wszystkich wydatków. Warto zwrócić uwagę na dynamiczny wzrost w ostatnich latach wydatków na usługi restauracyjno-hotelarskie. Ich udział zwiększył się w stosunku do 2010 r. blisko trzykrotnie.
Województwo świętokrzyskie charakteryzuje się wyższym niż przeciętnie w skali kraju udziałem wydatków na podstawowe artykuły i usługi takie jak: żywność i napoje bezalkoholowe, wydatki związane z mieszkaniem czy też odzież i obuwie. Mniej niż średnio przeznaczano natomiast na rekreację i kulturę oraz restauracje i hotele.
Wzrastające dochody gospodarstw domowych przełożyły się na poprawę ocen aktualnej sytuacji finansowej. W 2014 r. jako raczej dobrą albo bardzo dobrą swoją sytuację materialną postrzegało 25,2% gospodarstw domowych, a tylko 18,2% jako raczej złą albo złą (w 2013 r. odpowiednio 20,8% i 21,4%).