Ostatnie kilka lat to dla świętokrzyskiej turystyki okres ogromnego rozwoju. Powstały nowe atrakcje, rozwinęła się infrastruktura, zadbano również o turystyczne symbole naszego regionu. Kluczem do turystycznego boomu była również świetna promocja uroków województwa świętokrzyskiego.

Świętokrzyskie zawsze było pięknym regionem. Dostrzeżenie jego potencjału turystycznego sprawiło, że obecnie przybywa do nas wielu turystów, nie tylko z Polski, którzy chcą być oczarowani przez uroki naszego województwa.

Druga dekada XXI wieku to okres najbardziej intensywnego rozwoju branży turystycznej w regionie, a nikt, kto odwiedza najstarsze polskie góry, nie może narzekać na brak atrakcji. Wzrost ich liczby, a także bazy noclegowej, połączone z odpowiednią promocją, spowodowały, że Świętokrzyskie z każdym rokiem bije rekordy pod względem liczby turystów i sprzedanych miejsc noclegowych

– Był to najlepszy z dotychczasowych okresów dla turystyki w województwie. Jednocześnie prężnie rozwijały się trzy niezwykle ważne aspekty turystyki – infrastruktura, promocja i zmiana wizerunku regionu. Wszystkie wskaźniki mówią, że ruch turystyczny znacznie wzrósł. Wystarczy spojrzeć na sprzedaż miejsc noclegowych, których w 2010 sprzedano w województwie milion, a w 2013 aż 1,4 miliona. Jest to ponad 30% wzrost, a dane te są tym bardziej imponujące, że jeszcze 10 lat temu sprzedawaliśmy 600 tys. miejsc noclegowych – mówi dyrektor Departamentu Promocji Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, Jacek Kowalczyk.

Według badań prowadzonych przez Ministerstwo Sportu i Turystyki w ubiegłym roku województwo świętokrzyskie odwiedziło 1,7 mln polskich turystów. W 2010 roku był to niecały milion.

Nowe atrakcje

Tak znaczny wzrost liczby turystów w naszym regionie nie byłby możliwy bez powstania i rozwoju nowych atrakcji turystycznych.

Do nowej, bardzo nowoczesnej siedziby przeniosło się Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie. W wielofunkcyjnym obiekcie dla dzieci znajduje się biblioteka z czytelnią i księgarnią, sala kinowa i teatralna oraz sale warsztatowe. Budynek otaczają ogród zmysłów z altanami, a także kuźnia, która ma upamiętniać słynnych kowali z bajki “120 Przygód Koziołka Matołka”. Nad stawem swoje miejsce znalazł amfiteatr. Niemal od zera powstał Ośrodek Edukacyjno – Muzealny Świętokrzyski Sztetl w Chmielniku, który skupia wiedzę o blisko stu sztetlach – dawnych miasteczkach żydowskich Kielecczyzny. Istnieje on w budynku dawnej synagogi. Oba te obiekty były współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Świętokrzyskiego.

– Cały czas ogromną atrakcją, stale rozbudowującą się, jest Bałtowski Kompleks Turystyczny. Tam widać postęp i utrzymywanie się dużego ruchu turystycznego. Na pewno spory postęp zrobił również Sandomierz. Oprócz promocji, nie brakowało w nim dużych inwestycji, m.in. obiektów gastronomicznych i noclegowych – mówi dyrektor Jacek Kowalczyk.

Nowe atrakcje powstają również na Świętym Krzyżu i w jego okolicach. Znajdujący się na szczycie Łyśca klasztor w tym roku udostępni turystom odbudowaną wieżę, która będzie głównym punktem widokowym województwa. U stóp wzniesienia prężenie rozwija się Osada Średniowieczna w Hucie Szklanej, ale to nie jedyne nowe atrakcje powstające w sercu Gór Świętokrzyskich.

– Od podstaw w ostatnich latach powstał Sabat Krajno – obiekt całoroczny, który oferuje nie tylko atrakcje narciarskie, ale również największy w regionie park miniatur czy park linowy – dodaje dyrektor Jacek Kowalczyk.

Swoją ofertę ciągle wzbogacały również już uznane marki turystyczne Ziemi Świętokrzyskiej – cały czas rozwija się Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni, w którym przybyło kilkadziesiąt nowych obiektów, m.in. z zespołu budownictwa terenów nadwiślańskich. Wykonano również wiele udogodnień dla turystów, m.in. parking czy restaurację. Stale rosnącym uznaniem turystów cieszą się Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach czy Kurozwęki.

