500 lat Przywileju Opatowskiego
W Opatowie trwają przygotowania do uroczystości związanych z 500-leciem Przywileju Opatowskiego. Planowane są rekonstrukcje historyczne, sesje naukowe, publikacje specjalnych kart i pocztówek.
– W tym roku przypada okrągła rocznica, 500 lat nadania przywileju przez właściciela miasta, Krzysztofa Szydłowieckiego – mówi ksiądz prałat, proboszcz Parafii pod wezwaniem św. Marcina Biskupa w Opatowie, dr Michał Spociński, który wspólnie ze starostą opatowskim Tomaszem Stańkiem i burmistrzem Grzegorzem Gajewskim przygotowuje uroczystości. – Naszym obowiązkiem jest uczcić wspaniałomyślność Krzysztofa Szydłowieckiego i upowszechnić treść fundamentalnego dla rozwoju Opatowa dokumentu. z jej największym skarbem, jakim jest kolegiata.
Arkusz, zawierający zapis dokumentu, parafia otrzymała w stanie nienaruszonym. Został bardzo dobrze zabezpieczony, poddawany jest pracom konserwatorskim. Do dzisiaj przechowywany jest w kolegiacie jako jeden z najcenniejszych dokumentów dotyczących naszej świątyni, a jednocześnie źródło historyczne miasta Opatów. Dokument jest ozdobiony miniaturowymi ilustracjami autorstwa Stanisława Samostrzelnika, znanego XVI-wiecznego malarza związanego z najznamienitszymi mecenasami kultury polskiej – ozdabiał m.in. modlitewniki, kroniki, choćby katalog arcybiskupów gnieźnieńskich, biskupów krakowskich, kronikę Jana Długosza. Jego talent przetrwał we freskach katedr, kościołów, jego dziełem są także malowidła w kościele farnym w Szydłowcu.
W dokumencie tym szczegółowo zapisane są dary Szydłowieckiego, w tym zrzeczenie się, na rzecz kolegiaty korzyści majątkowych z 16 wsi wchodzących w skład jego dóbr opatowskich. Rezygnacja właściciela z zysków i pozostawienie ich do dyspozycji miasta przyśpieszyły jego rozwój, przyciągając choćby nowych przedsiębiorczych osadników inwestujących w dobra kultury materialnej i duchowej.
Parafia wspólnie z władzami samorządowymi powiatu i miasta planuje, by uroczystości jubileuszowe moglibyśmy rozpocząć w czasie wakacyjnym. We wrześniu mogłaby się odbyć sesja naukowa w gmachu ratusza lub starostwa. Byłaby to okazja do pogłębienia wiedzy o XVI-wiecznej historii Opatowa, a jednocześnie o samym zabytku, jakim jest Przywilej Opatowski.
Organizatorzy chcą spopularyzować, upowszechnić Przywilej Opatowski i wydać go, jako reprint, w wielu egzemplarzach. Chętne osoby będą mogły nabyć dokument, by znalazł się w każdym domu.
Przypomnijmy, w 1514 r. biskupi lubuscy sprzedali Opatów kanclerzowi wielkiemu koronnemu Krzysztofowi Szydłowieckiemu. Okazał się on opatrznościowym mecenasem zarówno świątyni, jak całego miasta. Odbudował je ze straszliwych zniszczeń dokonanych w 1502 r. przez Tatarów. Po pięcioletnim okresie prac nad ratowaniem opatowskiej posiadłości, kanclerz postanowił dodatkowo zabezpieczyć jej byt materialny, zwalniając mieszkańców od zobowiązań wobec siebie, prawowitego właściciela. Przywilej niepłacenia danin Szydłowieckiemu, potwierdzony 26 sierpnia 1519 r. w Sandomierzu, znany jest jako Przywilej Opatowski.