Wiceprzewodniczący Komisji Franco Frattini, komisarz ds. wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa, oświadczył natomiast: – Liczący sobie 24 państwa obszar, pozbawiony granic wewnętrznych jest jedynym w swoim rodzaju, historycznym osiągnięciem. Czuję się ogromnie zaszczycony, że mogłem przyczynić się do jego utworzenia. Dołączenie do obszaru Schengen nie jest przedsięwzięciem łatwym. Mam ogromne zaufanie do przystępujących do strefy Schengen nowych państw, które to państwa stworzyły rozbudowane, nowoczesne systemy ochrony granic. Rozszerzenie strefy Schengen pokazuje, jak bardzo Unii zależy na ułatwianiu legalnych podróży na swoim terytorium przy równoczesnym wzmacnianiu bezpieczeństwa naszych zewnętrznych granic, a co za tym idzie – bezpieczeństwa wszystkich obywateli Unii.

Od dnia rozszerzenia wszyscy obywatele strefy Schengen będą mogli szybciej i łatwiej podróżować. Od 21 grudnia można podróżować z Półwyspu Iberyjskiego do państw bałtyckich i z Grecji do Finlandii bez konieczności poddawania się kontrolom granicznym. Jest to symboliczny wymiar zjednoczonej Europy i wyraz podstawowego prawa obywateli europejskich, jakim jest swoboda przemieszczania się.

Mieszkający w różnych krajach członkowie rodzin, krewni i przyjaciele mogą się łatwiej odwiedzać. Skończyły się wieczne kolejki na (zatłoczonych) przejściach granicznych. Regiony przygraniczne będą rozwijać się wspólnie, bowiem łatwiejsze stanie się podróżowanie z jednego regionu do drugiego. Przewidywany jest także rozwój turystyki, który wpłynie pozytywnie na rozbudowę infrastruktury. Te zjawiska zostały już zaobserwowane w trakcie poprzednich rozszerzeń, jak np. w przypadku mieszkańców miejscowości przygranicznych Salzburg i Berchtesgaden, którzy codziennie korzystają z infrastruktury po obu stronach granicy – robiąc zakupy w dużym centrum handlowym po austriackiej stronie granicy, i korzystając z usług dużego centrum rekreacyjno-sportowego po stronie niemieckiej.

Zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych to także kwestia zaufania pomiędzy państwami członkowskimi. Rzetelnie prowadzona wzajemna ocena pozwoliła państwom członkowskim nabrać zaufania co do zdolności do strzeżenia granic zewnętrznych w imieniu wszystkich pozostałych, a także do wydawania wiz, ważnych na całym obszarze Schengen. Państwa przystępujące do Schengen dołożyły wszelkich starań, aby usprawnić swoje systemy kontroli granic zewnętrznych i politykę wizową, by zapewnić należytą ochronę danych oraz zacieśnić współpracę policyjną.

Przyłączenie do systemu informacyjnego Schengen, służącego wymianie informacji o osobach poszukiwanych i zaginionych, tych, którym odmówiono prawa wjazdu na terytorium Unii oraz o zaginionych bądź skradzionych przedmiotach, odbyło się jeszcze przed podjęciem ostatecznej decyzji o rozszerzeniu strefy Schengen. Na spotkaniu w listopadzie ministrowie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych państw członkowskich stwierdzili, że wszystkie kraje pragnące przystąpić do strefy Schengen spełniają kryteria członkowstwa. Wszystkie te osiągnięcia nie byłyby możliwe bez solidarności finansowej. Dzięki środkom z instrumentu finansowego Schengen, w wysokości prawie 1 mld EUR, nowe państwa członkowskie mogły sprostać wyzwaniu stworzenia systemu skutecznych kontroli granicznych oraz stać się pełnoprawnymi członkami Schengen.

Sposób przeprowadzania kontroli na granicach zewnętrznych nie ulegnie zmianie, ponieważ od chwili przystąpienia nowe państwa członkowskie stosują się do przepisów dot. kontroli granic zewnętrznych. Różnica polegać będzie jedynie na tym, że nowe państwa członkowskie przeprowadzać będą kontrolę obywateli krajów trzecich również w systemie informacyjnym Schengen (SIS). Siły policyjne po obu stronach granicy będą miały dostęp do tego samego systemu SIS, dzięki czemu wzrośnie bezpieczeństwo granic.