Ogromny impuls gospodarczy daje również turystyka uzdrowiskowa, z której nasze województwo słynie. Od lat Busko – Zdrój należy do czołowych uzdrowisk w Polsce, a teraz dołączył do niego Solec – Zdrój, w którym wybudowano nowoczesny kompleks basenów mineralnych, w skład którego wchodzi m.in. jedyny w Polsce mineralny basen leczniczy, wypełniony wodą siarczkową z dodatkiem solanki z Ciechocinka. W obiekcie jest też basen rekreacyjny ze zjeżdżalniami i masażami podwodnymi, basenik dla dzieci, a także sale do ćwiczeń, zaplecze gastronomiczne, sauny, przychodnia rehabilitacyjna.

– Niezwykły postęp zrobiły Busko i Solec, które są motorami świętokrzyskiej turystyki. Uzdrowiska zostały unowocześnione, pojawiła się ich nowa oferta, powstały również miejsca noclegowe. Fenomenem jest dla mnie Solec-Zdrój, w którym jest 900 mieszkańców i zapewne tyle samo miejsc pracy – zauważa Jacek Kowalczyk.

Z tego względu turystyka zdrowotna i prozdrowotna zostały określone przez Radnych Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego jako jedna z głównych inteligentnych specjalizacji naszego województwa i umieszczone w regionalnej „Strategii Badań i Innowacji (RIS3). Od absorpcji do rezultatów – jak pobudzić potencjał Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020″.

Znakomitym produktem turystycznym, wykorzystującym naturalne uroki Świętokrzyskiego jest Szlak Arche-geologiczny, obejmujący kilkadziesiąt miejsc w regionie o wartości archeologicznej i geologicznej. Powstawał on w 2011 roku, skupiając tak znane obiekty jak Jaskinia Raj, Krzemionki Opatowskie, Święty Krzyż, Kamieniołom Zachełmie czy kieleckie rezerwaty Karczówka, Wietrznia, Ślichowice czy Kadzielnia. W tym ostatnim dla ruchu turystycznego udostępnione zostały 3 duże jaskinie. W ramach szlaku powstało również Centrum Geoedukacji, znajdujące się przy rezerwacie Wietrznia, w którym można poznać historię ziemi, ze szczególnym uwzględnieniem Świętokrzyskiego.

Oprócz samych obiektów, powstają również projekty i programy, które mają ułatwiać turystom podróżowanie po regionie, m.in. Szlak Przygody, oferujący możliwość zbierania punktów u partnerów turystycznych i następnie wymieniania ich na zniżki i nagrody.

Cały czas rozwija się również infrastruktura turystyczna. W ciągu ostatnich 4 lat z udziałem środków unijnych zrealizowano 117 inwestycji za 500 mln złotych. W większości realizowali je sami przedsiębiorcy – Bez infrastruktury nie da się ściągnąć turystów. Dzięki nim turystyka jest bardziej konkurencyjna. Podejmowane były słuszne decyzje, dzięki którym powstało np. 51 nowych obiektów noclegowych, 14 nowych atrakcji turystycznych – mówi Jacek Kowalczyk.

Odzyskują świetność

W Świętokrzyskim w ciągu ostatnich 4 lat powstawały nowe atrakcje, ale nie zapomniano o tych, które istniały już wcześniej i stanowiły symbole Świętokrzyskiego. Wspólne działania samorządów gmin, powiatów i województwa oraz właścicieli obiektów sprawiły, że swoją turystyczną wartość znacznie zwiększyły niektóre perełki turystyczne.

Doskonałym przykładem może być Zamek Krzyżtopór w Ujeździe. Na niegdyś największym zamku w Europie, kosztem 11,913 mln złotych wykonano rewitalizację wraz z iluminacją, zbudowano parking, salę konferencyjną i multimedialną, łazienki, dachy, profesjonalną kasę oraz odbudowano ogrody. Potencjał tego obiektu został doskonale wykorzystany dzięki projektowi „Poprawa wizerunku turystycznego regionu poprzez promocję walorów wczesnobarokowego zamku Krzyżtopór w Ujeździe”, realizowanego przez Regionalną Organizację Turystyczną Województwa Świętokrzyskiego. Jego łączna wartość wynosiła aż 5 mln złotych. Projekt zakładał stworzenie produkcji filmowo-telewizyjnych lub filmowych, promujących region świętokrzyski. Fabuła produkcji skupiała się będzie wokół zamku „Krzyżtopór”, jak i w innych miejscach atrakcyjnych turystycznie i promujących Ziemię Świętokrzyską, m. in. Święty Krzyż, Sandomierz, Kielce, Bałtów, Pacanów. Produkcje miały dużą wartość promocyjną jak i historyczną, stanowiły bogate źródło wiedzy dla dzieci i młodzieży z terenu województwa świętokrzyskiego oraz dobre źródło informacji dla osób zainteresowanych turystyką i historią.

