Od nowego roku szkolnego – nowy kanon lektur
Od nowego roku szkolnego w szkołach obowiązywać będzie nowy kanon lektur szkolny – zdecydował w drugiej połowie sierpnia minister edukacji Ryszard Legutko nowelizując rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Rozporządzenie wejdzie w życie 1 września, ale lektury według zawartego w nim wykazu będą na razie omawiać tylko uczniowie w klasach pierwszych i czwartych szkół podstawowych, w klasach pierwszych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, czyli w pierwszych klasach trzyletnich etapów edukacyjnych. W pozostałych klasach lektury będą omawiane według dotychczasowego wykazu, do zakończenia etapu edukacyjnego.
Lista lektur znajdujących się w rozporządzeniu:
Szkoła podstawowa I etap edukacyjny (klasy I-III):
1. Utwory:
Hans Christian Andersen – Baśnie (wybór)
Władysław Bełza – Kto ty jesteś? Polak mały!
Jan Brzechwa – Akademia Pana Kleksa
Wanda Chotomska – Legendy polskie
Maria Konopnicka – O krasnolidkach i sierotce Marysi (fragmenty)
Hugh Lofting – Dokot Dolittle i jego zwierzęta
Astrid Lindgren – Dzieci z Bullerbyn
Kornel Makuszyński – 120 przygód Koziołka Matołka (księga I)
Alan Aleksander Milne – Kubuś Puchatek
ks. Jan Twardowski – Patyki i patyczki
Julian Tuwim – Wiersze dla dzieci: Lokomotywa, Słoń Trąbalski
inne wybrane utwory klasycznej literatury dziecięcej polskiej i światowej.
1. Utwory:
Carlo Collodi – Pinokio
Wiktor Gomulicki – Wspomnienia niebieskiego mundurka
Irena Jurgielewiczowa – Ten obcy
Rudyard Kipling – Księga Dżungli
Józef Ignacy Kraszewski – Stara Baśń
Clive Staples Lewis – Opowieści z Narnii, cz.I Lew, czarownica i stara szafa
Kornel Makuszyński – Szatan z siódmej klasy
Lucy Maud Montgomery – Ania z Zielonego Wzgórza
Edmund Niziurski – Sposób na Alcybiadesa
Henryk Sienkiewicz – W pustyni i w puszczy
Alfred Szklarski – Tomek w krainie kangurów
ks. Jan Twardowski – Zeszyt w kratkę
Mark Twain – Przygody Tomka Sawyera
Juliusz Verne – W 80 dni dookoła świata
Stanisław Lem – Bajki robotów.
3. Inne teksty reprezentatywne dla źródeł kultury europejskiej.
4. Wybrane przez uczniów i nauczyciela stosownie do możliwości o potrzeb uczniów: – utwory prozatorskie i poetyckie wprowadzające w polską tradycję i współczesność literacką,
– teksty reprezentatywne dla różnych rodzajów, gatunków i form artystycznego wyrazu, ze szczególnym uwzględnieniem utworów epickich, w tym odmian prozy fabularnej, literatury science fiction.
Gimnazjum:
1. Wybrane utwory z klasyki światowej: Biblia (w tym Pieśń nad Pieśniami, Hymn św. Pawła o miłości, Apokalipsa – fragmenty) Homer – Iliada lub Odyseja (fragmenty) Sofokles – Antygona
Pieśń o Rolandzie
William Szekspir – Romeo i Julia
Miguel Cervantes – Don Kichote (fragmenty)
Karol Dickens – Opowieść wigilijna
Antoni Czechow – Śmierć urzędnika
Antoine de Saint Exupéry – Mały Książę
Ernest Hemingway – Stary człowiek i morze.
Arkady Fiedler – Dywizjon 303
Aleksander Kamiński – Kamienie na szaniec
Melchior Wańkowicz – Ziele na kraterze
Miron Białoszewski – Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty)
Jan Kochanowski – pieśń: Czego chcesz od nas, Panie… oraz wybrane fraszki i treny
Ignacy Krasicki – wybrane bajki i jedna z satyr
Adam Mickiewicz – Ballady i romanse, Dziady cz. II, Pan Tadeusz (fragmenty)
Henryk Sienkiewicz – Krzyżacy
Aleksander Fredro – Zemsta
Bolesław Prus – Kamizelka
Juliusz Słowacki – Balladyna
Stefan Żeromski – Syzyfowe prace
Zofia Kossak-Szczucka – Bursztyny.
