– Wszyscy wiemy, że lepiej i taniej jest zapobiegać niż leczyć. Dzisiejsze obrady służą poszerzaniu wiedzy o tym, jak wdrażać kolejne programy profilaktyczne chroniące naszych mieszkańców przed zapadalnością na różne groźne choroby – mówił członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego Marek Bogusławski podczas konferencji pn. „Jak realizować programy polityki zdrowotnej- priorytety, wytyczne, dobre przykłady”, która odbyła się w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach w ramach ogólnopolskiego cyklu „Zdrowie – Człowiek – Profilaktyka”. Wydarzenie było współorganizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego oraz fundację „Aby Żyć”.

W konferencji uczestniczyli przedstawiciele samorządów terytorialnych, środowiska medycznego i Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ważnym punktem spotkania było pokazanie, jak ważną rolę w pracach nad poprawą stanu zdrowia mieszkańców mają jednostki samorządów terytorialnych oraz ich współpraca na różnych szczeblach. Zdaniem członka Zarządu Województwa Świętokrzyskiego Marka Bogusławskiego taka współpraca, dzielenie się doświadczeniami, pokazywanie dobrych przykładów – są bardzo ważne we wspólnej walce o poprawę zdrowia obywateli. – Dobrym przykładem skuteczności programów profilaktycznych jest program realizowany w Kielcach w zakresie szczepień przeciwko pneumokokom. Od kiedy został wdrożony, zapadalność na zapalenie płuc w populacji dorosłych spadła o 50 procent. Ten przypadek jest przywoływany w kraju i za granicą jako świetny przykład wdrożenia programu profilaktycznego – podkreślał Marek Bogusławski.

Obecnie coraz więcej samorządów decyduje się na wprowadzanie programów polityki zdrowotnej. Samorząd Województwa Świętokrzyskiego finansuje realizację programów profilaktycznych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. Planowana całkowita wartość środków przeznaczanych na realizację tych programów wynosi ok. 76 mln 352 tys. zł. Jak poinformowała Bogumiła Niziołek, dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, samorząd województwa realizuje przy współfinansowaniu z RPOWŚ 2014-2020 sześć programów polityki zdrowotnej – Regionalnych Programów Zdrowotnych. Należą do nich: program profilaktyki chorób układu oddechowego dla pracowników zawodowo narażonych na działanie pyłu zwłókniającego; program wczesnej diagnostyki gruźlicy u mieszkańców województwa świętokrzyskiego z grup szczególnego ryzyka; program kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej w ramach profilaktyki wtórnej u mieszkańców woj. świętokrzyskiego w wieku aktywności zawodowej po ostrych zespołach wieńcowych; program kompleksowej rehabilitacji pulmonologicznej w ramach profilaktyki wtórnej u osób w wieku aktywności zawodowej cierpiących na przewlekłe choroby układu oddechowego; program zapobiegania i wczesnego wykrywania cukrzycy typu 2; program zapobiegania ciężkim zapaleniom płuc u chorych onkologicznych z najczęstszymi nowotworami litymi i hematologicznymi. Samorząd województwa świętokrzyskiego ze środków RPOWŚ 2014-2020 wspiera też krajowe programy zdrowotne z zakresu profilaktyki nowotworowej (łączna kwota unijnego wsparcia na ten cel to 19 890 003,00 zł) oraz programy ukierunkowane na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy (wsparcie kwotą 20 133 752,00 zł).

Realizowany z inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego w Świętokrzyskim Centrum Onkologii program „Szczepienia dla chorych onkologicznie” obejmuje szczepieniami przeciwko pneumokokom pacjentów z województwa świętokrzyskiego. Jego realizacja jest zaplanowana na lata 2019-2021. Budżet programu to 1,5 mln zł, przy unijnym dofinansowaniu w kwocie 1,3 mln zł. Program został oceniony przez Agencję Ochrony Technologii Medycznych i Taryfikacji jako unikatowy w skali Europy. Jak podkreślał dr hab. n. med. prof. UJK Marcin Pasiarski, to innowacyjne przedsięwzięcie ma na celu zmniejszenie zapadalności na chorobę pneumokokową wśród chorych z nowotworami litymi i hematologicznymi, u których powikłania, wynikające z infekcji takich jak zapalenie płuc czy oskrzeli, są śmiertelnym zagrożeniem. – Wiemy już na podstawie własnych doświadczeń które zostały udokumentowane i opublikowane, że w przypadku chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową, interwencja w odpowiednim czasie, w postaci szczepienia przeciwko pneumokokom, sprawia, że pacjenci, którzy wymagają chemioterapii, znoszą leczenie zdecydowanie lepiej – mówił dr Marcin Pasiarski.

W bieżącej perspektywie finansowej Samorząd Województwa Świętokrzyskiego planuje zrealizować jeszcze dwa programy polityki zdrowotnej współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego, pn. „Wczesne wykrywanie oraz rehabilitacja zaburzeń słuchu i mowy wśród uczniów pierwszych klas szkół podstawowych” oraz „Wczesne wykrywanie oraz rehabilitacja wad wzroku wśród uczniów pierwszych klas szkół podstawowych”. Programy te obecnie są przygotowywane do zatwierdzenia przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego. Konkursy na realizatorów obu programów planowane są na IV kwartał bieżącego roku. Na ich realizację zabezpieczono środki w łącznej wysokości: 14 237 407,00 zł. – Programy zakładają przeprowadzenie badań przesiewowych ukierunkowanych na wczesne wykrywanie wad słuchu, mowy i wzroku u uczniów klas pierwszych szkół podstawowych w roku szkolnym 2020/21 oraz 2021/22. Planowane jest przebadanie ponad 16 tys. uczniów w kierunku wad słuchu i mowy oraz ponad 21 tys. uczniów w kierunku wad wzroku – poinformowała Bogumiła Niziołek, dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

– Samorządowe programy polityki zdrowotnej to świetne rozwiązanie w budowaniu potencjału zdrowotnego społeczności lokalnej. Pokazują one, że samorządowi zależy na zdrowiu mieszkańców. Wdrażanie takich programów powinno być nie tylko wolą, ale i wyzwaniem dla każdego samorządu terytorialnego – mówił dr n. med. Michał Brzeziński, ekspert projektu „Zdrowie – Człowiek – Profilaktyka”, specjalista pediatrii, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Eksperci skupili się głównie na problemie zakażeń pneumokokowych, grypie i chorób odkleszczowych. Uczestnicy konferencji podkreślali, że choroby zakaźne oraz infekcje pociągają za sobą nie tylko konsekwencje medyczne, ale również bardzo wysokie koszty społeczne i ekonomiczne wynikające z leczenia, hospitalizacji, absencji zawodowej, niepełnosprawności i zgonów.