Ogromne prace rewitalizacyjne rozpoczęto również na jednym z symboli województwa – Zamku w Chęcinach. Ulice prowadzące do zamku zostały wybrukowane, zamontowano na nich oświetlenie, ławeczki oraz małe rzeźby. Powiększony został również parking. W efekcie podjętych prac zamek będzie posiadał dwa odnowione pomieszczenia, ocembrowaną i zadaszoną studnię, ciekawą małą architekturę i nowoczesną infrastrukturę turystyczną go otaczającą. Udostępniona turystom zostanie również kwadratowa wieża, a zamek będzie można podziwiać dzięki nowoczesnej iluminacji.

Rewitalizacje przechodzą również zabytkowe obiekty sakralne i rynki miast, co zwiększa turystyczny potencjał naszego regionu. Dobrze widać to po Sandomierzu, który stał się symbolem turystycznego rozwoju, a na swojej popularności zyskuje bardzo wiele.

Promocyjny majstersztyk

Sandomierz jest przykładem tego, jak wiele dla turystyki może zrobić odpowiednia promocja, która była bardzo mocnym punktem świętokrzyskiej turystyki w ostatnich latach. Dokańczana była “Kampania Promocyjna Województwa Świętokrzyskiego”, która zakładała wprowadzenie zintegrowanego i skutecznego systemu promocji i informacji turystycznej, dynamizującego zwiększenie ruchu turystycznego oraz zysków z turystyki. W ramach tego projektu stworzono analogowy i cyfrowy system informacji turystycznej, organizowano imprezy promocyjne i reklamowano świętokrzyskie w mediach. Przeprowadzano również badania wizerunkowe.

– Mieliśmy pomysły na promocję, które nie zawsze wymagały dużych nakładów pieniężnych. Zrealizowane zostały 23 stricte promocyjne projekty. Znakomitą kampanią, która została uznana za najlepszą w całym kraju była „Świętokrzyskie czaruje – poleć na weekend”. Oprócz konwencjonalnych środków reklamy – w telewizji, radiu, Internecie czy prasie, zdecydowaliśmy się nawiązać współpracę z największymi telewizjami – dodaje Jacek Kowalczyk.

Niewątpliwym sukcesem, wypływającym z tej współpracy jest lokowanie Świętokrzyskiego jako produktu w serialu „Ojciec Mateusz”. Jego akcja toczy się w Sandomierzu, ale pojedyncze odcinki były nagrywane w kilkunastu atrakcyjnych turystycznie miejscach regionu. To dzięki tej produkcji Sandomierz kojarzy się teraz z pięknymi krajobrazami i unikalnymi zabytkami.

Najśmielsze oczekiwania przerósł również sukces „Sabatu Czarownic” – widowiska rozrywkowego, odbywającego się w wyjątkowej scenerii kieleckiego amfiteatru Kadzielnia. Transmitowany na żywo koncert za każdym razem przyciągał przed telewizory około 2 milionów widzów, dzięki czemu prezentowane w nim atrakcje naszego regionu były poznawane przez szerokie grono odbiorców.

Dużą widownią cieszyły się także Kabaretowe wakacje z duchami, odbywające się na najpiękniejszych świętokrzyskich zamkach – w Szydłowie, Ujeździe czy Chęcinach. Uroki województwa prezentowano również w niezliczonej liczbie codziennych audycji telewizyjnych. W ramach projektu “Wykreowanie i promocja markowych produktów turystycznych Województwa Świętokrzyskiego oraz ich kompleksowe oznakowanie” powstał również film “Gabriel”, który zdobył prestiżowe nagrody na zagranicznych festiwalach i otrzymał bardzo dobre recenzje w kraju. Bohaterami filmu są dwaj chłopcy, w tym jeden, który wychowuje się z dziadkami w Chęcinach. To właśnie on wyrusza na poszukiwanie swojego ojca i przemierza w tym celu całe województwo świętokrzyskie. Film ma wiele walorów, oprócz promocji regionu poprzez pokazanie wspaniałych plenerów i ciekawych miejsc z regionu, obraz ten niesie piękne przesłanie o przyjaźni, lojalności, wartościach rodziny itp. Produkcja miała zapewnioną dobrą obsadę aktorską, a uroczysta premiera odbyła się w Kielcach. Dzięki tej produkcji widzowie w całej Polsce zobaczyli między innymi takie lokacje jak Chęciny, Kielce, Miedziana Góra oraz zamek Krzyżtopór w Ujeździe.

