11 osób – świadków wydarzeń z lipca 1943 r. w Michniowie, pielęgnujących pamięć o pacyfikacji wsi i o ofiarach niemieckiej zbrodni, uhonorowano medalami “Pro Patria”, nadanymi przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W gronie odznaczonych znalazło się także Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich. W uroczystości wręczenia medali wziął udział marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski.

Odznaczeni medalami “Pro Patria” zostali ci, którzy bronili pamięci o michniowskiej zbrodni, dokonanej przez niemieckich żołnierzy na mieszkańcach wsi 12 i 13 lipca 1943 r. W wyniku mordu i podpaleń, zginęły wówczas 204 osoby. Okupanci doszczętnie zniszczyli zabudowania, zabronili uprawy pól i odbudowy domów oraz budynków gospodarskich. Na mogile zamordowanych bezwzględnie zakazano stawiania krzyża.

Pamięć o zbrodni kultywowali ocaleni. Dzisiaj, świadkowie wydarzeń, w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny, otrzymali medale “Pro Patria”.

Uczestniczący w uroczystościach poseł Krzysztof Lipiec odczytał list od premiera Mateusza Morawieckiego. – Medale “Pro Patria” są dla uhonorowanych szczególnym wyróżnieniem i życiowym drogowskazem. Wskazują na ich zasługi w kultywowaniu pamięci walk o wolność i niepodległość Ojczyzny i przenoszenia w przyszłość tradycji niepodległościowych.

Obecny na uroczystościach wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk podkreślał rolę, jaką w zachowaniu pamięci o michniowskiej zbrodni odegrali ocaleni. – Honorujemy tych, którzy przeżyli i którzy kultywowali pamięć, choć groziły za to represje, śmierć, najgorsze, co może spotkać człowieka – patrzenie na cierpienie swojej rodziny. Za to należą się państwu ogromne podziękowania, wyrazy solidarności i wsparcia  – dodał minister.

O nadanie odznaczeń “Pro Patria” dla świadków zbrodni michniowskiej wystąpił do Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Andrzej Bętkowski, marszałek województwa świętokrzyskiego. Marszałek podkreślał, że bohaterowie michniowscy pamięci o wydarzeniach lipca 1943 r.  bronili nie tylko podczas okupacji, ale też po wojnie. – Uhonorowane są osoby, które wykazały siłę i determinację, chroniąc pamięć o pacyfikacji w Michniowie. Niemcy fałszowali historię, przedstawiając mieszkańców wsi jako bandytów. Zakazano upamiętniania ofiar, pomagania ocalałym. Dzięki tym bohaterom wiedza i pamięć o tragedii wsi pozostała w sercach polskich do dziś – powiedział marszałek Bętkowski.

Medale “Pro Patria” wręczył Wojciech Lesiak, dyrektor Gabinetu Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W gronie odznaczonych znaleźli się ocalali mieszkańcy wsi, świadkowie wydarzeń: Jan Biela, Romana Białek, Zofia Cisek, Kazimiera Grzywacz, Anna Krogulec, Wanda Pietrzyk, Teodora Tabiszewska, Feliksa Urban, Bogusław Wikło, Marian Wikło i Marianna Wikło.

Wyróżnieni nie kryli wzruszenia. – To dla nas niezwykły dzień i zaszczyt – mówiła uhonorowana medalem “Pro Patria” Marianna Wikło. – Przez lata mieszkańcy Michniowa budowali pamięć. Chcieliśmy zachować ją jak najdłużej. To, że przeżyliśmy 12 i 13 lipca (1943 r.) było cudem dla nas. Chyba dlatego przeżyliśmy, by pokazać, że pamięć o Michniowie nie zginie – powiedziała.

Alicja Mańturz, odbierająca medal w imieniu swojej matki Romany Białek przyznała, że pamięć zbrodni to wciąż żywe emocje w jej rodzinie. – Ja mojej mamie, 94-letniej kobiecie, świadkowi tamtych dni, ze słabą dziś pamięcią nie mogę powiedzieć nawet, że mieszkam w Michniowie. Bo słowo Michniów… Ja nawet nie mogę wspomnieć o tej uroczystości – mówiła wzruszona.

Medal “Pro Patria”przyznano także dla Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Odebrali je Mariusz Masny, dyrektor muzeum Wsi Kieleckiej oraz wicedyrektor Jarosław Karyś.