Głównym punktem inauguracji Roku Kulturalnego oraz Sezonu Artystycznego w województwie świętokrzyskim 2014/2015 w czwartek, 23 października było uhonorowanie przez Zarząd Województwa regionalnych artystów oraz osób, które upowszechniają dziedzictwo narodowe. Świętokrzyską Nagrodą Kultury w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach nagrodzono i wyróżniono 22 twórców. Po raz pierwszy przyznano nagrody specjalne promujące twórczość Stefana Żeromskiego w 150. rocznicę jego urodzin. W uroczystości wzięli udział: wiceprzewodniczący Sejmiku Mieczysław Gębski, marszałek Adam Jarubas, wicemarszałek Grzegorz Świercz, radna Sejmiku Marzena Marczewska, dyrektor Biura Komunikacji Społecznej Dariusz Detka oraz skarbnik województwa Maria Fidzińska – Dziurzyńska.

 

Uroczystość rozpoczął występ aktorów Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, którzy zaprezentowali znane i lubiane szlagiery Mariana Hemara ze spektaklu „Hemar. Poeta przeklęty”.

Gospodarz uroczystości marszałek Adam Jarubas powitał wszystkich, odczytując fragment  „Syzyfowych Prac” Stefana Żeromskiego, podkreślając obchodzoną w tym roku 150. rocznicę urodzin pisarza. – Inaugurując sezon kulturalny w województwie świętokrzyskim, tym fragmentem przypominamy nie tylko wielkiego twórcę, ale także podkreślamy ogromną rolę kultury i sztuki w życiu człowieka i narodu. Te wartości, którym służył Stefan Żeromski pozostają uniwersalnymi i narodowymi – mówił marszałek Adam Jarubas. – Dziś szczególnymi gośćmi są laureaci Świętokrzyskiej Nagrody Kultury. Dziękuję wszystkim tym, którzy piszą, malują, grają, śpiewają i w różny sposób służą kulturze i ludziom – dodał marszałek, który razem z wiceprzewodniczącym Sejmiku Mieczysławem Gębskim oraz radną Sejmiku Marzeną Marczewską wręczali laureatom Świętokrzyskie Nagrody Kultury, które przyznawana jest co roku przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego.  W swojej ocenie bierze on pod uwagę szczególne osiągnięcia artystyczne oraz wkład w upowszechnianie dziedzictwa narodowego.

W tym roku uhonorowano i wyróżniono w sumie 23 twórców. Przyznano trzy nagrody honorowe dla: Kieleckiego Teatru Tańca, Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych oraz dyrektora Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach Andrzeja Dąbrowskiego.

https://www.youtube.com/watch?v=14

Z okazji 150. rocznicy urodzin Stefana Żeromskiego przyznano nagrody specjalne za badania i promocję twórczości artysty związanego z Kielecczyzną. Otrzymali ją: jeden z najwybitniejszych znawców życia i twórczości Stefana Żeromskiego w Polsce –  prof. dr hab. Zdzisław J. Adamczyk oraz wieloletni kustosz Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego – Kazimiera Zapałowa.

Nagrodę indywidualną otrzymało osiem osób, w tym: Jerzy Daniel – dziennikarz, prozaik, eseista, wydawca, regionalista, Stanisław Durlej – redaktor, wydawca, społecznik, Krzysztof Jaworski – poeta, prozaik i dramatopisarz.

W kategorii zespołowej w tegorocznej edycji uhonorowano artystów, którzy specjalizują się w twórczości, regionalnej, folkowej i ludowej. Nagrody odebrali: Kabaret „Pigwa Show”, Zespół Obrzędowy „Kowalanki”, który na scenie prezentuje się od 50 lat oraz Zespół Śpiewaczy „Kopcowianki”.

Zarząd Województwa za działalność na rzecz regionalnej kultury wyróżnił sześć osób, w tym księdza Jana Oleszko, rektora Wspólnoty Pallotynów na Karczówce, znanego animatora kultury chrześcijańskiej.

A specjalne wyróżnienie, na wniosek marszałka otrzymali opiekunowie i młodzież ze Szkolnego Zespołu Śpiewaczego „Działoszanki” z Działoszyc. Na swoim koncie mają wiele sukcesów, miedzy innymi: na Międzynarodowych Buskich Spotkaniach z Folklorem, na festiwalach folklorystycznych w Bukowinie Tatrzańskiej i Bukowsku a  także na tegorocznym Międzynarodowym Harcerskim Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej w Kielcach.

Laureaci Świętokrzyskiej Nagrody Kultury 2014

NAGRODY HONOROWE

1. Kielecki Teatr Tańca – jeden z trzech instytucjonalnych teatrów tańca powołany jako miejska instytucja kultury w Kielcach. Spektakle KTT prezentowane były na wielu polskich scenach (m.in. w Teatrze Wielkim Warszawie) i za granicą (Niemcy, Ukraina, Czechy, USA, Belgia, Izrael). Znakomity ambasador ambicji artystycznych twórców regionu świętokrzyskiego.

2. Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych – jedna z najstarszych w regionie organizacji miłośników kultury i twórców. W ubiegłym roku obchodziło dziewięćdziesięciolecie istnienia. Prowadzi ożywioną działalność wystawienniczą (liczne plenery malarskie), literacką, wydawniczą i edukacyjną.

3. Andrzej Dąbrowski – Andrzej Dąbrowski – ceniony za kreatywność dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, inicjator znaczących przedsięwzięć kulturalnych realizowanych we współpracy Biblioteki ze środowiskami twórczymi. Doprowadził do ekspozycji unikatowego zabytku polskiego piśmiennictwa „Kazań Świętokrzyskich” w klasztorze na Św. Krzyżu.

NAGRODY SPECJALNE – za badania i promocję twórczości Stefana Żeromskiego w 150. rocznicę urodzin pisarza

1. prof. dr hab. Zdzisław J. Adamczyk – jeden z najwybitniejszych znawców życia i twórczości Stefana Żeromskiego w Polsce. Laureat Nagrody Edytorskiej PEN CLUBU za pracę nad „Dziełami” Stefana Żeromskiego. Inicjator przedsięwzięć popularyzujących twórczość pisarza.

2. Kazimiera Zapałowa – wieloletni kustosz Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, autorka kilku książek i wielu artykułów poświęconych pisarzowi jego rodzinie. Od 2010 roku zaangażowana w tworzenie dworku St. Żeromskiego w Ciekotach i jego honorowy kustosz.

 NAGRODA

1. Jerzy Daniel – dziennikarz, prozaik, eseista, wydawca, regionalista. W ostatnich latach wydał m.in. polsko-anglojęzyczną książkę „Listy zza drutów” zawierającą listy Gertrudy Zeisler z kieleckiego getta, wspomnienia kielczanki Alice Birnhak oraz blisko 200 unikatowych zdjęć. Autor licznych opracowań i szkiców biograficzno-literackich, a także książki o znanych kielczanach i rodach kieleckich („W gwiazdach zapisane. Opowieści o kielczanach 2014r.”).

2. Stanisław Durlej – redaktor, wydawca, społecznik. Prezes oddziału kieleckiego Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego, działacz ludowy. Redaguje miesięcznik „Ludowiec Świętokrzyski”,  jest autorem i współautorem licznych wydawnictw LTNK poświęconych kulturze i historii Ziemi  Świętokrzyskiej. Członek Komitetu Budowy Mauzoleum Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej w Michniowie.

3. Krzysztof Jaworski –  poeta, prozaik i dramatopisarz. Publikował m.in. w „Twórczości”, ”bruLionie” i „Dialogu”. Wydał kilkanaście książek poetyckich, prozatorskich i dramatów. W 2014 roku jego powieść „Do szpiku kości” została nominowana do „Nagrody Literackiej Gdyni”  i Literackiej Nagrody Europy Środkowej ”Angelus”. Tłumaczony na angielski, niemiecki, duński, rosyjski i czeski.

4. Wojciech Jurewicz – współzałożyciel, scenograf, scenarzysta, aktor i reżyser amatorskiego Teatru Ciut Frapującego działającego przy Pińczowskim Samorządowym Centrum Kultury. Jest liderem zespołu, laureata Scyzoryka 2013. Prowadzi także młodzieżową grupę teatralną przy PSCK  i warsztaty teatralno-kabaretowe przy Zespole Szkół Zawodowych.

5. Tadeusz Kurek – znany malarz, grafik, rzeźbiarz promujący świętokrzyską kulturę na wystawach w kraju i za granicą (w Austrii, Francji, na Ukrainie). Autor kolekcji prac wykonanych w oleju, akwarelą i rysunkiem m.in. – „Architektura Województwa Świętokrzyskiego”, „Architektura Polska”, „Krajobraz Tatrzański”, „Zabytki architektury powiatów ostrowieckiego i opatowskiego”, a także  ilustracji książkowych i rzeźby oraz tablicy upamiętniającej strajk hutników ostrowieckich.

6. Bogusław Pasternak –  poeta, publicysta, animator kultury, współzałożyciel grupy poetyckiej „Ponidzie”, a także kieleckiego oddziału Związku Literatów Polskich i Domu Środowisk Twórczych w Kielcach. Autor 12 tomów poezji oraz bogatej publicystyki społeczno-kulturalnej.

7. Leszek Ślusarski – dziennikarz radiowy, muzyk, kompozytor, aranżer. Autor audycji Radio Kielce promujących dokonania w dziedzinie muzyki ludowej i sukcesy młodych muzyków, popularyzujących muzykę klasyczną.

8. Andrzej Żądło –  dyrektor Samorządowej Instytucji Kultury „Kasztelania” w Kijach, poprzednio dyrektor Buskiego Samorządowego Centrum Kultury. Znany animator kultury na Ponidziu, kompozytor, założyciel licznych zespołów  muzycznych i kabaretowych. Zdobywca nagród na przeglądzie PAKA w Krakowie i kilku festiwalach, w tym folklorystycznych i kabaretowych. Pomysłodawca  i dyrektor Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki im. Wojtka Belona „Niechaj zabrzmi Bukowina” oraz Świętokrzyskiego Przeglądu Pieśni Ludowej „Ciżbą śpiewane” na zamku w Kijach.