W okresie poprzedzającym święta Bożego Narodzenia Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego organizowała cykl imprez pn. „Świętokrzyskie Kolędowanie”, mających miejsce w turystycznych atrakcjach Regionu Świętokrzyskiego: Ujeździe, Kielcach, Bałtowie oraz na Świętym Krzyżu Całe przedsięwzięcie było piknikiem rodzinnym o charakterze świątecznym, na którym – oprócz wysłuchania artystów i wspólnego z nimi kolędowania – mieszkańcy świętokrzyskiego oraz odwiedzający nas turyści mogli czynnie w nim uczestniczyć. Następnie nagrania z koncertu wyemitowano w ogólnopolskiej stacji telewizyjnej w najlepszym czasie antenowym.

Świętokrzyskie było obecne na największych imprezach targowych, promując się dzięki unikatowej „Odlotowej kapsule 5D”, która wyróżniała je spośród innych regionów. Do odwiedzenia Świętokrzyskiego zachęcały również liczne przewodniki, z których wiele otrzymywało prestiżowe nagrody, tak jak np. przewodnik „Zasuwaj w Świętokrzyskie”. Dużą popularnością cieszył się również wydawany przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego „Paszport turystyczny”.

– Badania pokazują, że 40% pytanych, Świętokrzyskie kojarzy się pozytywnie. Jeszcze w 2009 roku ten odsetek wynosił tylko 19%. Nasze województwo obecnie jest jednym z najlepiej odbieranych w kraju. Zmiana wizerunku regionu jest wielkim sukcesem, gdyż przedsiębiorcy nabierają przekonania, że warto tu inwestować. Więcej inwestorów, to więcej miejsc pracy – podkreśla Jacek Kowalczyk, prezes Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego.

ROT WŚ realizuje 4 projekty finansowane w wysokości 80% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013. Łączna wartość tych projektów wynosi 20 711 220,00 zł.
 

Rowerowa przyszłość

Świętokrzyskie ma już mocno ugruntowaną pozycję na turystycznej mapie Polski. Nadal potrzebne będą jednak działania, które będą zwiększały potencjał turystyczny regionu. Ważną rolę będzie odgrywała turystyka uzdrowiskowa, większy nacisk położony zostanie również na turystykę rowerową.

Przez województwo świętokrzyskie ma przebiegać bowiem ponad 190 kilometrów ścieżek rowerowych, które poprowadzą od Końskich do Sandomierza przez najpiękniejsze zakątki regionu. Ich początek, który jednocześnie będzie początkiem całej ścieżki przebiegającej przez 5 województw i liczącej blisko 2000 km, będzie w okolicach Końskich. Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej i ma zostać ukończony do końca 2015 roku.

Ścieżki będą przebiegały przez urokliwe tereny naszego województwa, a zostały tak wytyczone by rowerzyści mogli obejrzeć najpiękniejsze zakątki regionu. Jadąc trasą można zwiedzić nie tylko dobrze znane Sandomierz, Zamek Krzyżtopór w Ujeździe czy Oblęgorek, ale również na przykład malownicze tereny Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Koszt inwestycyjnej części projektu w naszym województwie to 23,755 mln złotych, a w jej ramach oprócz samych ścieżek powstaną 24 tzw. „Miejsca Obsługi Rowerzystów”.

Liderem kampanii promującej budowę i działanie ścieżek w naszym i czterech innych województwach będzie Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego. Ogólnopolska kampania promocyjna zostanie przeprowadzona z użyciem telewizji, radia, prasy, Internetu oraz szeregu innych narzędzi uzupełniających. Nacisk położony zostanie również na rozwój trasy jako produktu turystycznego.

– Dla tych 5 województw turystyka rowerowa jest przyszłością, a ten projekt kierowany jest przede wszystkich do turystów spoza naszego województwa i do turystów zagranicznych. Jest to uzupełnienie już istniejącej bogatej oferty, szczególnie, że dotychczas nie było tak zaawansowanego systemu ścieżek rowerowych. Elementem, który ma spinać tę inwestycję ma być wielopłaszczyznowy projekt turystyczny. Chodzi nam o to aby wokół trasy budować cały system zagospodarowania turystycznego – kwatery, noclegi, gastronomię. Projekt promocyjny jest bardzo ważny aby w pełni wykorzystywać tę trasę. Zgodnie z założeniami szlak ścieżek rowerowych ma przyciągnąć 100 tys. osób rocznie więc przed nami wielkie wyzwanie, ale wierzę, że sobie poradzimy – dodaje dyrektor Kowalczyk.

Wartość projektu promocji ścieżek opiewa na kwotę ponad 24,8 mln zł. Województwo świętokrzyskie będące beneficjentem projektu, zrealizuje wszystkie działania w imieniu i na rzecz pozostałych województw Polski Wschodniej.