W 2014 roku przypada 100. rocznica Czynu Niepodległościowego Polaków. Podczas spotkania w Muzeum Narodowym w Kielcach, swoją działalność zainaugurował Komitet Honorowy Wojewódzkich Obchodów Rocznicy, powołany z inicjatywy przewodniczącego Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Tadeusza Kowalczyka oraz marszałka Adama Jarubasa.

– To gremium, które za swój główny cel przyjmuje ideę powszechnych obchodów tego wydarzenia. Bardzo nam zależy, żebyśmy tę rocznicę świętowali w wymiarze powszechnym – mówił marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas, podkreślając, że program wojewódzkich obchodów przewiduje organizację uroczystości rocznicowych, nie tylko w stolicy regionu. W skład Komitetu weszli reprezentanci wielu środowisk – wiceminister obrony narodowej Beata Oczkowicz, wojewoda świętokrzyski Bożentyna Pałka-Koruba, Świętokrzyski Kurator Oświaty Małgorzata Muzoł, rektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego Jacek Semaniak, ojciec Zygfryd Wiecha, przełożony klasztoru Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu, a także reprezentanci samorządów, Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego, wojska, policji, straży pożarnej czy Lasów Państwowych.

Komitet Honorowy oraz organizatorzy obchodów podczas swojego pierwszego spotkania przyjęli Apel do mieszkańców województwa, następującej treści:

„My członkowie Komitetu Honorowego i organizatorzy wojewódzkich obchodów 100. rocznicy Czynu Niepodległościowego Polaków podczas I Wojny Światowej, pamiętając o krwi przelanej w walce o wolność Ojczyzny i o tragedii Narodu, zwracamy się do wszystkich mieszkańców województwa świętokrzyskiego o godne uczczenie miejsc pamięci narodowej, ludzi i wydarzeń.”

Przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Tadeusz Kowalczyk zapowiedział, że w ramach obchodów tej ważnej rocznicy odbędzie się uroczysta sesja Sejmiku z udziałem członków Komitetu Honorowego obchodów, podczas której radni przyjmą apel w sprawie rocznicy wybuchu I wojny światowej i Czynu Niepodległościowego Polaków. – Uważam, że naszym obowiązkiem, jako samorządu województwa, jest godne uczczenie tej rocznicy – podkreślił przewodniczący Kowalczyk.

Zgodnie z przyjętym programem obchodów do listopada 2014 roku zaplanowano organizację wielu uroczystości, spotkań, wystaw, konferencji czy koncertów, a także prezentacje wydawnictw okolicznościowych. Już 8 maja na terenie gminy Klimontów odbędą się obchody z okazji 99. rocznicy bitwy Legionów pod Konarami, a 11 czerwca Muzeum Narodowe w Kielcach zorganizuje konferencję naukową „O wojnę powszechną za wolność ludów…”. Dużymi wydarzeniami będą również m. in. uroczystości na Świętym Krzyżu związane z odbudową wieży kościoła klasztornego, zniszczonej w 1914 roku przez wojska austriackie (7 września), odsłonięcie w Ożarowie pomnika upamiętniającego czyn legionowy z udziałem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego (9 października) czy uroczystości z okazji 100. rocznicy bitwy Legionów pod Czarkowami na terenie gminy Nowy Korczyn (21 września). Organizatorami obchodów są samorządy miasta i gminy Ożarów, gmin Nowego Korczyna i Klimontowa oraz wojewódzkie instytucje kultury – Muzeum Narodowe, Wojewódzki Dom Kultury, Wojewódzka Bibliotek Publiczna i Filharmonia Świętokrzyska.

Robert Kotowski, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach, podkreślił, że nieprzypadkowo inauguracja działalności Komitetu odbywa się w Pałacu Biskupów Krakowskich. To miejsce mocno związane z Czynem Niepodległościowym i z osobą marszałka Józefa Piłsudskiego, który na czele I Kompanii Kadrowej 12 sierpnia 1914 roku wkroczył do Kielc. – Około 400 żołnierzy rozlokowano wówczas w Hotelu Bristol i prywatnych mieszkaniach, a Józef Piłsudski miał kwaterę w Pałacu. Po jego śmierci utworzono w Pałacu Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego dla upamiętnienia jego obecności w tym miejscu – mówił dyrektor.

Prof. dr hab. Lidia Michalska-Bracha z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego przypomniała, że te kilka dni, od 6 do 12 sierpnia 2014 roku, kiedy strzelcy maszerowali z Krakowa do Kielc, to był bardzo ważny czas, który w społeczeństwie budził ogromne, często skrajne emocje. Kadrówka Piłsudskiego po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat przekroczyła bowiem granice zaborów jako samodzielne polskie wojsko. – Cała legenda legionowa, jaka się zaczęła w tym momencie kształtować, może być zaliczana do mitu założycielskiego II Rzeczypospolitej. Legenda legionowa pozwoliła nam sformułować całość polityki Piłsudskiego, jaką prowadził w okresie II Rzeczypospolitej – mówiła prof. Michalska-Bracha, dodając, że I wojna światowa dla ówczesnego społeczeństwa Europy była wydarzeniem wyjątkowym, na skalę totalną. – Po raz pierwszy ówczesną Europę zaangażowała niemal w całości, zmusiła społeczeństwa do aktywnego angażowania się na rzecz walki zbrojnej. Dla Polaków jej wybuch był o tyle ważny, że mogły spełnić się nadzieje na odzyskanie niepodległości.

Spotkanie zakończyło wspólne zwiedzanie Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pałacu Biskupów Krakowskich.