WYRÓŻNIENIA:
 
1. Krystyna Cel – poetka, eseistka, krytyk literacki, współautorka „Świętokrzyskiego Kwartalnika Literackiego”. Autorka kilkunastu tomów poezji i esejów. Przewodnicząca Sądu Koleżeńskiego w kieleckim Oddziale Związku Literatów Polski.

2. Sylwia Gawłowska – autorka tekstów, kompozytorka i piosenkarka nurtu piosenki autorskiej; także animator kultury. Solistka spektaklu „Fabula rasa” w Teatrze Baj w Toruniu. Laureatka ogólnopolskich i międzynarodowych festiwali muzycznych i literackich, m.in. Festiwalu YAPA w Łodzi, Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie. Współpracuje z muzykami i wokalistami z regionu i całej Polski.

3. ks. Jan Oleszko – Rektor Wspólnoty Pallotynów na Karczówce, znany animator kultury chrześcijańskiej, realizator renowacji i modernizacji zabytkowego klasztoru, ceniony opiekun tego miejsca pamięci narodowej. Inicjator znaczących przedsięwzięć artystycznych.

4. Franciszek Rusak – działacz społeczny i kulturalny z Buska-Zdroju, długoletni dyrektor Domu Kultury. Współzałożycieli i prezes Towarzystwa Miłośników Buska-Zdroju.  Autor kilku książek i wielu artykułów poświęconych historii i kulturze Ponidzia. Zainicjował kilka cyklicznych i kontynuowanych przedsięwzięć artystycznych.

5. Jerzy Szczepanek – realizator dźwięku w Radio Kielce, od 50 lat związany z tą rozgłośnią. Wspólnie z Piotrem Ganem i innymi dziennikarzami współtworzył bezcenną fonotekę muzyki ludowej. Jest realizatorem dźwięku do kilkuset reportaży i koncertów mających miejsce w historii kultury regionu.

6. Stanisława Żądecka  – ceniona w regionie animatorka kultury,  scenarzystka, pisarka, pedagog, bibliotekarka, kierownik zespołu śpiewaczego i obrzędowego ”Siedlanecki” (obecnie „Siedlecczanie”) i założycielka zespołu „Małe Łukowianki”. Zespół „Siedlecczanie” kierowany przez Panią Żądecką ma na swoim koncie sukcesy w przeglądach folklorystycznych, wystąpił także w kilku filmach fabularnych. Kandydatka ma  na swoim koncie sukcesy jako solistka i jest autorką 19 scenariuszy widowisk obrzędowych (w imieniu laureatki nagrodę odbierze córka z wnuczką).

WYRÓŻNIENIE SPECJALNE:

Szkolny Zespół Śpiewaczy “Działoszanki” z Zespołu Szkół w Działoszycach – dyrektorem Zespołu Szkół jest Maria Nowak, a kierownikiem artystycznym Adam Kocerba. Zespół istnieje od 2006roku i ma na koncie sukcesy na Międzynarodowych Buskich Spotkaniach z Folklorem, na festiwalach folklorystycznych w Bukowinie Tatrzańskiej i Bukowsku a  także na tegorocznym Międzynarodowym Harcerskim Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej w Kielcach. Podstawą repertuaru są stare, oryginalne i ocalone od zapomnienia pieśni ludowe.

NAGRODA ZESPOŁOWA:
 
1. Kabaret „Pigwa Show” – w składzie Bronisław Opałko (Genowefa Pigwa) i Jan Kozłowski. Obaj artyści od prawie 40 lat bawią ludzi – bez przesady- na całym świecie. Znakiem firmowym kabaretu jest charakterystyczna Genowefa Pigwa, wiejska kobieta z Gór Świętokrzyskich stworzona przez Bronisława Opałko. Radiową emanacją jest audycja „Radio Pigwa”, niezwykle popularna i interesująca kompozycja ludowego humoru i muzyki.  Kabaret Pigwa reprezentują: Irena Opałko, Bronisław Opałko, Jan Kozłowski

2. Zespół Obrzędowy „Kowalanki” – obchodzi jubileusz pięćdziesięciolecia. Repertuar zespołu oparty jest na regionalnych tradycjach folklorystycznych, a także twórczości członkiń Zespołu. Laureat przeglądów folklorystycznych. Znaczący jest także dorobek zespołu w kultywowaniu regionalnych tradycji kulinarnych. Zespół Obrzędowy „Kowalanki” reprezentują: Jadwiga Brzoza, Genowefa Piotrowska, Stefania Golenia, Helena Adamczyk, Henryka Brzoza, Helena Draga.

3. Zespół Śpiewaczy  ”Kopcowianki” – istnieje przy Kole Gospodyń Wiejskich w Woli Kopcowej. Laureat m.in. Buskich Spotkań z Folklorem. Koncertował dla Polonii na Ukrainie i na Węgrzech. W bieżącym roku obchodzi jubileusz 25–lecia. Zespół Śpiewaczy „Kopcowianki” reprezentują: Halina Różyc, Stanisława Biskupska