4. Wybór nowelistyki XIX i XX wieku (w tym co najmniej jeden utwór pozytywistyczny).
5. Wybrane utwory współczesnej prozy polskiej i dramatu.
6. Wybrane utwory o dorastaniu, w tym powieści dla młodzieży (np. Małgorzaty Musierowicz lub Ireny Jurgielewiczowej).
7. Przykłady literatury regionalnej, wkład literatury regionalnej do ogólnopolskiej skarbnicy literackiej.
8. Przykłady literatury biograficznej i pamiętnikarskiej (Paweł Zuchniewicz – Wujek Karol. Kapłańskie lata Papieża
Karolina Lanckorońska – Wspomnienia wojenne).
9. Wybrane z czasopism i prasy codziennej teksty publicystyczne, informacyjne, reklamowe.
10. Utwory zaproponowane przez uczniów i nauczyciela, w tym literatura popularna (co najmniej jeden w każdej klasie).
11. Inne składniki kultury (przedstawienia teatralne, filmy, słuchowiska radiowe, programy telewizyjne, przekazy ikoniczne, poezja śpiewana).
Szkoły ponadgimnazjalne – kształcenie w zakresie podstawowym:
1. Literatura polska: Bogurodzica w kontekście poezji średniowiecznej
Jan Kochanowski – pieśni, treny (wybór)
poezja baroku (wybór)
Piotr Skarga – Kazania sejmowe (wybór)
Ignacy Krasicki – Pieśń: Hymn do miłości Ojczyzny, satyry i liryki (wybór)
Stanisław Staszic – Przestrogi dla Polski (fragmenty)
Adam Mickiewicz – Konrad Wallenrod, Pan Tadeusz, Dziady cz. III
Juliusz Słowacki – Kordian
Zygmunt Krasiński – Nie-Boska komedia (wybrane sceny), Listy (wybór)
wybór poezji romantycznej (w tym utwory Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida)
Bolesław Prus – Lalka
Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem
Henryk Sienkiewicz – Quo vadis, Potop
wybór poezji młodopolskiej
Stanisław Wyspiański – Wesele
Władysław Stanisław Reymont – Chłopi, tom I: Jesień
Stefan Żeromski – Ludzie bezdomni, Przedwiośnie
Maria Dąbrowska – Noce i dnie
Brunon Schulz – Sklepy cynamonowe (wybrane opowiadania)
Zofia Nałkowska – Granica
Sławomir Mrożek – Tango
Zofia Kossak-Szczucka – Pożoga
Tadeusz Borowski – Pożegnanie z Marią (wybrane opowiadania)
Gustaw Herling-Grudziński – Inny świat
Witold Gombrowicz – Ferdydurke
wybór poezji XX wieku (w tym utwory Bolesława Leśmiana, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej, Czesława Miłosza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Tadeusza Różewicza, Mirona Białoszewskiego, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Barańczaka, ks. Jana Twardowskiego)
Jan Paweł II – Pamięć i tożsamość
Ryszard Kapuściński – Cesarz
abp Kazimierz Majdański – Będziecie Moimi świadkami…lub kardynał Stefan Wyszyński – Zapiski więzienne
3. Inne utwory zaproponowane przez uczniów i nauczyciela
4. Teksty kultury (adaptacje filmowe powieści i inne filmy, spektakle teatralne, utwory muzyczne, obrazy, słuchowiska, programy telewizyjne, teksty prasowe).
5. Literatura powszechna: Sofokles – Król Edyp
Horacy – wybór pieśni
William Szekspir – Makbet
Molier – Świętoszek
Johann Wolfgang von Goethe – Cierpienia młodego Wertera
Daniel Defoe – Robinson Crusoe
Fiodor Dostojewski – Zbrodnia i kara
Joseph Conrad – Lord Jim
C. S. Lewis – Listy starego diabła do młodego
George Orwell – Folwark zwierzęcy.
Szkoły ponadgimnzjalne – kształcenie w zakresie rozszerzonym:
1. Literatura polska: Jan Kochanowski – Treny
wybrany dramat romantyczny Juliusza Słowackiego lub Zygmunta Krasińskiego
Henryk Rzewuski – Pamiątki Soplicy (wybór)
Stanisław Ignacy Witkiewicz -Szewcy (fragmenty)
Maria Kuncewiczowa – Cudzoziemka
Hanna Malewska – Sir Tomasz More odmawia
Wiesław Myśliwski – Kamień na kamieniu lub Antoni Libera – Madame
wybrany utwór polskich pisarzy emigracyjnych (Andrzeja Bobkowskiego, Witolda Gombrowicza i Józefa Mackiewicza)
Włodzimierz Odojewski – Zasypie wszystko, zawieje.
Franz Kafka – Proces
Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata
Święty Augustyn – Wyznania (fragmenty)
Platon – Obrona Sokratesa.
Źródło: http://www.rzeczpospolita.pl/